چگونگی و آموزش انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۳

راهنمای انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۳

با نزدیک شدن زمان اعلام نتایج و کارنامه‌های رتبه بندی شده کنکور، بسیاری از داوطلبان و خانواده‌ آن‌ها به دنبال منبع معتبر درباره

نحوه صحیح انتخاب رشته کنکور هستند. برخی از دانش آموزان با تحقیق و جستجوی فراوان به لیستی از مشاوران برتر انتخاب رشته می‌رسند که در انتخاب بین این مشاوران تردید دارند. در این مقاله چک لیستی را برای انتخاب رشته کنکور تدوین کرده ایم که از آن به عنوان نقشه راه انتخاب رشته استفاده کنید.

مراحل انتخاب رشته اصولی و درست

برای انجام انتخاب رشته صحیح و اصولی که منتج به راضی بودن از نتیجه انتخاب رشته خود، که همان قبولی در بهترین رشته محل منطبق با تراز و رتبه کسب شده شماست، به نکات زیر توجه کنید:

آشنایی با رشته‌های دانشگاهی مربوط به گروه آزمایشی خود

رشته‌های فراوانی در دفترچه انتخاب رشته کنکور منتشر خواهد شد، که شما داوطلبان عزیز، اطلاعات کمی از آن‌ها دارید. در بسیاری از موارد هم اصلا نام آن رشته به گوش شما هم نخورده و از شرایط ادامه تحصیل و بازار کار آن مطلع نیستید. به طور مثال داوطلبان ریاضی اغلب با رشته‌های مهندسی کامپیوتر، مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی معماری و عمران، آشنایی مختصری دارند و از رشته‌هایی مانند مهندسی فیزیک، علوم مهندسی و …. هیچ اطلاعی ندارند. در بسیاری از موارد رشته‌ های ناشناخته در بین عموم از بازار کار بسیار بهتری نسبت به رشته های آشنا برخوردارند. شاید اگر ده سال پیش به فردی پیشنهاد مطالعه درباره هوش مصنوعی داده می‌شد، به شما نگاه عاقل اندر سفیهانه ‌ای می‌ انداخت؛ یا اگر ۱۰ سال قبل گفته میشد که اغلب بلاگر یا ولاگرها بدون داشتن تخصص خاصی با اشتراک گذاشتن زندگی خود درآمد زیادی کسب می‌کنند به شما اتهام حماقت می‌زد. اما امروزه این موضوعات را پوست و گوشت و استخوان خود درک کرده‌اید. به همین دلیل امروز گذشته ده سال بعد است و باید با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی و به خصوص حضور هوش مصنوعی دست به انتخاب درست برای آینده بزنید.

اطلاع از شرایط ادامه تحصیل در مقاطع تکمیلی رشته‌های مختلف

اگر قصد ادامه تحصیل در رشته‌ تحصیلی تا مقاطع دکترا، پسا دکترا را دارید باید به اطلاع شما برسانم، بسیاری از رشته‌ها تا مقطع دکترا در ایران برگزار می‌شوند و به تربیت متخصص می‌پردازند و احتمال این که در این رشته‌ها از ایران برای تحصیل در دانشگاه های خارجی بورس تحصیلی بگیرید، تقریبا صفر است.

برخی رشته‌ها هم در ایران تا مقطع کارشناسی، یا کارشناسی ارشد برای ادامه تحصیل دانشجو جذب می‌کنند مانند رشته پروتز دندانپزشکی که تا چند سال گذشته فقط رشته تکنسین دندانپزشکی برگزار می‌شد و چند سالی است که مقطع کارشناسی هم به آن اضافه شده است.

قوانین تخصیص ظرفیت‌ ها و سهمیه‌ها

در کارنامه ملاک انتخاب رشته، رتبه‌های مختلفی را مشاهده می‌کنید.

• رتبه در منطقه
• رتبه در سهمیه
• رتبه در کشور

برخی رشته‌ها دارای پذیرش استانی، بومی و قطبی هستند که ملاک عمل انتخاب رشته برای این رشته‌ها رتبه در منطقه و رتبه در سهمیه است.
برخی دیگر مانند دانشگاه های پردیس خودگردان دارای پذیرش کشوری می‌باشند و داوطلب باید با رتبه کشوری خود اقدام به تخمین احتمال قبولی بزند.
رتبه در سهمیه به داوطلبانی اختصاص داده شده که دارای سهمیه مناطق درگیر با بلایای طبیعی یا سهمیه ۵ درصد و ۲۵ درصد خانواده شهدا دارند.

فرض کنید رشته مهندسی برق دانشگاه تهران، ۱۰۰ نفر در سال جاری دانشجو پذیرش می‌کند. ۳۰ نفر از ظرفیت به سهمیه‌ها اختصاص یافته و ۷۰ نفر باقی مانده به تناسب افراد هر منطقه تقسیم خواهد شد ( با رعایت پذیرش بومی یا کشوری و … و تعداد کل داوطلبان هر منطقه). همچنین داوطلبان سهمیه ای باید ۸۰ درصد تراز آخرین نفر قبولی از ۷۰ درصد باقی مانده غیر سهمیه را کسب کند. و در صورت خالی ماندن بین داوطلبان سهمیه‌های دیگر و سپس مناطق توزیع می‌شود!!!

درست فکر میکنید. کاری سخت و بسیار دشوار در پیش دارید. محاسبات این چنینی و انتخاب ۱۵۰ رشته که احتمال قبولی خوبی در آن‌ها داشته باشید، برای کسی که بار اول انتخاب رشته می‌کند طاقت فرسا و دشوار است. متاسفانه در واقعیت هم حتی بسیاری از مشاوران انتخاب رشته زمان و علم محاسبه این ظرفیت ها را نداشته و بر اساس آمار قبولی سال قبل انتخاب رشته را انجام می‌دهند. حال اگر ظرفیت رشته برق دانشگاه تهران ۱۲۰ نفر باشد، یا در لحظات آخر زمان بندی انتخاب رشته، سازمان سنجش اصلاحیه مبنی بر افزایش یا کاهش ظرفیت دهد، تمام محاسبات شما برای این رشته و دیگر رشته محل‌های انتخابی در اولویت های بعد تغییر خواهد کرد.

آشنایی با انواع دوره‌های آموزشی دانشگاه‌ها در ایران

در ایران دوره‌های آموزشی مختلفی تعریف شده است:

• دوره روزانه
• دوره شبانه
• پردیس خودگردان یا ظرفیت مازاد
• سراسری با سوابق که شامل برخی کد رشته محل روزانه، شبانه، غیر انتفاعی و پیام نور است
• دانشگاه غیر انتفاعی
• دانشگاه پیام نور
• دانشگاه غیر انتفاعی و پیام نور مجازی
• دانشگاه آزاد
• پردیس خودگردان آزاد
• آزاد واحد مجازی
• آزاد با سوابق تحصیلی

واضح است که داوطلبان باید از قوانین،شهریه، خوابگاه، ارزش گذاری مدرک و …. از تمام این دانشگاه‌ها برای اولویت بندی ۱۵۰ رشته دانشگاه سراسری و ۱۰۰ رشته دانشگاه آزاد اطلاعات کافی داشته باشند.

در این جا توضیح مختصری برای آشنایی شما داده خواهد شد.

دانشگاه روزانه، شبانه، پردیس خودگردان و ظرفیت مازاد سراسری بالاترین ارزش مدرک را در ایران دارند. در مدرک دانشجویان شبانه، پردیس و ظرفیت مازاد نوع دانشگاه قید نمی‌شود و بنابراین با دانشگاه روزانه برابر هستند. تفاوت این دانشگاه‌ها با دانشگاه روزانه، شهریه اخذ شده از دانشجویان است. شبانه شهریه نسبتا کمی (از دانشگاه آزاد کمتر) دانشگاه پردیس و ظرفیت مازاد نسبتا زیادی ( تقریبا دو برابر دانشگاه آزاد) اخذ می‌کند. دانشگاه روزانه همان دانشگاه بدون شهریه یا دولتی است که دانشجویان هیچ گونه شهریه پرداخت نکرده و به اغلب آن‌ها خوابگاه و …. اختصاص پیدا می‌کند.

دانشگاه غیر انتفاعی و پیام نور هم زیر مجموعه دانشگاه سراسری هستند و شهریه پیام نور تقریبا هم سطح شبانه و دانشگاه غیر انتفاعی تقریبا هم سطح دانشگاه آزاد است. البته برخی دانشگاه‌های غیر انتفاعی مانند دانشگاه امام صادق (ع) هم وجود دارند که از دانشجویان شهریه اخذ نمی‌کنند و امکانات خوبی را هم به آن‌ها اختصاص می‌دهند.

سال گذشته برخی از رشته‌های دانشگاه سراسری با نام بورسیه دانش برای شرکت‌های مختلف در دفترچه منتشر شد. این رشته محل‌ها دانشجو را برای شرکت‌های تولیدی صنعتی بورسیه و با گرفتن تعهد محضری دانشجو ملزم به تحصیل و پس از آن اشتغال در شرکت مربوطه می‌شود. این مدل تحصیل هم رایگان است و هزینه‌ها توسط شرکت بورس کننده تامین می‌شود. دانشجویان پذیرفته شده دیگر نگران جذب به بازار کار هم نخواهند بود و اشتغال آن ها تضمین شده است.

دانشگاه آزاد اسلامی

در برخی واحدهای دانشگاهی دارای سطح علمی بالا و قابل قبول در جهان را دارند. به طور مثال دانشگاه علوم و تحقیقات واحد تهران، دانشگاه تهران پزشکی، دانشگاه آزاد قزوین و …. که شهریه نسبتا معقول از دانشجویان اخذ میشود.

دانشگاه آزاد خودگردان

در برخی رشته ها مانند پزشکی دانشگاه قشم، پذیرش خودگردان هم وجود دارد. این دانشجویان شهریه ۲ تا ۳ برابر شهریه دانشگاه آزاد را پرداخت می‌کنند.

مشاور انتخاب رشته کنکور

اگر رتبه‌های بسیار خوبی کسب کرده‌اید حتما توانایی این را دارید که با مطالعه دفترچه انتخاب رشته و دیدن قبولی سال‌های قبل، خودتان انتخاب رشته کنید؛ اما در اغلب دانش آموزان که رتبه‌های لی مرزی دارند، ممکن است با انتخاب اشتباه یا اولویت بندی اشتباه، رشته ای را که حقشان بوده از دست بدهند. به طور مثال رتبه ۹۹۹ برای قبولی در کد رشته ۱۲۳۶ که پزشکی است تردید دارد. این رشته ۱۰۰ نفر ظرفیت داشته و تا ظرفیت ۹۹ توسط رتبه های ۹۹۸ و قبل تر قبول شده اند و تنها ۱ صندلی باقی است ( داوطلبان از این آمار هنگام انتخاب رشته اطلاع ندارند) کافیست رتبه ۹۹۹ این رشته را در اولویت خود وارد نکند و رتبه ۱۰۰۰ آن را در اولویت اول خود قرار دهد؛ بنابراین رتبه ۱۰۰۰ پذیرفته خواهد شد و رتبه ۹۹۹ باید رشته دیگر، یا دانشگاه یا شهر دیگری پذیرفته می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود که از مشاور انتخاب رشته حرفه‌ای برای انتخاب رشته کمک بگیرید.

چک لیست انتخاب بهترین مشاور برای انتخاب رشته

تمام مشاوران انتخاب رشته کنکور یا هر کسی که ادعای انتخاب رشته دارد، از قوانین گفته شده مطلع نیستند و یا در صورت اطلاع زمان مناسب برای هر داوطلب را اختصاص نمی‌دهند. بنابراین در انتخاب مشاور هم باید دقت زیادی انجام دهید.

• مشاوره به صورت خصوصی و فردی انجام شود (انتخاب رشته ۹۹۹ با رتبه ۱۰۰۰ هم فرق دارد)
• با توجه به شرایط شما انتخاب رشته صورت بگیرد (شرایطی مانند هزینه ها، تحصیل در شهر دیگر، ادامه تحصیل، مهاجرت و …)
• آینده پژوهی اولویت کار مشاور باشد
• انتخاب رشته کامپیوتری دارای باگ‌های زیادی است. علاوه بر آن باید انتخاب رشته دستی با ظرفیت جدید رشته ها انجام شود
• حتما شخص مشاور با تجربه از صفر تا صد کار را انجام دهد (پشتیبان، تیم، همکاری برای شما نتیجه مطلوبی نخواهد داشت)
• دارای دانش و سابقه لازم در حیطه مشاوره تحصیلی، شغلی و مهاجرت تحصیلی باشد نه این که با مشاوره انتخاب رشته به صورت مقطعی به فکر کسب درآمد باشد

امیدوارم با رعایت موارد فوق بهترین صندلی رشته و دانشگاهی که حقتان است را از دست ندهید.