فریب جدید شبکه‌های اجتماعی؛ برای درمان آکنه خود را آفتاب‌سوخته نکنید

شبکه‌های اجتماعی مملو از توصیه‌های مشکوک و بحث‌برانگیز است. اما یکی از  راهکارهای مراقبت از پوست که جدیدا تبلیغ می‌شود، بسیار نگران‌کننده است. برخی از تولیدکنندگان محتوا در تیک‌تاک ادعا می‌کنند آفتاب‌سوختگی یا استفاده از تخت برنزه‌کننده به برطرف کردن آکنه کمک می‌کند.

درحالی‌که مدت‌ها است از نور خورشید و اشعه فرابنفش برای درمان برخی بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود، شواهد نشان می‌دهند این تکنیک‌ها در درمان آکنه موثر نیستند و ضررهای مواجهه‌ی بیش از اندازه با اشعه فرابنفش بسیار بیشتر از مزیت‌هایی است که ممکن است در ظاهر پوست خود مشاهده کنید.

نوردرمانی نوعی درمان پزشکی محسوب می‌شود که شامل قراردادن پوست درمعرض نور خورشید یا اشعه فرابنفش در محیط کنترل‌شده است. از این روش برای درمان بیماری‌هایی مثل پسوریازیس و اگزما که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند نوردرمانی می‌تواند به کاهش التهاب و سرکوب پاسخ ایمنی پوست کمک کند که هر دو از عوامل اصلی مسبب این بیماری‌ها هستند.

توجه به این نکته مهم است نوردرمانی در محیط بالینی انجام می‌شود که در آن مقادیر تشعشات اعمال‌شده روی پوست به دقت کنترل می‌شود تا اثرات مضر قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش به حداقل برسد. علاوه‌بر‌این، به منظور کاهش خطر سوختگی، درمان‌های اولیه‌ای نیز انجام می‌شود.

در مورد آکنه، شواهد اندکی مبنی بر مفید بودن قرارگرفتن در معرض اشعه فرابنفش وجود دارد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ روی ۱۹٬۹۳۹ شرکت‌کننده، نشان داد که مواجهه با سطوح نسبتا پایین  UVB (نوعی تشعشع نامرئی که از خورشید ساطع می‌شود) به مدت حدود یک ساعت در روز با کاهش خطر آکنه متوسط تا شدید در افراد جوان همراه است. اما این مطالعه محدودیت‌های زیادی داشت.

مطالعات روی سلول‌های پوست انسان همچنین برخی از مزیت‌های احتمالی قرارگرفتن درمعرض اشعه UVB را نشان داده است؛ ازجمله تاثیر احتمالی آن در کشتن باکتری  پروپیونی‌باکتریوم اکنس  که تصور می‌شود علت آکنه است. اما این مزیت‌ها فقط در سلول‌ها نشان داده شده و در مطالعات انسانی تکرار نشده است. اکثر این مطالعات همچنین به این نتیجه رسیدند که اثرات مفید احتمالا اندک هستند و برای استفاده درمانی خصوصا با توجه به اثرات جانبی منفی اشعه فرابنفش کافی نیستند.

پژوهشی مروری در سال ۲۰۲۳ روی تمام مطالعات انجام‌شده در زمینه‌ی مواجهه با نور خورشید و آکنه که بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۲۲ انجام شده بود، نشان داد که بعید است مواجهه با تابش فرابنفش علائم آکنه را بهبود دهد و در برخی موارد حتی ممکن است آن را بدتر کند. قرارگرفتن در معرض UVB می‌تواند سلول‌های ایمنی را فعال کند. این امر التهاب ناشی از آکنه را تشدید می‌کند و تولید چربی در پوست را افزایش می‌دهد که از عوامل خطر شناخته‌شده‌ی ابتلا به آکنه است.

درحالی‌که شواهدی در حمایت از این موضوع وجود ندارد که نور خورشید می‌تواند آکنه را درمان کند، معایب قرار گرفتن درمعرض نور خورشید مانند افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست به خوبی شناخته شده است.

حتی یک بار آفتاب سوختگی همراه تاول در کودکی یا نوجوانی می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان پوست را در مراحل بعدی زندگی دو برابر کند. هرچه دفعات آفتاب‌سوختگی بیشتر شود، خطر ابتلا به سرطان پوست افزایش پیدا می‌کند. علت آن است که قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش موجب آسیب‌دیدن دی‌ان‌ای سلول‌های پوست می‌شود.

قرار گرفتن درمعرض اشعه فرابنفش یکی از عوامل موثر در پیری زودرس پوست است. این اشعه به کلاژن و الاستین پوست آسیب می‌زند و می‌تواند به افتادگی و چین و چروک پوست منجر شود.

برای محافظت از خود در برابر نور خورشید اقدامات زیر را انجام دهید:

• از کرم ضد آفتاب وسیع‌الطیف دارای SPF حداقل ۳۰ استفاده کنید و هر دو ساعت یک بار یا پس از شنا یا تعریق آن را تجدید کنید.
• در صورت امکان و خصوصا در ساعات اوج نور خورشید یعنی ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر زیر سایه بمانید.
• از لباس‌های محافظ، ازجمله کلاه‌های لبه پهن و عینک آفتابی ضد اشعه فرابنفش استفاده کنید.

آکنه شدید را می‌توان با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی که اثر ضدالتهابی دارند درمان کرد. پزشک می‌تواند داروی ایزوترتینوین را نیز تجویز کند که از مشتقات مصنوعی ویتامین A است. این دارو چربی‌های موجود در پوست، برجستگی‌های پوستی و باکتری‌های مسبب آکنه در پوست را کاهش می‌دهد. ایزوترتینوین در پاکسازی ضایعات آکنه بسیار موثر است و بیشتر بیماران فقط به یک دوره استفاده از آن نیاز دارند.

توجه به این نکته مهم است که افرادی که داروی آکنه برایشان تجویز شده است، باید هنگام قرار گرفتن درمعرض نور خورشید مراقب باشند. ایزوترتینوین و تتراسایکلین‌ها (دسته‌ای از آنتی‌بیوتیک‌ها) می‌توانند حساسیت به نور را افزایش دهند. در این شرایط، وقتی پوست درمعرض نور خورشید قرار می‌گیرد، آسیب بیشتری به بار می‌آید. مطالعه‌ای گزارش کرد که بین ۲۰ تا ۴۰ درصد بیماران مبتلا به آکنه که یکی از انواع متداول تتراسایکلین را مصرف کرده بودند، دچار حساسیت به نور شده بودند.

استفاده از ضد آفتاب هنگام بیرون رفتن در روزهای آفتابی مهم است. ضدآفتاب نه تنها از پوست شما محافظت می‌کند و خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش می‌دهد، بلکه استفاده از کرم ضدآفتاب با کاهش التهاب و کاهش حساسیت به نور سلول‌های پوست در واقع می‌تواند برای افراد دچار آکنه مفید باشد.

درحال‌حاضر چندین گزینه موثر و ایمن برای درمان آکنه وجود دارد. اگر فکر می‌کنید درمان کنونی شما موثر نیست، قبل از اینکه برای درمان آکنه از آفتاب یا تخت برنزه‌کننده استفاده کنید و خودتان را درمعرض خطر عوارض قرار دهید، با پزشک خود مشورت کنید.