مشکل درخواست سرمایه از سرمایه‌گذاران همین است: آن‌ها به دنبال بازگشت سرمایه هستند. OpenAI با ماموریتی شهیر و خیرخواهانه آغاز به کار کرد: کمک به بشریت از طریق توسعه هوش مصنوعی عمومی. اما در طول مسیر، به یکی از شرکت‌های با بودجه‌ی برتر در دره‌ی سیلیکون تبدیل شد. اکنون، تنش میان این دو واقعیت در حال بالا گرفتن است.
چند هفته پس از انتشار مدل جدیدی که ادعا می‌کند می‌تواند «استدلال» کند، OpenAI به سمت انصراف از وضعیت غیرانتفاعی خود پیش می‌رود. برخی از ارشدترین کارمندانش در حال ترک شرکت هستند، و مدیرعامل آن، سم آلتمن -که برای مدت کوتاهی به دلیل نگرانی‌های ظاهری در مورد اعتماد از سمت خود برکنار شده بود- در حال تثبیت موقعیت خود به عنوان یکی از قدرتمندترین افراد در فناوری است.
روز چهارشنبه (هفته قبل)، «میرا موراتی»، مدیر فناوری دیرین OpenAI، اعلام کرد که او «برای ایجاد زمان و فضایی برای کاوش شخصی خود» در حال ترک شرکت است. همان روز، «باب مک‌گرو»، مدیر تحقیقات و «بارت زوف»، معاون آموزش پس از تحقیقات، اعلام کردند که آن‌ها نیز شرکت را ترک خواهند کرد. آلتمن تغییرات رهبری را «بخشی طبیعی از شرکت‌ها» خواند و در ادامه گفت:
واضح است که نمی‌توانم وانمود کنم این اتفاق ناگهانی طبیعی است، اما ما یک شرکت معمولی نیستیم.
اما این اتفاق در پی روندی از جدایی‌ها پس از تلاش ناموفق هیئت مدیره برای اخراج آلتمن طی سال گذشته شکل گرفته است. هم‌بنیان‌گذار و دانشمند ارشد OpenAI، «ایلیا ساتسکور»، که پیش از عقب‌نشینی عمومی از انتقاداتش، خبر اخراج را به آلتمن داد، در ماه مه از OpenAI جدا شد. «ژان لایک»، یکی از پژوهشگران کلیدی OpenAI، تنها چند روز بعد استعفا داد و گفت که «فرهنگ و فرآیندهای ایمنی به نفع محصولات درخشان کنار گذاشته شده‌اند.» تقریبا تمام اعضای هیئت مدیره OpenAI در زمان برکناری، به جز مدیرعامل «کوئورا»، «آدام دی‌آنجلو»، استعفا داده‌اند و آلتمن توانست جایگاهش را ایمن کند.
شرکتی که زمانی آلتمن را به دلیل «صداقت نداشتن مداوم در ارتباطاتش» اخراج کرده بود، از آن زمان تاکنون تحت تأثیر او دگرگون شده است.
فراتر از یک آزمایشگاه غیرانتفاعی
OpenAI در ابتدا به عنوان یک آزمایشگاه غیرانتفاعی (non-profit lab) شروع به کار کرد و بعدا یک شرکت فرعی با سوددهی، OpenAI LP را توسعه داد. بازوی سودمند می‌تواند برای ساخت هوش مصنوعی عمومی (AGI) سرمایه جمع‌آوری کند، اما ماموریت سازمان غیرانتفاعی اطمینان از این است که AGI به نفع بشریت باشد.
در وب‌سایتی درباره ساختار هیئت مدیره OpenAI، شرکت تأکید می‌کند که هرگونه سرمایه‌گذاری در OpenAI بهتر است «با روحیه کمک مالی» انجام شود. چون سرمایه‌گذاران ممکن است «هیچ بازگشتی نبینند.»
سود سرمایه‌گذاران در OpenAI محدود به 100 برابر است. اگر بازوی سودمند از این ماموریت منحرف شود، بازوی غیرانتفاعی می‌تواند مداخله کند.
گزارش‌ها ادعا می‌کنند که ارزش OpenAI اکنون به 150 میلیارد دلار نزدیک می‌شود. تقریباً 37.5 برابر درآمد گزارش شده آن – بدون اینکه مسیری برای سودآوری در دید باشد. این شرکت در حال جستجو برای جذب سرمایه از شرکت‌هایی مانند ترایو، اپل و یک شرکت سرمایه‌گذاری که توسط امارات متحده عربی حمایت می‌شود، با حداقل سرمایه‌گذاری یک چهارم میلیارد دلار است.
OpenAI سرمایه‌ای مانند گوگل یا متا ندارد، که هر دو در حال ساخت مدل‌های رقابتی هستند. اگرچه ارزش دارد ذکر کنیم که این شرکت‌ها شرکت‌های عمومی با مسئولیت‌های خودشان به وال استریت هستند. استارتاپ همکار AI به نام Anthropic، که توسط محققان سابق OpenAI تأسیس شده، در حالی که به دنبال جذب سرمایه‌های جدید با ارزش 40 میلیارد دلار است، پشت سر OpenAI حرکت می‌کند. ما خیلی وقت است که از «روح یک کمک مالی» فراتر رفته‌ایم.
ساختار «سودآوری مدیریت شده غیرانتفاعی» OpenAI، جذب سرمایه را تهدید می‌کند. بنابراین کاملا منطقی بود که آلتمن اوایل این ماه به کارمندان گفت که OpenAI سال آینده به یک شرکت سودآور تغییر ساختار خواهد داد. این هفته، رویترز گزارش داد که این شرکت در حال بررسی تبدیل شدن به یک شرکت سهامی عام (مانند Anthropic) است. بلومبرگ گزارش داد که سرمایه‌گذاران در نظر دارند 7 درصد سهام را به آلتمن بدهند. (آلتمن تقریبا بلافاصله این موضوع را در یک جلسه کارکنان رد کرد و آن را «مضحک» خواند.)
و به طور حیاتی، در جریان این تغییرات، گفته می‌شود که والدین غیرانتفاعی OpenAI کنترل را از دست خواهند داد. تنها چند هفته پس از انتشار این خبر، موراتی و شرکتش از صحنه خارج شدند.
هم آلتمن و هم موراتی ادعا می‌کنند که زمان‌بندی تنها یک تصادف است و اینکه مدیر فناوری تنها به دنبال ترک شرکت در حالی است که شرکت در مسیر رو به رشد قرار دارد. موراتی (از طریق نمایندگان) از صحبت با ورج درباره این حرکت ناگهانی خودداری کرد. «وویچک زارمبا»، یکی از آخرین بنیان‌گذاران باقی‌مانده OpenAI، جدایی‌ها را با «سختی‌هایی که والدین در قرون وسطی هنگامی که 6 تا از 8 فرزندشان می‌مردند» مقایسه کرد.
هر چه دلیل باشد، این نشان‌دهنده تقریبا تغییر کامل رهبری OpenAI از سال گذشته است. به جز خود آلتمن، آخرین عضو باقی‌مانده که در شماره سپتامبر 2023 مجله Wired دیده می‌شود، رئیس و بنیان‌گذار شرکت، «گرگ بروکمن» است. کسی که در جریان کودتا از آلتمن حمایت کرد. اما حتی او نیز از ماه اوت در مرخصی شخصی به سر می‌برد و انتظار نمی‌رود تا سال آینده بازگردد. همان ماه که مرخصی گرفت، یکی دیگر از بنیان‌گذاران و رهبران کلیدی، «جان شولمن»، برای کار در آنتروپیک OpenAI را ترک کرد.
و فراتر از یک آزمایشگاه تحقیقاتی
همانطور که لایک در پیام خداحافظی خود به OpenAI در مورد «محصولات درخشان» اشاره کرد، تبدیل آزمایشگاه تحقیقاتی به یک شرکت سودآور، بسیاری از کارمندان بلندمدت آن را در موقعیتی ناخوشایند قرار می‌دهد. بسیاری احتمالا برای تمرکز بر تحقیقات هوش مصنوعی به آن پیوسته‌اند، نه برای ساخت و فروش محصولات. و در حالی که OpenAI هنوز یک سازمان غیرانتفاعی است، حدس زدن نحوه کار نسخه‌ای که بر سود متمرکز است دشوار نیست.
آزمایشگاه‌های تحقیقاتی با جدول زمانی طولانی‌تری نسبت به شرکت‌هایی که در پی درآمد هستند کار می‌کنند. آن‌ها می‌توانند زمان عرضه محصولات را در صورت نیاز به تأخیر بیندازند. شاید مهم‌تر از همه، آن‌ها می‌توانند در مورد ایمنی محافظه‌کارتر باشند.
در حال حاضر شواهدی وجود دارد که OpenAI بر عرضه‌های سریع به جای عرضه‌های محتاطانه تمرکز دارد: یک منبع در ماه جولای به واشنگتن پست گفت که OpenAI قبل از اینکه از ایمن بودن فناوری خودش مطمئن شود، جشن عرضه برای GPT-4o برگزار کرده است. وال استریت ژورنال در روز جمعه گزارش داد که کارکنان ایمنی 20 ساعت در روز کار کرده‌اند و فرصتی برای بررسی مجدد کار خود نداشتند. آزمایشگران بعدا یک مشکل امنیتی در GPT-4o شناسایی کردند و از اینکه قبل از عرضه زمان کافی برای یافتن و رفع آن را نداشتند ناراضی بودند.
در همین حال، پژوهشگران OpenAI به کار روی ساختن آن‌چه گام‌های بعدی به سمت هوش مصنوعی هم‌سطح انسان می‌دانند، ادامه می‌دهند. o1، اولین مدل «استدلال‌گر» OpenAI، آغازگر سری جدیدی است که شرکت امیدوار است نیروی محرکه‌ای برای «عوامل» خودکار هوشمند باشد. این شرکت به طور مداوم ویژگی‌های جدیدی را پیش از رقبا عرضه می‌کند. این هفته، حالت پیشرفته صدا را تنها چند روز قبل از اینکه متا محصول مشابهی را در Connect معرفی کند، برای تمام کاربران عرضه کرد.
پس، OpenAI در حال تبدیل شدن به چه چیزی است؟ تمام نشانه‌ها به یک شرکت فناوری معمولی اشاره دارند که تحت کنترل یک مدیر اجرایی قدرتمند است. دقیقا ساختاری که از آن اجتناب می‌شد. آلتمن پس از اعلام خبر جدایی موراتی، در هفته فناوری ایتالیا روی صحنه گفت:
من فکر می‌کنم این انتقال امیدوار کننده‌ای برای همه خواهد بود و امیدوارم که OpenAI از این تغییر، همانطور که از تمام تغییرات ما بوده، قوی‌تر شود.
اخبار و مقالات هوش مصنوعی را می‌توانید در فارنت دنبال کنید.
source