پادشاهان بازگشت

1

امروز فوت‌وفن یک رکورد از جام جهانی را برجسته می‌کند. اینجا به تنها دو کشوری می‌پردازیم که توانسته‌اند در مرحله نهایی جهانی، اختلاف سه گل را جبران کنند.

ABBA، الویس و اوئیسیس همگی چنین لحظاتی داشتند. همین‌طور علی، جردن، فلپس و تایگر. افرادی که به دلیل فرم، شرایط، رسوایی یا اختلافات از دور کنار گذاشته شده بودند، اما بازگشت‌هایشان آن‌ها را دوباره به اوج رساند.

این مفهوم یکی از روایت‌های محوری در هر رقابت ورزشی است؛ باور به اینکه یک مسابقه یا تورنمنت هرگز تمام نشده، و امید کم‌سویی به انجام کاری غیرممکن، حتی زمانی که منطق خلاف آن را می‌گوید.

در فوتبال باشگاهی، چنین لحظاتی فراموش‌نشدنی زیادی دیده شده است: بازگشت شگفت‌انگیز لیورپول از شکست ۳-۰ مقابل آث میلان در فینال لیگ قهرمانان اروپا ۲۰۰۵، بازگشت بارسلونا از شکست ۴-۰ در بازی رفت همان تورنمنت ۱۲ سال بعد، و پیروزی منچستریونایتد در وقت‌های اضافه مقابل بایرن مونیخ در آغاز قرن.

اما در بزرگ‌ترین صحنه فوتبال جهان، دو کشور بالاتر از بقیه ایستاده‌اند که بزرگ‌ترین بازگشت‌های تاریخ جام جهانی فیفا™ را رقم زده‌اند: اتریش در سال ۱۹۵۴ و پرتغال در سال ۱۹۶۶ که هر دو توانستند در شرایطی پرتنش اختلاف سه گله را جبران کنند و نتایجی شگفت‌انگیز به دست آورند.

اتریش ۷-۵ سوئیس (سوئیس ۱۹۵۴)

پس از اولین حضور خود در جام جهانی از سال ۱۹۳۴ ایتالیا، اتریش هر دو بازی گروهی خود را مقابل اسکاتلند و چکیا برد تا در مرحله یک‌چهارم نهایی به مصاف تیم سوئیسی برود که برای رسیدن به این مرحله نیاز به پلی‌آف مقابل ایتالیا داشت.

شهر لوزان، در کنار دریاچه ژنو، آن بعدازظهر تابستانی زیر آفتاب داغ و در دمای نزدیک به ۴۰ درجه سانتی‌گراد و رطوبتی بیش از ۸۰ درصد غرق بود. این شرایط کاملاً متفاوت از چیزی بود که برای بازی‌ای که چندین رکورد گلزنی به جا گذاشت و همچنان به‌عنوان پرگل‌ترین بازی تاریخ جام جهانی ثبت شده، انتظار می‌رفت.

سوئیس که زیر نظر سرمربی اتریشی، کارل راپان، تمرینات زیادی با تیراندازی انجام داده بود، در دقایق ابتدایی با چند ضربه دقیق به هدف رسید؛ روبرت بالامان در دقیقه ۱۶ تیم را جلو انداخت و یوزف هوگی در عرض تنها سه دقیقه دو گل دیگر به ثمر رساند تا سوئیس در کمتر از ۲۰ دقیقه ۳-۰ جلو بیفتد.

با وجود تنها سه روز فاصله میان پلی‌آف ایتالیا و این بازی، راپان ترکیب اصلی خود را تغییر نداد و به مرور زمان گرما، خستگی و کلاس بالاتر حریف بر تیم سوئیس غلبه کرد. به شکل شگفت‌انگیزی، سه گل در عرض سه دقیقه در میانه نیمه اول، شامل دو گل از آلفرد کورنر و دو گل دیگر از تئودور واگنر، باعث شد اتریشی‌ها بازی را به تساوی ۳-۳ برسانند.

کاپیتان ارنست اوک‌ویک سپس با زدن یک گل برتری را به نفع تیمش تثبیت کرد و گل دوم از کورنر، به شکلی شگفت‌انگیز، نتیجه را در دقیقه ۳۴ به ۵-۳ به سود اتریش رساند. بالامان نیز با دو گل دیگر خود اختلاف را به ۵-۴ در پایان نیمه اول کاهش داد. گل‌های بعدی از هر دو تیم، با تکمیل هت‌تریک‌های واگنر و هوگی، بازی را همچنان پرهیجان نگه داشت تا اینکه اریش پروبست از اتریش ۱۵ دقیقه مانده به پایان بازی، این دیدار نفس‌گیر را به سود تیمش به پایان رساند.

دفاع معروف سوئیسی‌ها با نام «بولت سوئیس» در این تورنمنت کاملاً از هم پاشید؛ تورنمنتی که روز بعد از آن، نبرد بدنام «برن» اتفاق افتاد و در نهایت اتریشی‌ها در جایگاه سوم ایستادند، در حالی که آلمان غربی در فینالی حماسی با شکست مجارستان، این رقابت‌ها را که به عنوان «نبرد برن» در تاریخ ثبت شد، به پایان رساند.

پرتغال ۵-۳ کره شمالی (انگلیس ۱۹۶۶)

با شکست دادن و حذف ایتالیا در آخرین بازی مرحله گروهی، تیم کره شمالی که برای اولین بار در این مسابقات شرکت می‌کرد، به یکی از سخت‌ترین دیدارهای مرحله یک‌چهارم نهایی برخورد کرد؛ جایی که باید به مصاف تیم پرتغالی می‌رفت که با سه پیروزی پیاپی مقابل مجارستان، بلغارستان و برزیل، هر بار سه گل به ثمر رسانده بود.

این اولین بار بود که یک تیم آسیایی به جمع هشت تیم نهایی جام جهانی راه پیدا می‌کرد (و تا سال ۲۰۰۲ این وضعیت باقی ماند). با حضور بازیکنان بزرگی مانند اوزه‌بیو، ماریو کولوما و آنتونیو سیموئز در تیم پرتغال، انتظار می‌رفت کره شمالی به راحتی شکست بخورد.

اما در ورزشگاه گودیسون پارک لیورپول، به شکلی غیرقابل باور، نیمه اول کاملاً برعکس انتظار پیش رفت. گل ابتدایی خیره‌کننده پاک سئونگ-زین و گل‌های دیگر از لی دونگ-وون و یانگ سئونگ-کوک، کره‌ای‌ها را با نتیجه ۳-۰ جلو انداخت.

اینجا لحظه‌ای بود که ستاره بازی به میدان آمد؛ اوزه‌بیو با دو گل در نیمه اول فاصله را کاهش داد. سپس این نابغه زاده موزامبیک در ۹ دقیقه پس از شروع نیمه دوم، بازی را با ضربه‌ای از زاویه تنگ مساوی کرد. سه دقیقه بعد، او چهارمین گل خود را با تبدیل پنالتی‌ای که خودش گرفته بود، به ثمر رساند. ژوزه آگوستو نیز ده دقیقه مانده به پایان بازی گل اطمینان‌بخش را زد تا آبروی پرتغال حفظ و رؤیای تیم کره‌ای نابود شود.

اوزه‌بیو در دو بازی بعدی پرتغال نیز گلزنی کرد؛ یک شکست ۲-۱ مقابل میزبان در نیمه‌نهایی و یک پیروزی ۲-۱ مقابل شوروی در دیدار رده‌بندی، و با ۹ گل زده به عنوان آقای گل این مسابقات به کار خود پایان داد.