نگاهی جامع به تاثیر هوش مصنوعی بر بازار کار

تاثیر هوش مصنوعی بر اشتغال یکی از ابهاماتی است که خیلی از کاربران را درگیر کرده است. اینکه تاثیر هوش مصنوعی در بازار کار چطور خواهد بود و هوش مصنوعی چه شغل هایی را نابود می‌کند، از سوالات پر تکرار برای خیلی از کاربارن است که در این مقاله از پلازا قرار است در مورد آنها با هم صحبت کنیم.

سال های سال، هوش مصنوع یکی از تکنولوژی هایی بود که دانشمندان با روش های مختلف روی آن در حال کار بودند و منتقدان و طرفداران خاص خود را داشت، اما در چند سال گذشته تکنولوژی که خیلی ملموس نبود و کاربرد های مشخصی نداشت به یک باره گُل کرد و با سرعتی سرسام آور به سمت ترند شدن پیش رفت. تا جایی که خیلی از کسب و کارها را تحت شعاع خود قرار داد و باعث شد تا صنایع بزرگی مانند فیلمسازی و هالیوود نیز لحظات دشواری را تجربه کنند و به دردسر بیفتند. اما واقعا چقدر باید نگران این باشیم که هوش مصنوعی کسب و کار ما را تحت شعاع قرار دهد و  تصمیماتی که میگیرد در زندگی ما دخیل باشد؟ همینطور این پدیده از چه جهاتی می تواند برای ما سود داشته باشد و چه راه های جدیدی را در مسیر ما باز خواهد کرد؟ در ادامه در مورد این موضوع صحبت خواهیم کرد.

فهرست مطالب:

چگونه هوش مصنوعی بازار کار را تغییر می دهد؟

هوش مصنوعی یا همان AI یکی از تکنولوژی های نوظهور و پیشرو است که طی دهه های اخیر تحولاتی شگرف در بسیاری از صنایع و جنبه های زندگی انسان ها به وجود آورده است. این تکنولوژی شامل توانایی ماشین ها برای انجام وظایف و تصمیم گیری هایی است که پیشتر تنها توسط انسان ها قابل انجام بود. با بهره گیری از الگوریتم های پیچیده، هوش مصنوعی می تواند داده ها را تحلیل کند، از آنها بیاموزد و به طور خودکار عملکردهای مختلف را بهبود بخشد. پیشرفت های صورت گرفته در حوزه هوش مصنوعی به دلیل دسترسی بیشتر به داده ها، توسعه سخت افزارهای قدرتمند و بهبود روش های یادگیری عمیق (Deep Learning) سرعت بیشتری گرفته است. این تکنولوژی حالا در حوزه هایی چون پردازش زبان طبیعی، بینایی کامپیوتری، تحلیل داده های کلان و رباتیک به کار گرفته می شود و نقش کلیدی در توسعه فناوری های مدرن ایفا می کند.

این پیشرفت ها تنها به فناوری های پیشرفته محدود نمی شوند، بلکه تأثیر آنها در زندگی روزمره افراد نیز مشهود است. از دستیارهای هوشمند خانگی مانند Siri و Alexa گرفته تا خودروهای خودران، هوش مصنوعی به طور فزاینده ای در زندگی انسان ها جا افتاده است. با وجود این پیشرفت های قابل توجه، هنوز چالش های بسیاری در زمینه بهینه سازی، استفاده اخلاقی و مدیریت هوش مصنوعی وجود دارد.

هوش مصنوعی به شکل گسترده ای در صنایع مختلف به کار گرفته شده و تأثیرات قابل توجهی بر ساختار بازار کار گذاشته است. یکی از این تغییرات، اتوماسیون وظایف و فرآیندهایی است که قبلاً به نیروی انسانی نیاز داشت. وظایف تکراری و استاندارد، مانند پردازش داده ها یا کنترل کیفیت در تولیدات صنعتی، با بهره گیری از ماشین های هوشمند و الگوریتم های پیچیده انجام می شود. در حالی که برخی از شغل های سنتی تحت تأثیر اتوماسیون و جایگزینی با ماشین ها از بین رفته اند، هوش مصنوعی همچنین فرصت های شغلی جدیدی ایجاد کرده است. صنایع مرتبط با توسعه، مدیریت و نگهداری سیستم های هوش مصنوعی نیاز به مهارت ها و تخصص های جدید دارند.

برای مثال، متخصصان داده (Data Scientists) برنامه نویسان الگوریتم های یادگیری ماشینی و مهندسان رباتیک اکنون از تقاضای بسیار بالایی در بازار برخوردارند. این تغییرات نیازمند آن است که نیروی کار به مهارت های جدید مسلط شود و خود را با نیازهای فناوری های نوظهور تطبیق دهد.

علاوه بر تاثیر مستقیم بر مشاغل، هوش مصنوعی نحوه کار کردن افراد را نیز تغییر داده است. بسیاری از مشاغل حالا با استفاده از ابزارهای هوشمند انجام می شوند که بهره وری را بهبود می بخشند. ابزارهای هوش مصنوعی، مانند نرم افزارهای تحلیل داده یا پلتفرم های خودکارسازی فرآیندها، به کارمندان کمک می کنند تا تصمیمات بهتری بگیرند و وظایف پیچیده تری را به سرعت انجام دهند. این تحولات نه تنها برای شرکت ها، بلکه برای کارکنان نیز فرصت های جدیدی فراهم می کند، اما در عین حال نیازمند به روزرسانی مداوم مهارت ها و دانش فنی است. در ادامه در مورد تاثیری که این هوش مصنوعی در آینده بازار کار خواهد داشت بیشتر صحبت خواهیم کرد.

تاثیر هوش مصنوعی در آینده بازار کار

در این خصوص باید گفت که با گسترش هوش مصنوعی قطعا آینده بازار کار دچار تحولات اساسی خواهد شد و به این شکل نخواهد بود. پیش بینی ها نشان می دهد که بسیاری از مشاغل سنتی به دلیل اتوماسیون و هوشمند سازی فرآیند ها از بین می روند یا تغییر شکل می دهند. البته باید گفت که این تغییر هم اکنون نیز شروع شده اند و به گزارش اکسپلودینگ تاپیکس، در سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ میلیون فرد شاغل، شغل تمام وقت خود را به هوش مصنوعی باخته اند. به طور خاص کارهایی که شامل وظایف تکراری و روتین هستند، بیشترین تاثیر را خواهند پذیرفت.

در عین حال، هوش مصنوعی فرصت هایی جدید برای توسعه شغل های پیشرفته تر و با نوآوری های بیشتر در بخش های مختلف به وجود می آورد. این تغییرات نیاز به بازنگری در ساختار بازار کار و نحوه آموزش و آماده سازی نیروی کار آینده دارد. تاثیر هوش مصنوعی بر اشتغال در کنار تغییرات تکنولوژیکی کاری خواهد کرد که مشاغل موجود دارای انعطاف پذیری و سازگاری بیشتری با این سیستم شوند. با رشد هوش مصنوعی، مهارت های نرم، مانند خلاقیت، حل مسئله و تفکر انتقادی، به همراه مهارت های فنی نقش کلیدی تری خواهند داشت.

نیروی کار باید توانایی همکاری با سیستم های هوشمند را به دست آورده و به طور مداوم خود را با فناوری های جدید سازگار کند. در مجموع آینده بازار کار در سایه هوش مصنوعی به ترکیبی از مهارت های انسانی و فناوری نیاز خواهد داشت که می تواند بهره وری و نوآوری را به همراه داشته باشد.

چالش های قانونی و اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی در اشتغال

استفاده از هوش مصنوعی در بازار کار همیشه با چالش های قانونی و اخلاقی همراه بوده است که خیلی از آنها در حال حاضر پاسخ داده نشده باقی مانده اند. یکی از مهم ترین مسائل، حقوق کارگران در مواجهه با سیستم های خودکار و تصمیم گیری های هوش مصنوعی است؛ برای مثال، اگر یک سیستم هوش مصنوعی به صورت خودکار تصمیم بگیرد که یک کارمند اخراج شود یا ارتقا یابد، ممکن است این تصمیم ها بر اساس داده ها و الگوریتم هایی باشد که شفافیت کافی ندارند و این مساله می تواند موجب درگیری های حقوقی بین کارگر و کارفرما شود. این مسئله به طور مستقیم به حقوق کارکنان مرتبط است و نیاز به وضع قوانین و مقررات جدید برای تضمین عدالت و شفافیت در تصمیم گیری های مبتنی بر هوش مصنوعی دارد.

از سوی دیگر مسائل مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده ها نیز یکی از چالش های عمده در استفاده از هوش مصنوعی در محیط های کاری است. هوش مصنوعی برای کارآمدی بیشتر، به حجم زیادی از داده های شخصی و حرفه ای کارکنان دسترسی دارد و در واقع با یادگیری این رفتار ها درس می گیرد و خود را ارتقا می دهد. این موضوع می تواند به سواستفاده های احتمالی و نقض حریم خصوصی منجر شود؛ از این رو، وضع چارچوب های قانونی که حفاظت از اطلاعات شخصی و امنیت داده ها را تضمین کند، ضروری است.

همچنین، از نظر اخلاقی، تصمیم گیری هایی که توسط هوش مصنوعی انجام می شوند باید از تبعیض های نژادی، جنسیتی و اجتماعی جلوگیری کرده و منجر به ایجاد فرصت های برابر در بازار کار شوند، که باید گفت هوش مصنوعی تا به اینجای کار نتایجی را از خود نشان داده است که نشان از شکست این موضوع دارد؛ به طور مثال، در عمده آمارها و تحلیل های ارائه شده توسط ابزار های هوش مصنوعی، بهره وری مردان از زنان بیشتر بوده و توصیه به جایگزینی نیرو های مرد با زن توسط این تحلیلگر ها ارائه شده است!

فرصت های شغلی ناشی از هوش مصنوعی

با توجه به تمامی تفاسیری که در بالا گفته شد، باز هم باید گفت  که روی کار آمدن هوش مصنوعی و همراه شدن آن با خیلی از مشاغل اجتناب ناپذیر است. پس بهترین کار این است که از همین الان کار کردن با آن را یاد گرفته و با ابزار هایی که در اختیار ما می گذارد آشنا باشیم. اگر این اتفاق برای ما بیفتد باید گفت که هوش مصنوعی نه تنها تهدیدی برای برخی از مشاغل محسوب می شود، بلکه فرصت های شغلی بسیاری نیز به همراه دارد. با گسترش این فناوری، مشاغلی که نیاز به تخصص های جدید و پیشرفته دارند، به شدت در حال رشد هستند. از جمله این مشاغل می توان به حوزه هایی اشاره کرد که به توسعه و بهینه سازی سیستم های هوشمند مرتبط هستند.

علاوه بر این، کسب وکارها نیازمند افرادی هستند که بتوانند این فناوری ها را مدیریت، پیاده سازی و نظارت کنند. این فرصت ها به همراه نیاز به آموزش و مهارت های جدید، بازار کار را به سمت تخصص های پیچیده تر و فنی تر سوق داده است. مهم ترین فرصت های شغلی ناشی از هوش مصنوعی عبارت اند از:

• متخصص یادگیری ماشین: این عنوان شغلی که در خیلی از شرکت های بزرگ دنیا می تواند جایگاه های رده بالایی داشته باشد با نام Machine Learning Specialist مطرح شده و در واقع این افراد الگوریتم ها و مدل های یادگیری ماشینی را توسعه و بهینه سازی می کنند تا ماشین ها بتوانند از داده ها بیاموزند و تصمیم گیری کنند.
• مهندس هوش مصنوعی: این مهندسان که AI Engineer نام میگیرند، سیستم های هوش مصنوعی را طراحی و توسعه می دهند و در بهبود و پیاده سازی این تکنولوژی ها در محیط های صنعتی و تجاری نقش کلیدی دارند.
• طراح اپلیکیشن و رابط کاربری: همانطور که مهندسان این سیستم ها را پیاده سازی می کنند، طراحانی باید وجود داشته باشند تا بتوانند این هوش مصنوعی خشک و ساده را به نحوی دلنشین تغییر داده تا دسترسی آن برای عموم ساده تر شود.
• تحلیل گر داده: تحلیل گران داده یا Data Analyst ها وظیفه جمع آوری و تحلیل داده ها را برای کمک به کسب و کارها در تصمیم گیری های مهم بر عهده دارند و از ابزار های هوش مصنوعی برای بهبود تحلیل ها استفاده می کنند.
• مدیر پروژه هوش مصنوعی: این مدیران مسئولیت هماهنگی و اجرای پروژه های مرتبط با هوش مصنوعی را بر عهده دارند و اطمینان حاصل می کنند که اهداف پروژه به درستی محقق می شوند. این شغل را می توان به نوعی ارتقا یافته تحلیلگران داده و مهندسان هوش مصنوعی دانست.
• متخصص امنیت سایبری: با افزایش اتوماسیون و استفاده از هوش مصنوعی قطعا خطرات امنیتی نیز گسترده تر می شوند، پس در نتیجه نیاز به متخصصان امنیتی که از سیستم ها در برابر تهدیدات حفاظت کنند بسیار بیشتر از شرایط کنونی خواهد بود.

در صورتی که سری به مقاله متخصص هوش مصنوعی بزنید می توانید توضیحات تکمیلی و روش هایی که از طریق آنها می توانید با این حوزه آشنا شوید را به صورت کامل در اختیار داشته باشید.

هوش مصنوعی چه شغل هایی را نابود می‌کند؟

استفاده از اصطلاح «نابود کردن» برای تاثیر هوش مصنوعی بر اشتغال، شاید چندان جالب به نظر نرسد. باید بگوییم این هوش مصنوعی که ما میبینیم نمی تواند به این زودی ها چیزی را نابود کند. اما باید گفت که تغییر شکل آنها به صورت مدرن و عوض کردن شرایط در خیلی از شغل ها مشهود بوده و قطعا شغل های زیادی را تحت تاثیر خود قرار می دهد. با ورود هوش مصنوعی به بسیاری از صنایع و جایگزینی ماشین ها با انسان ها در برخی وظایف، نگرانی هایی درباره از دست رفتن شغل ها به وجود می آید. وظایف تکراری و وظایفی که نیاز به تفکر پیچیده ندارند، بیشتر در معرض اتوماسیون قرار گرفته اند. این موضوع به ویژه در صنایع تولیدی، خدمات پشتیبانی و حتی حمل و نقل دیده می شود.

با این حال، از دست رفتن شغل ها به این معنی نیست که نیروی کار بدون فرصت باقی می ماند، بلکه نشان دهنده نیاز به ارتقای مهارت ها و تغییر مسیر شغلی است تا افراد بتوانند در اقتصاد دیجیتال جایگاه خود را حفظ کنند. مهمترین تهدیدهای از دست رفتن شغل ها به واسطه هوش مصنوعی عبارت اند از:

• وظایف تکراری و ساده: کارهایی مانند ورود داده ها، فرآیندهای اداری ساده و مدیریت انبارها به سرعت با ابزارهای خودکار و سیستم های هوشمند جایگزین می شوند.
• برنامه نویسی و طراحی وب: یکی از اولین حوزه هایی که تاثیر هوش مصنوعی بر اشتغال در آن مشخص شد، برنامه نویسی بود که هوش مصنوعی جای کدنویسان را گرفته و نیاز به آنها را کاهش داد. البته باید گفت که این برنامه نویسان با کمک گرفتن از همین ابزار ها می توانند کیفیت کار بسیار بالاتری داشته باشند.
• تولید محتوا: انواع محتوا می تواند در چت بات های هوش مصنوعی تولید شده و نقش تولیدکنندگان محتوا تا حد زیادی کمرنگ خواهد شد.
• خدمات پشتیبانی مشتری: چت بات های هوشمند و سیستم های پاسخگویی همین الان هم جایگزین خیلی از پشتیبان های انسانی شده و در حال استفاده هستند. این ابزار ها به طور موثری به سوالات و مشکلات کاربران پاسخ می دهند و توانسته اند هزینه ها را برای کسب و کار ها به طور چشمگیری کم کنند.
• تحلیل گران مالی و حسابداری: بسیاری از کارهای مالی و حسابداری که به تحلیل داده ها و پردازش اطلاعات مالی نیاز دارند، با استفاده از نرم افزارهای هوش مصنوعی به صورت خودکار انجام می شوند.
• شغل های مرتبط با تولید کارخانه ای: اتوماسیون صنعتی همانطور که قبلا هم خیلی از شغل ها را تهدید کرده است، باعث کاهش نیاز به کارگران انسانی در کارخانه ها شده و ربات ها به وظایف تولید، مونتاژ و کنترل کیفیت مشغول می شوند.
• مشاغل ساده در ادارات: در این مورد از انواع تاثیر هوش مصنوعی بر اشتغال فرآیندهای خودکارسازی اداری، مانند مدیریت اسناد، پردازش درخواست ها و برنامه ریزی، می توانند شغل هایی ساده مانند مسئولین بایگانی و دفتردارها را تحت شعاع قرار داده و مسئولیت های آنها را بسیار دقیق تر انجام دهند.

مهارت های جدید برای نیروی کار در عصر هوش مصنوعی

با ورود هوش مصنوعی به صنایع مختلف، نیاز به یادگیری مهارت های جدید بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. نیروی کار در عصر هوش مصنوعی باید خود را با تغییرات سریع تکنولوژی وفق دهد و مهارت هایی را بیاموزد که با نیازهای بازار جدید هم خوانی داشته باشد. در واقع باید گفت به بهتر است بجای مقاومت در برابر موج عظیم تاثیر هوش مصنوعی بر اشتغال و شنا کردن برخلاف جریان آب، روی این موج سوار شده و خود را با آن وفق دهیم. در این حالت مطمئنا نه تنها آسیب نمی بینیم، بلکه می توانیم انتظار اتفاقات بسیار بزرگی را داشته باشیم.

یادگیری مهارت هایی مانند تحلیل داده ها، برنامه نویسی و درک الگوریتم های یادگیری ماشینی از جمله مهمترین مواردی هستند که به افراد در رقابت با ماشین ها و سیستم های خودکار می توانند به ما کمک کنند. همچنین مهارت هایی که به تقویت خلاقیت و حل مسائل پیچیده کمک می کنند، همچنان ارزش بالایی خواهند داشت. یکی از زمینه های کلیدی برای نیروی کار آینده، توانایی کار با سیستم های هوش مصنوعی و درک نحوه عملکرد آنهاست. افرادی که می توانند به درستی از ابزارهای هوشمند استفاده کنند و نتایج به دست آمده را تفسیر کنند، از مزیت های رقابتی بیشتری در محیط کار بهره مند خواهند شد. همچنین توسعه دهندگان و متخصصانی که قادر به بهبود و شخصی سازی سیستم های هوش مصنوعی هستند، به دلیل نیاز بالای صنایع مختلف به نوآوری و سفارشی سازی فناوری ها، از تقاضای بالایی برخوردارند.

علاوه بر مهارت های فنی، مهارت های نرم مانند مدیریت تغییرات، همکاری تیمی و برقراری ارتباط موثر نیز در دنیای هوش مصنوعی اهمیت زیادی خواهند داشت. قطعا با ورود هوش مصنوعی به حوزه کاری شما به یک باره حجم عظیمی از فشار کاری و استرس به شما وارد خواهد شد که هندل کردن آن به صورت اصولی می تواند دردسر های مختلفی را داشته باشد. توانایی مدیریت این تغییرات و سازگاری با روش های جدید کار کردن، از جمله مهارت هایی است که می تواند موفقیت نیروی کار را در دنیای هوش مصنوعی تضمین کند. بنابراین ترکیبی از مهارت های فنی و اجتماعی به ما این امکان را می دهد تا خود را با تحولات سریع عصر دیجیتال هماهنگ کنیم.

نتیجه گیری

تاثیر هوش مصنوعی بر اشتغال هم می تواند نگران کننده باشد و هم خوشحال کننده. در واقع باید گفت که با ورود هوش مصنوعی کسب و کارهای زیادی تغییر می کنند، اما در همه موارد این تغییرات بد نیستند و با کمی هماهنگ شدن و یادگیری استفاده از هوش مصنوعی به جای هراس داشتن از آن می تواند امکانات بسیار خوبی برای پیشرفت در کار در اختیار داشت. مشاغلی که کار های تکراری و ساده را انجام می دهند، بیشترین تهدید را از هوش مصنوعی دریافت کرده و همینطور مشاغلی مانند طراحی سیستم های هوش مصنوعی، مدیریت آنها و همینطور کار کردن با این سیستم ها می توانند برای خیلی از افراد ایجاد شوند. در کل باید گفت برای اینکه از تاثیر هوش مصنوعی بر اشتغال آسیب نبینیم بهتر است خود را با آن هماهنگ کرده و آموزش های لازم برای اینکه از آن بهره ببریم را در دستور کار خود داشته باشیم.