توقف فروش تراشه‌های GPU قدرتمند TSMC به چین برای جلوگیری از آموزش مدل‌های هوش مصنوعی

در نوامبر سال گذشته میلادی، کمپانی TSMC به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی تراشه در جهان، به دستور دولت ایالات متحده ارسال تراشه‌های هوش مصنوعی به مشتریان چینی را متوقف کرد. این تصمیم پس از آن گرفته شد که یک تراشه ساخته‌شده توسط TSMC در یکی از پردازنده‌های هوش مصنوعی هواوی شناسایی شد. در حال حاضر، دولت آمریکا دستور توقف فروش تراشه‌های پیشرفته GPU به کشور چین را صادر کرده است.

توقف فروش تراشه‌های GPU به چین؛ محدودیت‌های جدید آمریکا و TSMC علیه فناوری هوش مصنوعی چین

آمریکا صادرات تراشه‌هایی را که با فناوری ۷ نانومتری و پایین‌تر تولید شده‌اند، ممنوع کرده و TSMC نیز در راستای تحریم‌های آمریکا از این سیاست تبعیت می‌کند.

اکنون در فوریه ۲۰۲۵، TSMC محدودیت‌های بیشتری را اعمال کرده تا از دسترسی شرکت‌های چینی به تراشه‌های قدرتمند موردنیاز برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی جلوگیری کند. طبق آخرین قوانین که از ۳۱ ژانویه (۱۲ بهمن ماه) اجرایی شده‌اند، طراحان تراشه بدون کارخانه (Fabless) در چین تنها در صورتی مجاز به سفارش تراشه‌های ۱۶ نانومتری و پایین‌تر از TSMC هستند که از بسته‌بندی‌های تأییدشده دولت آمریکا استفاده کنند.

هوش مصنوعی DeepSeek

بر اساس این تحریم‌ها، شرکت‌های چینی برای دریافت تراشه‌های تولیدشده توسط TSMC، باید از خدمات بسته‌بندی و آزمایش تأییدشده توسط ایالات متحده (OSAT) استفاده کنند. شرکت‌های Fabless که فاقد کارخانه تولید تراشه هستند، طراحی چیپست‌های خود را به TSMC می‌سپارند. این سیاست جدید، کنترل بیشتری بر زنجیره تأمین تراشه‌های هوش مصنوعی اعمال می‌کند.

محدودیت فروش تراشه‌های GPU پیشرفته به چین

بر اساس قوانین جدید ایالات متحده، صادرات تراشه‌هایی با بیش از ۳۰ میلیارد ترانزیستور که با فناوری ۱۶ نانومتری یا پایین‌تر ساخته شده‌اند، تنها با مجوز وزارت بازرگانی آمریکا امکان‌پذیر خواهد بود. البته کشورهایی مانند تایوان و متحدان آمریکا می‌توانند در صورت فروش این تراشه‌ها به مشتریان تأییدشده، برای دریافت مجوز صادرات اقدام کنند.

به‌عنوان مثال، گزارش‌ها نشان می‌دهد که مدل DeepSeek-R1 چین با استفاده از ۲۰۴۸ عدد پردازنده گرافیکی Nvidia H800 طی دو ماه آموزش داده شده است. تراشه Nvidia H800 که با فناوری ۴ نانومتری ساخته شده، دارای ۸۰ میلیارد ترانزیستور است و این موضوع باعث شده که DeepSeek برای خرید این تراشه به مجوز رسمی آمریکا نیاز داشته باشد. اما به نظر می‌رسد که چنین مجوزی صادر نشده است.

تحقیقات FBI و کاخ سفید درباره نقض تحریم‌ها

به دلیل اینکه Nvidia H800 سه برابر حد مجاز (۳۰ میلیارد ترانزیستور) دارد و با فناوری ۴ نانومتری ساخته شده، ایالات متحده اکنون در حال بررسی نحوه دسترسی DeepSeek به این پردازنده‌های گرافیکی است. FBI و کاخ سفید احتمال می‌دهند که یک واسطه در سنگاپور این تراشه‌ها را برای چین تهیه کرده باشد. بااین‌حال، شرکت انویدیا اخیراً اعلام کرده که DeepSeek قوانین را نقض نکرده است اما تأکید کرده که شرکای تجاری این شرکت باید مطابق با قوانین بین‌المللی عمل کنند.

تأثیر این محدودیت‌ها بر شرکت‌های بزرگ فناوری

با وجود این تحریم‌ها، شرکت‌هایی مانند اپل، AMD، اینتل و مدیاتک احتمالاً می‌توانند برای تراشه‌هایی با بیش از ۳۰ میلیارد ترانزیستور مجوز ویژه دریافت کنند. اما پردازنده‌های گرافیکی معمولی که تاکنون توسط شرکت‌هایی مانند AMD، اینتل و انویدیا بدون محدودیت به چین فروخته می‌شدند، اکنون برای صادرات نیاز به مجوز دارند. جالب اینجاست که در برخی موارد، محدودیت‌های اعمال‌شده توسط TSMC حتی سخت‌گیرانه‌تر از تحریم‌های ایالات متحده است.

امنیت هوش مصنوعی DeepSeek زیر سوال: آسیب‌پذیری در برابر دور زدن محدودیت‌ها

نظر شما چیست؟ آیا با وجود این تحریم‌ها، باز هم چین می‌تواند در دنیای هوش مصنوعی با ایالات متحده رقابت کند؟