سقوط آزاد ۱۲ درصدی بورس ژاپن؛ بازارهای جهانی از اقتصاد آمریکا نگران‌اند

نگرانی سرمایه‌گذاران از وضعیت اقتصاد ایالات متحده، بازارهای جهانی را متزلزل کرده است تا جایی که شاهد سقوط شاخص سهام در بسیاری از بازارها از جمله ژاپن هستیم؛ سقوطی که امروز برای شاخص Nikkei 225 به ۱۲٫۴ درصد رسید.

شاخص Nikkei 225 امروز با ۴۴۵۱٫۲۸ واحد کاهش به ۳۱۴۵۸٫۴۲ رسید و سقوط ۱۲٫۴ درصدی را تجربه کرد. شاخص TOPIX نیز با قرارگیری در وضعیت تقریباً مشابه و علی‌رغم افزایش فروش خود، ۱۲٫۸ سقوط کرد.

اوضاع در روزهای گذشته نیز چندان بر وفق مراد بورس ژاپن نبود. در روز جمعه، شاخص Nikkei 225 با افت ۵٫۸ درصدی، بدترین افت دو روزه‌ی خود را در تاریخ ثبت کرد. این شاخص در ۲۰ اکتبر ۱۹۸۷ (۲۸ مهر ۱۳۶۶) با سقوط ۳٬۸۳۶ امتیاز یا حدود ۱۴٫۹ درصد بدترین مسیر یک روزه‌ی سقوط خود را تجربه کرده بود که به دوشنبه‌ی سیاه شهرت دارد.

چهارشنبه‌ی گذشته، بانک مرکزی ژاپن نرخ بهره خود را افزایش داد. در پی این تصمیم، بازار سهام در توکیو با کاهش قابل‌ توجهی روبه‌رو شد؛ به‌طوری‌که شاخص Nikkei با قرارگیری در شیب سقوط، نسبت به سال گذشته ۳٫۸ درصد کاهش‌ یافته است.

ضعف طولانی‌مدت یِن ژاپن و افزایش تورم در این کشور که بیش از میزان دو درصدی مورد انتظار بانک مرکزی این کشور بود، یکی از اصلی‌ترین دلایل برای افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی ژاپن است.

با اعلام تصمیم بانک مرکزی ژاپن، اوایل امروز هر یک دلار با ۱۴۲٫۵۹ ین معامله شد که در مقایسه با ۱۴۶٫۴۵ یِن روز جمعه و ۱۶۰ یِن هفته‌ی گذشته، کاهش چشمگیری داشته است.

از اوایل سال جاری و با حضور پررنگ‌تر هوش مصنوعی در بازار فناوری، میزان خرید سهام شرکت‌هایی مانند سامسونگ که انتظار می‌رود جزو پیشتازان این حوزه باشند، تا حد دیوانه‌واری افزایش یافت؛ اما حالا اوضاع تغییر کرده است.

امروز در پی سقوط ۱۱٫۶ درصدی سهام سامسونگ، شاخص Kospi کره جنوبی نیز بیش از ۹ درصد سقوط کرد و با حجم ۲٬۴۴۱٫۵ واحد بسته شد. این دومینوی سقوط، به بازار تایوان نیز سرایت کرده است و به دنبال سقوط ۹٫۸ درصدی ارزش سهام TSMC، شاخص Taiex تایوان ۸٫۴ درصد کاهش را تجربه کرد.

اوضاع در سایر بازارهای آسیا و اقیانوسیه نیز مشابه کره و ژاپن است. شاخص Hang Seng هنگ‌کنگ با ۲٫۲ درصد کاهش به ۱۶٬۵۷۹٫۹۷ رسید و S&P/ASX 200 در استرالیا نیز با ۳٫۷ درصد کاهش به ۷٬۶۴۹٫۶۰ رسید.

شاخص کامپوزیت شانگهای که تا حدودی تحت‌تأثیر کنترل سرمایه‌ی سایر بازارهای جهانی قرار دارد، با یک افزایش مقطعی روبرو شد، اما دوباره با کاهش ۱٫۵ درصدی به ۲٬۸۶۲٫۵۶ واحد رسید.

وضعیت بازارهای سهام در آمریکا نیز مانند آسیا چندان جالب نیست. اوایل امروز و با تیره‌شدن دورنمای معاملات در وال‌استریت، شاخص S&P 500 و داوجونز به‌ترتیب به میزان ۲٫۴ و ۲٫۶ درصد سقوط کردند.

این میزان برای این دو شاخص در روز جمعه، کمتر بود و S&P 500 و داوجونز به‌ترتیب ۱٫۸ و ۱٫۵ درصد سقوط کردند. البته در همین روز، بورس نزدک اوضاع بهتری داشت و با اصلاح وضعیت خود، سقوط ۲٫۴ درصدی را تجربه کرد که نزدیک به ۱۰ درصد کمتر از ماه گذشته است.

عملکرد مالی ضعیف بسیاری از شرکت‌های آمریکایی و کاهش قابل‌ توجه میزان استخدام این شرکت‌ها، وضعیت بحرانی را برای اقتصاد آمریکا ایجاد کرده است؛ تا جایی که حتی افزایش نرخ بهره برای مهار تورم، می‌تواند اقتصاد ایالات متحده را با رکود مواجه کند.

شاخص VIX، شاخصی که میزان نگرانی سرمایه‌گذاران در مورد افت آینده‌ی شاخص S&P 500 را اندازه‌گیری می‌کند، تا اوایل امروز حدود ۲۵ درصد افزایش داشت و بازارهای ارز دیجیتال را نیز، از این وضعیت بی‌نصیب نگذاشت. بیت‌کوین که اخیراً به نزدیک به ۷۰٬۰۰۰ دلار رسیده بود، با ۱۴ درصد کاهش به ۵۴٬۱۵۵ دلار رسید و حتی دقایقی به زیر ۵۰٬۰۰۰ دلار سقوط کرد.

بازار معاملات نفت و گاز نیز مانند ارز دیجیتال، روزهای پرتلاطمی را سپری می‌کند. قیمت نفت خام آمریکا با افت ۷۴ سنتی، به ۷۲٫۷۸ دلار در هر بشکه رسید. هر بشکه نفت خام برنت نیز با ۶۷ سنت کاهش با قیمت ۷۶٫۱۴ دلار معامله شد.

اگرچه نگرانی‌ها در مورد ضعف در اقتصاد ایالات متحده و بازارهای بی‌ثبات در سراسر جهان موج می‌زند، اقتصاد ایالات متحده همچنان درحال‌رشد است و اینکه این بازار با رکود مواجه شود، چندان مورد انتظار نیست.

البته باید در نظر داشت که ثابت نگه‌داشتن وضعیت نرخ بهره‌ی فعلی از سوی بانک مرکزی آمریکا که بالاترین نرخ بهره در دو دهه‌ی اخیر است، می‌تواند اقتصاد آمریکا را به لبه‌ی پرتگاه رکود سوق دهد.

اگر بانک مرکزی ایالات متحده، نرخ بهره را کاهش دهد تا دریافت وام برای خانواده‌ها آسان‌تر شود، اقتصاد این کشور کمی بهبود می‌یابد؛ اما اثرات مخرب نرخ بهره‌ی فعلی در وضعیت اقتصاد آمریکا، احتمالاً ماه‌ها یا حتی سال‌ها پابرجا خواهد بود.