17 شهریور 1403 ساعت 16:40
کپسول فضایی استارلاینر بوئینگ پس از گذراندن چندین ماه در ایستگاه فضایی، سرانجام بدون سرنشین به زمین بازگشت.
فضاپیمای استارلاینر بوئینگ در یک عملیات بدون سرنشین، عصر جمعه ساعت ۱۸:۰۴ به وقت شرقی آمریکا (ساعت ۰۱:۳۴ بامداد شنبه به وقت تهران) از ایستگاه فضایی بینالمللی جدا شد. پس از پروازی شش ساعته، این کپسول فضایی در ساعت ۱۲:۰۱ بامداد شنبه به وقت شرقی آمریکا (ساعت ۰۷:۳۱ بامداد شنبه به وقت تهران) با موفقیت در منطقه فرود وایت سندز در نیومکزیکو به زمین نشست.
فضاپیمای استارلاینر در لحظات حساس ورود مجدد به جو زمین، توسط دوربینهای ناسا رصد شد. این کپسول با استفاده از دو مجموعه چتر نجات، سرعت خود را به شدت کاهش داد تا برای فرود آماده شود. همچنین، برای جذب شوک ناشی از برخورد با زمین، شش کیسه هوای بزرگ درست قبل از فرود، در زیر فضاپیما مستقر شدند. این سیستمهای ایمنی پیچیده، تضمینکننده فرود نرم و ایمن کپسول بودند.
مشکلات فنی مربوط به رانشگرها و نشت هلیوم در استارلاینر، که اندکی پس از پرتاب رخ داد، باعث شد ناسا تصمیم بگیرد به جای این فضاپیما از کپسول دراگون اسپیس ایکس برای بازگرداندن فضانوردان استفاده کند. با این حال، بازگشت موفقیتآمیز استارلاینر نشان داد که این فضاپیما پتانسیل لازم برای انجام ماموریتهای فضایی را دارد.
در کنفرانس خبری پس از فرود استارلاینر، جوئل مونتالبانو، دستیار معاون عملیات فضایی ناسا، با یادآوری ماهیت آزمایشی این ماموریت، بر اهمیت انجام آزمایشهای متعدد برای پیشرفت در حوزه فضایی تأکید کرد.
تأخیر در بازگشت کپسول فضایی استارلاینر
کپسول فضایی استارلاینر در اوایل ژوئن با دو فضانورد ناسا به نامهای، بوچ ویلمور و سونی ویلیامز، به فضا پرتاب شد. این ماموریت که قرار بود هشت روزه باشد، به دلیل بروز مشکلاتی فنی به یک سفر چند ماهه غیرمنتظره تبدیل شد. فضاپیمای استارلاینر مجبور شد برای مدت طولانیتری به ایستگاه فضایی متصل بماند تا مهندسان بتوانند راهی ایمن برای بازگرداندن فضانوردان به زمین بیابند.
پس از بررسیهای دقیق و آزمایشهای متعدد، ناسا به این نتیجه رسید که اگرچه سیستم اصلی کپسول در وضعیت خوبی است، اما ایراداتی در سیستم پیشران آن وجود دارد که میتواند امنیت بازگشت فضانوردان را به خطر بیندازد. به همین دلیل، تصمیم گرفته شد تا ویلمور و ویلیامز تا آغاز سال جدید در ایستگاه فضایی باقی بمانند و در ماه فوریه با استفاده از کپسول اسپیس ایکس به زمین بازگردند.
لازم به ذکر است که این دو فضانورد شخصاً در عملیات جدا شدن کپسول استارلاینر از ایستگاه فضایی شرکت کردند، این رویداد در حالی رخ داد که ایستگاه فضایی در بالای آسمان چین قرار داشت.
ماموریت بازگشت استارلاینر نه تنها برای بوئینگ بلکه برای ناسا نیز از اهمیت بالایی برخوردار بود. این ماموریت نقطه پایانی بر ماهها تلاش و چالش بود و نشان میداد که آیا بوئینگ توانسته است فضاپیمایی بسازد که بتواند با اطمینان فضانوردان را به مدار زمین ببرد و به این ترتیب به ناسا اجازه دهد تا برای پروازهای منظم به ایستگاه فضایی به این شرکت اعتماد کند.
مشکلات فنی پیش آمده در سیستم پیشران، تنها یکی از شکستهای پی در پی پروژه استارلاینر بود. این پروژه از ابتدا با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم کرد و نتوانست به اهداف اولیه خود برسد. افزایش هزینهها به میزان بیش از ۱.۵ میلیارد دلار و تأخیرهای طولانیمدت، نشاندهنده شکستهای مدیریتی و فنی در این پروژه است.
پیش از آنکه ناسا به این فضاپیما اجازه دهد تا فضانوردان را حمل کند، یک آزمایش پرواز بدون سرنشین به ایستگاه فضایی بینالمللی انجام شد. با این حال، این آزمایش اولیه به دلیل وجود برخی مشکلات فنی با موفقیت همراه نبود و مجبور شد در سال ۲۰۲۲ تکرار شود.
همکاری مشترک ناسا و بوئینگ برای بهبود عملکرد استارلاینر
آژانس فضایی آمریکا (ناسا) و شرکت بوئینگ به تازگی اعلام کردهاند که در یک همکاری مشترک به دنبال بهبود سیستم پیشران فضاپیمای استارلاینر هستند. با بازگشت ایمن این فضاپیما، مهندسان دو سازمان میتوانند به بررسی دقیق عملکرد آن پرداخته و تغییرات لازم را برای بهبود عملکرد آینده آن اعمال کنند.
به منظور پیشگیری از هرگونه خطر احتمالی ناشی از مشکلات پیشران، فضاپیمای استارلاینر پس از جدا شدن از ایستگاه فضایی، به صورت خودکار از آن فاصله گرفت تا در صورت بروز هرگونه مشکل، ایمنی خدمه و ایستگاه تأمین شود.
بوئینگ در چارچوب برنامه فضایی سرنشیندار تجاری ناسا، که با هدف توسعه ناوگان فضایی خصوصی برای جایگزینی شاتلهای فضایی بازنشسته در سال ۲۰۱۱ راهاندازی شده بود، به طراحی و ساخت فضاپیمای استارلاینر پرداخت.
source