حقوق و دستمزد رئیس‌جمهور آمریکا، ایران و دیگر رهبران بزرگ دنیا چقدر است؟

درآمد سران دولت‌ها همیشه یکی از موضوعات بحث‌برانگیز بوده است، به‌ویژه زمانی که با میانگین درآمد شهروندان عادی مقایسه می‌شود.

برخی از رهبران حقوقی چندین برابر متوسط دستمزد ملی دریافت می‌کنند، درحالی‌که برخی دیگر به حقوق رسمی خود متکی نیستند و در عوض از مزایای دولتی گسترده‌ای بهره‌مند می‌شوند؛ اما این شکاف درآمدی چقدر قابل‌ توجه است؟

در این مقاله حقوق رسمی ۱۲ تن از رهبران جهان را بررسی و میزان درآمد آن‌ها را با میانگین دستمزد در کشورشان مقایسه می‌کنیم. همچنین به‌طور خلاصه به مزایا و کمک‌هزینه‌هایی که مقام‌های عالی‌رتبه دریافت می‌کنند، می‌پردازیم.

طبق قوانین فدرال، مقام ریاست‌جمهوری در ایالات متحده سالانه ۴۰۰ هزار دلار حقوق پایه دریافت می‌کند. علاوه‌بر‌این، مزایای اضافی شامل ۵۰ هزار دلار برای هزینه‌ها، ۱۰۰ هزار دلار برای سفر و ۱۹ هزار دلار برای سرگرمی نیز به او تعلق می‌گیرد. در مقابل، میانگین حقوق سالانه‌ی شهروندان آمریکایی حدود ۶۱٬۹۵۰ دلار است.

با‌این‌همه، دونالد ترامپ در دوره‌ی نخست ریاست‌جمهوری‌اش (۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱)، از دریافت حقوق ریاست جمهوری خودداری کرد و این مبلغ را به نهادهای دولتی مانند وزارت امور کهنه‌سربازان و سازمان پارک‌های ملی اختصاص داد.

با آغاز دوره‌ی دوم ریاست‌جمهوری خود در سال ۲۰۲۵، ترامپ در مصاحبه‌ای اعلام کرد که بار دیگر از دریافت حقوق ریاست‌جمهوری صرف‌نظر ‌می‌کند. او همچنین مدعی شد که، به‌جز جورج واشنگتن، تنها رئیس‌جمهوری است که از دریافت حقوق خودداری کرده است.

با وجود نپذیرفتن حقوق، ترامپ همچنان یکی از ثروتمندترین افراد جهان محسوب و دارایی خالصش بین ۶٫۴۹ تا ۱۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود. بخش عمده‌ی این ثروت از سرمایه‌گذاری در املاک و سهام او در Trump Media & Technology Group به دست آمده است. اگرچه او از دریافت حقوق ریاست‌جمهوری امتناع کرد، اما گزارش‌هایی نشان می‌دهند که در دوره‌ی نخست، کسب‌وکارهایش از هزینه‌های دولتی سود برده‌اند. این موضوع انتقاد‌های زیادی را به سمت او روانه کرد.

نخست‌وزیر کانادا، جاستین ترودو، سالانه بیش از ۴۰۰ هزار دلار کانادا (تقریباً ۲۷۹٬۷۲۰ دلار آمریکا) دریافت می‌کند، عددی که بسیار بالاتر از میانگین درآمد سالانه‌ی کانادایی‌ها، یعنی تقریباً ۴۷٬۱۴۰ دلار آمریکا است.

هرچند جزئیات مزایای خاص ترودو در منابع بررسی‌شده ذکر نشده است؛ اما مقامات فدرال کانادا از مزایای اضافی مانند کمک‌هزینه‌ی سفر و بازپرداخت هزینه‌های اداری بهره‌مند می‌شوند.

کی‌یِر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، سالانه حدود ۱۶۶٬۷۸۶ پوند (تقریباً ۲۰۷٬۵۵۰ دلار آمریکا) درآمد دارد که از دو بخش تشکیل شده: ۹۱٬۳۴۶ پوند حقوق نمایندگی پارلمان و تقریباً ۷۵٬۴۴۰ پوند حقوق نخست‌وزیری. این عدد به‌مراتب بالاتر از میانگین درآمد سالانه‌ی شهروندان بریتانیا، یعنی تقریباً ۴۸٬۴۷۰ دلار آمریکا است.

علاوه بر حقوق، استارمر از اقامتگاه‌های رسمی مانند خیابان ۱۰ داونینگ و مِلک ویلایی چِکِرز (در نزدیکی روستای السبورو) بهره می‌برد و کمک‌هزینه‌های سفر، تأمین امنیت و هزینه‌های اداری دریافت می‌کند.

عکاس: Sarah Meyssonnier / Reuters

رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون، ماهانه حدود ۱۴٬۵۵۰ یورو (حدود ۱۵۱۱۴ دلار آمریکا) دریافت می‌کند که در مجموع به تقریباً ۱۷۴٬۶۰۰ یورو (حدود ۱۸۱٬۳۷۰ دلار آمریکا) در سال می‌رسد. این عدد تقریباً چهار برابر میانگین حقوق ناخالص در فرانسه، یعنی ۳۹٬۸۰۰ یورو (تقریباً ۴۱٬۳۴۰ دلار آمریکا) است؛ مسئله‌ای که در بحبوحه‌ی افزایش نرخ بیکاری، بحث‌های سیاسی زیادی را برانگیخته است.

علاوه بر حقوق، مکرون از مزایای متعددی مانند اقامت در کاخ الیزه و کمک‌هزینه‌های دولتی برخوردار است. شفافیت در ارائه‌ی فیش‌های حقوقی او، باعث شده که میزان حقوق رئیس‌جمهور به یکی از محورهای اصلی بحث در مورد نابرابری درآمد در فرانسه تبدیل شود.

عکاس: Borut Zivulovic / Reuters

اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، ماهانه حدود ۳۰٬۱۴۰ یورو دریافت می‌کند که سالانه به تقریباً ۳۶۰ هزار یورو (حدود ۳۷۳٬۹۵۰ دلار آمریکا) می‌رسد. این مبلغ در مقایسه با میانگین حقوق ناخالص آلمانی‌ها، یعنی ۵۵٬۶۰۸ یورو (تقریباً ۵۷٬۷۶۰ دلار آمریکا)، اختلاف قابل‌ توجهی دارد و بیانگر سطح بالای مسئولیت‌های مقام صدراعظمی است. علاوه بر حقوق، شولتس از مزایایی مانند اقامتگاه رسمی و کمک‌هزینه‌های سفر بهره می‌برد.

عکاس: Guglielmo Mangiapane / REUTERS

جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، از دریافت حقوق رسمی سالانه‌ی ۸۰٬۰۰۰ یورویی (حدود ۸۳٬۱۰۰ دلار آمریکا) خود انصراف داده و ترجیح داده است تنها حقوق نمایندگی پارلمان را حفظ کند. او به‌عنوان نماینده‌ی پارلمان، ماهانه ۱۱٬۷۰۳ یورو حقوق ناخالص دریافت می‌کند که پس از کسر مالیات، مبلغ ۵٬۳۴۶٫۵۴ یورو به‌صورت خالص به او پرداخت می‌شود. علاوه‌بر‌این، کمک‌هزینه‌های روزانه، بازپرداخت هزینه‌های نمایندگی، هزینه‌های تلفن و حمل‌ونقل نیز بخشی از مزایای مالی او هستند.

در سال ۲۰۲۲، مجموع درآمد اعلام‌شده‌ی جورجا ملونی ۲۹۳٬۵۳۱ یورو بوده و دارایی خالصش حدود ۱٫۶ میلیون یورو برآورد شده است. به عنوان مقایسه، ایتالیایی‌ها به‌طور میانگین درآمد سالانه‌ای معادل ۴۳٬۹۰۰ یورو (حدود ۴۵٬۶۰۰ دلار آمریکا) دارند.

در هلند، نخست‌وزیر دیک شوف سالانه حدود ۱۸۶ هزار یورو (تقریباً ۱۹۳٬۲۰۰ دلار آمریکا) دریافت می‌کند. این مبلغ تقریباً چهار برابر میانگین حقوق ناخالص سالانه‌ی مردم هلند، یعنی ۴۲٬۲۳۶ یورو (حدود ۴۳٬۸۷۰ دلار آمریکا) است.

بسته‌ی مزایای شوف شامل حقوق بازنشستگی سخاوتمندانه، کمک‌هزینه‌ی مسکن (یا آپارتمان دولتی)، بازپرداخت هزینه‌های سفر و تدابیر امنیتی ویژه است.

عکاس: HENRIK MONTGOMERY / AFP

اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد، پس از افزایش اخیر حقوقش، سالانه حدود ۲٫۳ میلیون کرون سوئد (تقریباً ۲۱۱٬۳۴۵ دلار آمریکا) دریافت می‌کند. این افزایش، حقوق ماهانه‌ی او را از ۱۸۴ هزار کرون به حدود ۱۹۱ هزار کرون رسانده است.

با در نظر گرفتن میانگین حقوق سالانه‌ی شهروندان سوئدی که حدود ۴۱۷٬۶۰۰ کرون (تقریباً ۳۸٬۳۷۰ دلار آمریکا) است، اختلاف چشمگیری در سطح درآمد دیده می‌شود. علاوه بر حقوق، کریسترسون از اقامتگاه‌های رسمی، کمک‌هزینه‌های سفر و طرح‌های بازنشستگی تکمیلی بهره می‌برد. این مزایا، از سال ۱۹۹۶ تاکنون به‌صورت تدریجی افزایش یافته‌اند.

نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، ماهانه ۱۶۶ هزار روپیه (تقریباً ۱۹۰۸ دلار آمریکا) دریافت می‌کند که حقوق سالانه‌ی او را به حدود ۱٬۹۹۲٬۰۰۰ روپیه (تقریباً ۲۲٬۹۰۰ دلار آمریکا) می‌رساند. این میزان دریافتی، در مقایسه با میانگین درآمد سالانه‌ی شهروندان هندی که حدود ۴٬۲۴۰ یورو (تقریباً ۴٬۴۰۰ دلار آمریکا) است، اختلاف قابل‌ توجهی را نشان می‌دهد.

علاوه بر حقوق پایه، نخست‌وزیر هند از طیف گسترده‌ای از مزایا مانند اقامتگاه رسمی، سفرهای دولتی و سایر کمک‌هزینه‌های مرتبط با مقام خود بهره‌مند است.

با وجود قدرت گسترده‌ای که در اختیار دارد، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، به‌طور رسمی سالانه حدود ۱۳۶٬۶۲۰ یوان (تقریباً ۱۸٬۷۰۰ دلار آمریکا) دریافت می‌کند. این عدد در مقایسه با میانگین درآمد قابل‌ت صرف سالانه‌ی چینی‌ها، یعنی حدود ۵٬۴۵۰ یورو (تقریباً ۵٬۶۶۰ دلار آمریکا) آنقدر بالا نیست. درآمد قابل‌ تصرف مبلغی است که فرد می‌تواند به مصرف و پس‌انداز، تخصیص دهد و مقدار آن، از طریق کسر کردن مالیات بر درآمد از درآمد شخصی به‌دست می‌آید.

بااین‌حال، حقوق شی جین‌پینگ تنها بخشی از مزایای گسترده‌ی او به‌شمار می‌آیند. او در مجموعه‌ی بزرگ ژونگ‌نانهای اقامت دارد که شامل امکانات کامل امنیتی، مسکن و خدمات مسافرتی می‌شود؛ بنابراین، دریافتی رسمی او تنها بخشی از امتیازات گسترده‌ای است که به مقامی در جایگاه او تعلق می‌گیرد.

فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن، سالانه حدود ۴۰٫۶۱ میلیون ین (تقریباً ۲۶۳٬۱۵۰ دلار آمریکا) حقوق دریافت می‌کند؛ عددی که به‌طور قابل‌ توجهی بالاتر از میانگین درآمد سالانه‌ی ژاپنی‌ها، یعنی ۶٫۲ میلیون ین (تقریباً ۴۰٬۲۰۰ دلار آمریکا) است.

حقوق کیشیدا با مزایای اضافی مانند اقامتگاه رسمی، کمک‌هزینه‌های سفر و پاداش‌های عملکردی تکمیل می‌شود. اصلاحات اخیر قانونی، حقوق او را در سطحی متناسب با انتظارات عمومی و معیارهای بخش خصوصی نگه داشته است.

اقتصاد آنلاین

در ایران، تعیین حقوق رئیس جمهور بر اساس ضوابط و قوانین حقوق دولتی و طبق مصوبات هیأت دولت صورت می‌گیرد. به گزارش اقتصاد آنلاین، دکتر مسعود پزشکیان، رئیس جمهور، مهرماه در اولین نشست خبری خود اعلام کرد که حقوق وی در سال جاری بین ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان است؛ با توجه به سیاست‌های جدید بودجه ۱۴۰۴ و افزایش‌های پیشنهادی (۲۰ تا ۴۵ درصد)، حقوق ایشان در سال آینده می‌تواند به حدود ۷۲ تا ۸۴ میلیون تومان (با افزایش پایه) یا حتی تا سقف ۸۷ تا ۱۰۱ میلیون تومان برسد.

گزارش جامع حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شده توسط ایران تلنت تصویری از میانگین حقوق شاغلان تمام‌وقت در کشور ارائه می‌دهد. به عنوان نمونه، میانگین حقوق ماهانه‌ی افراد شاغل تمام‌وقت در برخی گروه‌های شغلی مانند کارشناس امور اداری حدود ۱۳ میلیون و ۳۳۰ هزار تومان و در حوزه‌های دیگر مانند ارتباطات و روابط عمومی حدود ۱۵ میلیون و ۳۳۰ هزار تومان است؛ این اعداد پس از کسورات قانونی و به عنوان خالص دریافتی محاسبه شده‌اند.

بررسی حقوق و مزایای ۱۲ رهبر جهانی نشان می‌دهد که میزان درآمد مقامات عالی‌رتبه تفاوت چشمگیری با متوسط حقوق شهروندان عادی دارد؛ تفاوتی که نه‌تنها نشان‌دهنده‌ی سطح بالای مسئولیت‌های این مقام‌ها است، بلکه ساختارهای اقتصادی و سیاسی هر کشور را نیز انعکاس می‌دهد. با درنظرگرفتن این میزان دستمزدها، بحث در مورد عدالت پرداخت‌ها، هزینه‌های دولت و تأثیر درآمدها بر سیاست‌گذاری‌های عمومی همچنان ادامه دارد.