کم خونی زمانی اتفاق می افتد که بدن به اندازه کافی گلبول قرمز سالم نداشته باشد. در نتیجه، خون قادر به حمل مقدار کافی اکسیژن نیست. کم خونی می تواند موقتی یا طولانی مدت، و از خفیف تا شدید متغیر باشد. کم خونی ناشی از فقر آهن یا همان آنمی یکی از شایع ترین بیماری هایی است که در کشورهای در حال توسعه وجود دارد به خصوص در مناطق فقیرنشین که از تغذیه نامناسب رنج می برند شایع تر است. بنابراین توجه به رژیم غذایی صحیح به افراد در برطرف کردن کم خونی کمک کننده خواهد بود. این مطلب از ویکیچه را تا انتها بخوانید تا یاد بگیریم چگونه کم خونی را درمان کنیم.
آیا دایماً احساس خستگی می کنید؟
قبل از جواب به سوال چگونه کم خونی را درمان کنیم ، باید با علائم آن آشنا شویم. خستگی یکی از مشخص ترین علائم کم خونی است. و اگر به دلیل بیماری مزمن ایجاد شده باشد، ممکن است علائمش در سایه آن بیماری مزمن پنهان مانده باشد و تشخیص آن را به چالش بکشد. بسته به علت کم خونی، ممکن است در فرد علائم مختلفی بروز کند، یکسری علائم در برخی افراد وجود دارد و در برخی دیگر وجود ندارد، این علائم عبارتند از :
- ضعف
- ضربان نامنظم قلب
- سرگیجه یا سبکی سر
- سردی دست و پا
- رنگ پریدگی یا زردرنگی پوست
- نفس تنگی
- درد قفسه سینه
- سردرد
برای اینکه ببینیم چگونه کم خونی را درمان کنیم ، باید در قدم اول به برنامه غذایی خود توجه کنیم. یک برنامه غذایی همراه با غذاهای غنی از آهن می تواند در صورت عدم درمان کم خونی به طور کامل به کنترل آن کمک کند. بدون آهن کافی، بدن ما نمی تواند هموگلوبین کافی تولید کند. این مسئله به یک مشکل بزرگ تبدیل می شود زیرا هموگلوبین ماده موجود در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را از قلب به بافت های بدن منتقل می کند. حدود 50% زنان باردار ، 20% زنان و 3% مردان در بدنشان آهن به اندازه ی کافی ندارند.
غذاهایی که به درمان کم خونی کمک می کند
به بیشتر بیماران کم خون توصیه می شود هر روز 150 تا 200 میلی گرم آهن مصرف کنند. برای یافتن جواب چگونه کم خونی را درمان کنیم ، حتماً این مواد غذایی را داشته باشید:
1) میوه و سبزیجات
- کلم پیچ فرفری و انواع دیگر
- انارها
- فلفل قرمز و زرد
- شاهی
- اسفناج
- پرتقال ها
- توت فرنگی
- لیمو
- سبزی چغندر
سبزیجات برگ تیره مانند اسفناج منبع خوبی از آهن غیر همو است. ویتامین C حاصل از مرکبات به معده در جذب آهن و مبارزه با کم خونی کمک می کند.
2) مغزها و دانه ها
- بادام هندی
- دانه های کنف
- مغز تخمه آفتابگردان
- مغز تغمه کدو تنبل
- پسته
- دانه کاج
- گردو
- بادام زمینی
- بادام ها
- فندق
آجیل و دانه ها از غنی ترین مواد غذایی هستند. بیست و هشت گرم پسته می تواند 6.1% مقدار آهن مورد نیاز روزانه را در فرد تأمین کند.
3) گوشت و ماهی
- گوشت بره
- جگر
- صدف خوراکی
- ماهی سالمون
- گوشت گاو
- میگو
- ماهی تن
- جوجه
گوشت و ماهی دارای آهن هستند. گوشت سفید خرد شده مانند مرغ منبع خوبی از پروتئین هم است. حدود صد گرم مرغ کبابی همراه با کلم بروکلی، اسفناج تفت داده شده و گوجه فرنگی می تواند یک وعده غذایی عالی غنی از آهن را برای افراد مبتلا به کم خونی ایجاد کند.
4) تخم مرغ
تخم مرغ به پروتئین معروف است، اما همچنین دارای مقدار زیادی آهن است. تخم مرغ را می توان با نان تست، گوجه فرنگی های کمی تفت داده شده و اگر در دسترس داشتید کینوا برای صبحانه حاضر کنید که شروع بسیار خوبی برای روز است.
5) حبوبات
- نخود فرنگی
- عدس
- لوبیای چشم بلبلی
- لوبیای سیاه
- لوبیا قرمز
- دانه های سویا
عدس یک غذای فوق العاده برای بیماران کم خون است. نصف فنجان عدس حدود 3/3 میلی گرم آهن دارد که تقریباً 20% از میزان نیاز بدن شما در طول روز است. لوبیا و حبوبات هم برای گیاهخواران و هم گوشت خواران مفید است و مقدار مناسبی آهن را تأمین می کنند.
6) ملاس سیاه
ملاس سیاه مملو از آهن است. همچنین به دلیل کلسیم، ویتامین B6، سلنیوم و منیزیم یک نیروگاه اصلی تغذیه ای است و برای بیماران کم خون بسیار مناسب هستند زیرا جدا از تأمین آهن مورد نیاز بدن، سایر مواد مغذی را در خود دارد و منبعی مفید برای رفع کم خونی و تقویت بدن است.
7) غلات
ماکارونی، غلات و غلات غنی شده از آهن گزینه های خوبی برای دریافت آهن مورد نیاز بدن هستند. با این حال ، گزینه های طبیعی نیز وجود دارد که غنی از آهن هستند و می توانند به افزایش سطح هموگلوبین و مبارزه با کم خونی به شما کمک کنند.
منابع دریافت غلات به شرح زیر است:
- کینوا
- جو دوسر
- گندم کامل
- کاموت/ گندم خراسان
- تِف
دانه‌ی تف teff سرشار از آهن و کلسیم می باشد. گیاه و دانه ی تف از گیاهان بومی آفریقا و در واقع اتیوپی است.
8) غذاهای غنی شده
انواع مختلفی از غذا وجود دارد که با آهن غنی می شوند. اگر گیاهخوار هستید یا نمی توانید از منابع دیگر آهن جلوگیری کنید، می توانید این موارد را به رژیم خود اضافه کنید تا مشکل کم خونی خود را رفع کنید.
- غلات غنی شده و آماده برای خوردن
- ماکارونی غنی شده
- برنج سفید غنی شده
- آب پرتقال غنی شده
- غذاهایی که از آرد سفید غنی شده مانند نان تهیه می شوند
- غذاهایی که از غلات غلات غنی شده تهیه می شوند
غذاهایی که باید در صورت کم خونی از خوردن آن ها پرهیز کنید
برخی از انواع غذا در جذب آهن تداخل ایجاد می کنند. در نتیجه، داشتن تمام آن غذاهای غنی از آهن در رژیم غذایی در صورتی که با این غذاها همراه باشد ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد و کمکی به رفع کم خونی شما نکند.
- ماست
- شیر خام
- پنیر
- ساردین
- کلم بروکلی
- چای و قهوه
- مواد غذایی حاوی مانند ذرت ، انگور
چگونه با دریافت آهن بیشتر از غذا ، کم خونی را درمان کنیم
- غذای غنی از آهن در وعده های غذایی استفاده کنید.
- در رژیم غذایی خود غذایی را بگنجانید که به جذب آهن کمک کند.
- غذا را در قابلمه چدنی بپزید.
- غذا را مدت زمان کوتاه تری بپزید.
- از خوردن چای یا قهوه در کنار وعده های غذایی خودداری کنید.
- با پزشک خود مشورت کنید و مکمل های حاوی آهن بسته میزان کمبود آهن در بدنتان تهیه کنید.
بدن شما چگونه از آهن غذاهای غنی از آهن استفاده می کند؟
آهن موجود در غذاهای غنی از آهن از طریق قسمت بالای روده کوچک جذب می شود. آهن رژیم غذایی دو نوع است: آهن هِم و آهن غیر هِم. آهن هِم از هموگلوبین گرفته شده است. بدن ما آهن را بیشتر از منابع هِم جذب می کند. آهن هِم در ماهی، گوشت قرمز و طیور یافت می شود. آهن غیر هِم به طور عمده در منابع گیاهی یافت می شود. غذاهای دریایی و مرغ حاوی مقدار کمی از هر دو هستند.
با رعایت موارد بالا متوجه می شویم که چگونه کم خونی را درمان کنیم . پیروی از دستورالعمل های دوز مصرف بسیار مهم است زیرا آهن بیش از حد می تواند باعث مسمومیت آهن شود. با پزشک خود مشورت کنید ، در صورت نیاز به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید و یک نمودار رژیم غذایی مناسب برای خود تهیه کنید. رژیم غذایی مناسب می تواند تا حد زیادی به رفع کم خونی کمک کند.