همه چیز درباره بیماری خواب آفریقایی و علائم آن
در ادامه با بیماری خواب آفریقایی و راههای انتقال آن آشنا میشوید. با دانشچی همراه باشید.
بیماری خواب آفریقایی چیست؟
بيماری خواب آفریقایی یا تریپانوزومیازیس آفریقایی انسانی (HAT)، یک بیماری انگلی خطرناک است که عمدتاً در مناطق روستایی کشورهای جنوب صحرای آفریقا شیوع دارد. این بیماری توسط گونهای از انگلهای تکیاختهای به نام تریپانوزوما ایجاد میشود و از طریق نیش مگس تسهتسه به انسان منتقل میشود.
عامل بیماری خواب آفریقایی
دو گونه اصلی از انگل تریپانوزوما باعث بیماری خواب آفریقایی میشوند:
🔹 تریپانوزوما بروسی گامبینس (Trypanosoma brucei gambiense): این گونه عامل اصلی بيماری خواب آفريقایی غرب و مرکز آفریقا است و مسئول بیش از ۹۸٪ موارد گزارش شده است. این بیماری به کندی پیشرفت میکند و ممکن است سالها طول بکشد تا علائم جدی ظاهر شوند.
🔹 تریپانوزوما بروسی رودزینس (Trypanosoma brucei rhodesiense): این گونه عامل بيماری خواب آفريقایی شرق آفریقا است و کمتر شایع است. این بیماری به سرعت پیشرفت میکند و در صورت عدم درمان میتواند ظرف چند ماه منجر به مرگ شود.
راه انتقال
بيماری خواب آفريقایی عمدتاً از طریق نیش مگس تسهتسه آلوده به انسان منتقل میشود. این مگسها در نزدیکی رودخانهها، دریاچهها و مناطق جنگلی زندگی میکنند و در طول روز فعال هستند. وقتی یک مگس تسهتسه آلوده فردی را نیش میزند، انگلهای تریپانوزوما را به جریان خون او منتقل میکند.
سایر راههای انتقال کمتر شایع عبارتند از:
🔹 انتقال از مادر به جنین: در دوران بارداری، انگل میتواند از طریق جفت از مادر به جنین منتقل شود.
🔹 انتقال از طریق خون آلوده: در موارد نادر، بیماری ممکن است از طریق انتقال خون آلوده یا استفاده از سوزنهای آلوده منتقل شود.
🔹 انتقال از طریق تماس جنسی: در موارد بسیار نادر، انتقال از طریق تماس جنسی نیز گزارش شده است.
علائم بیماری
علائم بیماری خواب آفریقایی به دو مرحله تقسیم میشوند:
🔹 مرحله اول (همولنفاتیک): در این مرحله، انگل در خون و سیستم لنفاوی تکثیر میشود. علائم شامل تب، سردرد، درد مفاصل و عضلات، خارش و تورم غدد لنفاوی است.
🔹 مرحله دوم (عصبی): در این مرحله، انگل به سیستم عصبی مرکزی حمله میکند. علائم شامل اختلالات خواب (از جمله بیخوابی در شب و خوابآلودگی در روز)، تغییرات شخصیتی، گیجی، مشکلات هماهنگی و در نهایت کما و مرگ است.
پیشگیری و درمان
پیشگیری:
🔹 استفاده از لباسهای محافظ و دور کننده حشرات در مناطق پرخطر
🔹 اجتناب از سفر به مناطق پرخطر در صورت امکان
🔹 غربالگری اشخاصِ در معرض خطر جهت تشخیص زودهنگام
درمان:
🔹 داروهای ضد تریپانوزوما: نوع دارو و طول دوره درمان به مرحله بیماری و گونه انگل بستگی دارد.
🔹 تشخیص و درمان زودهنگام بیماری برای جلوگیری از عوارض جدی و مرگ بسیار مهم است.
طاعون خیارکی چیست؟
اختصاصی-دانشچی
source