معرفی پهپاد انتحاری شاهد 238؛ نسخه پیشرفته شاهد 136

ایران پس از حمله روسیه به اوکراین با پهپادهای شاهد 136، به فکر ارتقای این سلاح مهم افتاد و نتیجه آن پهپاد انتحاری شاهد 238 شد.

در جریان حمله به اسرائیل، یکی از جنگ‌افزارهایی که توانست کمک زیادی به قوای نظامی جمهوری اسلامی کند، پهپاد شاهد 136 بود. نیروهای سپاه پیش از آن که موشک‌های کروز و بالستیک را روانه قلب پایگاه هوایی نواتیم کنند، با پرتاب صدها مهمات انتحاری، سعی در گمراه کردن سامانه‌های پدافندی قدرتمند گنبد آهنین رژیم صهیونیستی داشتند.

با پهپاد انتحاری شاهد 238 آشنا شوید

با مقدمه فوق به این نتیجه می‌رسیم که هر گونه تجهیزات نظامی برای یک کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است. سال گذشته کشورمان در جریان یک رزمایش از پهپاد جدیدی به نام شاهد 238 رونمایی کرد. در فیلم رزمایش، این مهمات سرگردان به یک هدف اصابت کرد و منهدم شد.

البته پیش از آن که ویدیو برخورد شاهد 238 به هدف با صحنه آهسته پخش شود، بسیاری از کارشناسان به شباهت زیاد آن با شاهد 136 اشاره می‌کردند ولی کمی بعد مشخص شد که این پهپاد، تفاوت‌های اساسی با مدل 136 دارد. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو پهپاد، موتور توربوجت شاهد 238 است.

پهپاد شاهد 136

عمده شهرت شاهد 136 به جنگ روسیه با اوکراین باز می‌گردد. در این تهاجم گسترده، روس‌ها با پهپادهای ایرانی به اهداف مهمی در کی یف حمله کرده و خسارات جبران ناپذیری به قلب این کشور زدند. البته مدتی بعد اخباری مبنی بر راه‌اندازی خط تولید شاهد 136 در روسیه منتشر شد و با این اوصاف روس‌ها موفق به ساخت نسخه بومی این مهمات شدند.

این پهپاد انتحاری که مجهز به یک پیشرانه پیستونی شده، سروصدای زیادی تولید می‌کند و سرعت کمی دارد. (البته یک نمونه سریع‌ تر از آن به تازگی رونمایی شده که حداکثر سرعت آن به 450 کیلومتر بر ساعت می‌رسد) یکی از مهم‌ترین ایراداتی که قاتل آرامکو دارد، سروصدای زیادی است که باعث می‌شود از مسافت‌های طولانی جلب توجه کند.

اوکراینی‌ها به علت صدای زیاد، به شاهد 136 لقب موتور پرنده داده‌اند. دومین عیب بزرگ این پهپاد، سرعت کمی است که دارد. (بین 135 تا 180 کیلومتر) سرعت کم باعث می‌شد تا سامانه‌های پدافندی اوکراین آن را به سرعت تشخیص داده و با دوشکا و توپ هدایت راداری گپارد نسبت به انهدام آن اقدام کنند. سومین ایراد، سیستم هدایت درون ماهواره‌ای است که صرفا برای اهداف ثابت به کار می‌رود.

بیشتر بخوانید:

معرفی سامانه موشکی هلینا؛ خطرناک‌ترین موشک ضد تانک دنیا

علیرغم تمام عیب و ایراداتی که پهپاد شاهد 136 دارد، به خاطر قیمت ارزان آن شناخته می‌شود. در حال حاضر برای از بین بردن یک فروند از این پهپاد باید حداقل 450 هزار دلار هزینه کرد حال آن که قیمت این مهمات بین 20 تا 50 هزار دلار متغیر است. همچنین برای نابودی زیرساخت‌های دشمن، بهترین گزینه است، چرا که برد 1500 تا 2000 کیلومتری دارد.

قطعا توسعه دهندگان شاهد 136 از ایرادات فعلی آن آگاه هستند و در زمان توسعه به آن‌ها واقف بودند و به همین خاطر است که امروز شاهد طراحی و تولید شاهد 238 هستیم. از دیگر پهپادهای موتور پیستونی ایران می‌توان به ابابیل 2 و پهپاد آرش اشاره کرد. تمام ایرادات سه مهمات فوق باعث توسعه یک مهمات سرگردان جدید با موتور توربوجت شد که به راحتی با مسلسل‌های سنگین و توپ‌های ضد هوایی مورد هدف قرار نگیرد.

جزئیات بیشتر از شاهد 238

ظاهر کلی و حتی پلتفرمی که شاهد 238 روی آن مستقر شده، همان پهپاد شاهد 136 است. این پهپاد جدید دارای بال دلتا شکل است که در دو سر آن بالک دیده می‌شود و دم و سکان عمودی ندارد. به هر حال مهم‌ترین تفاوت این دو پهپاد به پیشرانه توربوجت و پیستونی باز می‌گردد.

با رونمایی از شاهد 238 در ایران، کارشناسان اعلام کردند که موتور این پهپاد از نوع طلوع 10 است. گرچه اعلام نظر کارشناسان یک گمانه‌زنی بود اما وقتی یک نمونه از آن به دست اوکراینی‌ها افتاد، دیدیم که واقعا مجهز به همان پیشرانه است.

گفتنی است که طلوع یک موتور مینی جت بوده که با الهام از پیشرانه توربو جت TG100 طراحی و تولید شده است. یونانی‌ها از این موتور برای هواپیماهای فوق سبک جت و یا هواپیماهای بدون سرنشین مسابقه‌ای استفاده می‌کنند. وزن این موتور حدود 17 کیلوگرم بوده و تا 247 پوند رانش ایجاد خواهد کرد. (با سوخت جت و حتی نفت می‌تواند کار کند)

بد نیست بدانید که این موتور برای هواپیماهای بدون سرنشین ساخته شده و غرب از آن برای ساخت مدل‌های کوچک هواپیماهای مختلف نظامی با کاربرد نمایش‌های هوایی و همچنین مقاصد تفریحی استفاده می‌کند. حتی این موتور به صورت اینترنتی هم به فروش می‌رسد.

بیشتر بخوانید:

نگاهی به سامانه پدافند هوایی آذرخش ایران + مشخصات

ایران با مونتاژ و الگوبرداری از توربو جت تی جی 100، پیشرانه جدیدی به نام طلوع 10 برای پهپاد 238 تولید کرده و اطلاعات دیگری از آن در دست نیست. البته این موتور قبلا روی موشک‌های کروز قدس تعبیه شده و امتحان خود را به خوبی در میادین نبرد نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی پس داده است.

موتورهای توربو جت به طرز قابل توجهی سرعت پهپادها را افزایش می‌دهند و نسبت به موتورهای پیستونی عملکرد بهتری دارند. شاهد 136 می‌توانست در بهترین حالت خود به سرعت 180 کیلومتر بر ساعت برسد حال آن که پهپاد انتحاری شاهد 238 قادر است تا 500 کیلومتر بر ساعت حرکت کند.

هر چه سرعت یک مهمات بیشتر باشد، تعقیب و انهدام آن برای مسلسل و توپ دشوارتر می‌شود. سرعت زیاد علیرغم داشتن مزایای بی‌شمار، یک ایراد بزرگ دارد. پیشرانه‌های توربو جت گرمای زیادی تولید می‌کنند و گرمای بیش از حد برای موشک‌های هدایت فروسرخی ایده آل است.

به گزارش رویترز، اوکراین نمی‌توانست از موشک‌های استینگر و ایگلا علیه شاهد 136 استفاده کند، زیرا موتور این پهپاد پیستونی است و گرمای زیادی تولید نمی‌کند. طلوع 10 مطمئما در برابر موشک‌های فوق محکوم به شکست است.

انواع شاهد 238

پهپاد شاهد 238 دارای سه سیستم هدایت بوده و تا به امروز سه نمونه از آن رونمایی شده است. سیستم هدایت درون ماهواره‌ای، نخستین نمونه بوده که به منظور اصابت به اهداف ثابت در میدان جنگ از آن استفاده می‌شود. (ترکیبی از ماهواره و اینرسی) این نمونه از شاهد 238 شباهت بسیاری با نوع 136 دارد.

دومین سیستم هدایت به صورت اپتیکی با دید حرارتی بوده که در جلو دماغه نصب شده است. از این نمونه علیه اهداف متحرک استفاده می‌شود و طرز کار آن به این صورت است که ابتدا با سیستم هدایت ماهواره‌ای به هدف نزدیک شده و سپس با اپتیک روی آن قفل خواهد شد.

از آنجایی که سیستم هدایت اپتیکی با دید حرارتی وابسته با امواج هدایت با امواج رادیویی است، نمی‌تواند بدون رله تقویت کننده، برد بیشتر از 200 تا 250 کیلومتر داشته باشد.

سومین نسخه از پهپاد انتحاری شاهد 238 ساخت ایران، ضد رادار بوده و با دریافت امواج راداری از سوی دکل‌های رادیویی دشمن، روی آن‌ها قفل کرده و به طرفشان حمله می‌کند. در این حالت تا نزدیکی هدف با اتوپایلوت یا خلبان خودکار پرواز خواهد کرد. هنوز فیلمی از پرتاب این مهمات منتشر نشده و فقط تصاویری از پرتابگرهای آن دیده شده است.

شکی نیست که این پهپاد مثل شاهد 136 و آرش به کمک یک بوستر کمکی پرتاب می‌شود تا موتور توربو جت بتواند رانش اصلی را تکمیل کند. همچنین از برد دقیق این پهپاد اطلاعاتی در دست نیست و فقط می‌توان حدس زد که به خاطر مصرف سوخت بیشتر، بین 600 تا 1000 کیلومتر برد مفید داشته باشد.

بیشتر بخوانید:

با نخستین موشک پرسه زن جهان آشنا شوید؛ موشک ۳۵۸ ساخت ایران

اطلاعات تکمیلی پهپاد جدید ایران

بدنه شاهد 238 از چوب و کامپوزیت ساخته شده و تلاش توسعه دهندگان این بوده که برای کشف دشوارتر آن، سطح مقطعی کاهش یابد. عده‌ای معتقدند که رنگ مشکی روی بدنه، رنگ شیمایی برای کاهش بازتاب امواج راداری است ولی صحت این ادعا بررسی نشده است. روس‌ها از رنگ مشکی برای شاهد 136 استفاده می‌کردند تا در حملات شبانه به اوکراین، به دیرتر کشف شدن آن‌ها کمک کنند.

این پهپاد جدید نتیجه تجارب جنگ روسیه و اوکراین بوده و به احتمال زیاد ایران با آنالیز سامانه‌های پدافندی غربی‌ها اقدام به رفع نواقص شاهد 136 و ساخت یک نمونه قدرتمند و جدیدتر به نام شاهد 238 کرده است.

پهپاد شاهد 238 در یک نگاه

• نوع: پهپاد انتحاری
• کشور سازنده: ایران
• ساخت: صنایع هوایی شاهد
• تاریخ رونمایی: مهر 1402
• طول: 3.5 متر
• طول‌ بال: 3 متر
• موتور: مینی توربوجت طلوع 10
• بیشترین برد: تا 1200 کیلومتر
• سرعت: 500 تا 600 کیلومتر بر ساعت
• سرعت برخورد: بیش از 700 کیلومتر بر ساعت
• سقف پروازی: 30 هزار پا (9144 متر) (معادل شاهد 191)
• مداومت پروازی: 2 ساعت
• هدایت و ناوبری: INS – GPS – رادیویی و ماهواره‌ای
• وزن سرجنگی: 50 کیلوگرم
• بیشترین وزن برخاست: 380 کیلوگرم
• نوع برخاست: جاتو – خودرویی
• نوع فرود: با چتر

در گجت نیوز بخوانید: تماشا کنید: اوکراینی‌ها با ترکیب کلاشینکف و پهپاد یک سلاح کشنده اختراع کردند آمریکا اولین سلاح مافوق صوت برد بلند خود را آزمایش کرد سلاح های لیزری پیشرفته چین در راه خاورمیانه خودروی زرهی جدید اوکراین با یک مسلسل ترسناک معرفی شد