جایزه نخل طلای کن به فیلم It Was Just an Accident ساخته جعفر پناهی رسید

1

هفتاد و هشتمین جشنواره فیلم کن در حالی به پایان رسید که لحظه‌ای به‌شدت جالب رقم خورد و جعفر پناهی، کارگردان ایرانی، نخل طلای بهترین فیلم را برای اثرش به نام It Was Just an Accident دریافت کرد؛ فیلمی که به طور مستقیم از دوران حبس او الهام گرفته شده است.

این فیلم، با ترکیبی از طنز و خشم سیاسی، داستان پنج شخصیت را دنبال می‌کند که گمان می‌کنند بازجوی سابق خود را، همان کسی که در دوران بازداشت آن‌ها را شکنجه کرده، شناسایی کرده‌اند اما چون همگی در طول بازداشت چشم‌بند داشته‌اند، هیچ‌کدام نمی‌توانند با قطعیت بگویند آیا این مرد، همان شکنجه‌گرشان است یا نه.

از زمان نخستین بازداشت و محکومیت پناهی در سال ۲۰۱۰، او ساخت فیلم را حتی در شرایطی که به‌صراحت از آن منع شده بود، ادامه داد. در سال ۲۰۱۱، او یک فلش‌درایو حاوی فیلمش «این فیلم نیست» را به کن فرستاد و از آن زمان تاکنون به‌عنوان مدافع سرسخت دیگر فیلم‌سازان شناخته شده است. دریافت نخل طلا برای پناهی، تأییدی بزرگ بر پایداری و مقاومت اوست. پناهی ضمن تشکر از خانواده‌اش برای حمایت‌هایشان (به‌ویژه در زمان‌هایی که در کنارشان نبوده)، از تیم سازنده این پروژه جسورانه نیز قدردانی کرد.

باقی مراسم اهدای جوایز تقریباً طبق برنامه پیش رفت، در حالی که آخرین روز جشنواره که در کل رویدادی آرام بود، با ناآرامی همراه شد؛ قطعی گسترده برق در ساعات میانی صبح باعث اختلال در نمایش فیلم‌ها و سردرگمی عمومی میان شرکت‌کنندگان شد. خوشبختانه، جشنواره از ژنراتورهای پشتیبان استفاده کرد تا مراسم در کاخ جشنواره ادامه یابد؛ جایی که ژولیت بینوش، رئیس هیئت داوران، به همراه هشت هنرمند دیگر در صحنه حاضر شدند تا جوایز را اهدا کنند.

پس از آنکه سال گذشته یک فیلم آمریکایی (Anora) موفق به کسب نخل طلا شد، امسال ایالات متحده به طور کامل از دریافت هرگونه جایزه‌ای بازماند، گرچه پخش‌کننده آمریکایی Neon بار دیگر حق پخش فیلم برنده نخل طلا را در اختیار داشت. در این میان، از طرف فرانسوی، شرکت تولید و پخش Mk2 موفق به کسب شش جایزه شد.

Neon و Mk2 به طور مشترک تهیه‌کنندگان فیلم برنده جایزه بزرگ بودند، جایزه‌ای که به یواخیم تریر، کارگردان نروژی، برای درام خانوادگی لایه‌لایه‌اش Sentimental Value اهدا شد. این فیلم داستان یک فیلم‌ساز دشوار را روایت می‌کند که تلاش می‌کند با دختر دورافتاده‌اش آشتی کند؛ آن هم از طریق دعوت او برای بازی در شخصی‌ترین فیلم زندگی‌اش، پیشنهادی که دختر نمی‌تواند آن را نپذیرد، حتی اگر آن را خودخواهانه‌ترین اقدام پدرش بداند.

تریر در هنگام دریافت جایزه از جشنواره کن بابت ایجاد فضایی «برای همدلی و تعامل» قدردانی کرد و افزود: «فکر نمی‌کنم هنر چیزی باشد که فقط برای هدف یا درک انجام شود. نمی‌دانیم چرا این کار را می‌کنیم. من این را در کودکان خردسالم می‌بینم؛ آن‌ها قبل از آنکه بتوانند حرف بزنند، می‌رقصند و آواز می‌خوانند. هنر زبانی دیگر است؛ زبانی که شاید بتواند موجب پیوند شود.»

ندیا ملیتی، بازیگر تازه‌کار، جایزه بهترین بازیگر زن را برای بازی در فیلم Little Sister دریافت کرد. او در این فیلم نقش یک دختر نوجوان سرسخت اهل پاریس را بازی می‌کند که در جامعه‌ای مهاجر و محافظه‌کار، در حال کشف هویت جنسی خود است.

فیلم The Secret Agent موفق به دریافت دو جایزه شد. واگنر مورا جایزه بهترین بازیگر مرد را برای ایفای نقش پدری که برای فرار از ترور در دوران دیکتاتوری نظامی برزیل، هویتش را مخفی می‌کند، دریافت کرد؛ و کلبر مندونسا فیلیو نیز جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کرد.

جان سی. رایلی که برای حمایت از فیلم Heads or Tails? (که در آن نقش بوفالو بیل را بازی می‌کند) در کن حضور داشت، با اجرای غیرمنتظره‌اش از ترانه «La vie en rose»، ‌ با پوزش به‌خاطر خواندن آن به زبان انگلیسی، مخاطبان را غافلگیر کرد. رایلی هنگام اهدای جایزه بهترین فیلمنامه به ژان‌پیر و لوک داردن برای فیلم Young Mothers گفت: «خوشبختانه فیلم‌هایی که این هفته به نمایش درآمدند، تمام برق مورد نیازمان را تأمین کردند.» او افزود: «هر وقت به کن می‌آیم، انگار همیشه اتفاقی غیرمنتظره رخ می‌دهد.»

جایزه هیئت داوران بین کارگردان اسپانیایی الیویه لاکس برای فیلم Sirat و فیلم Sound of Falling ساخته ماشا شیلینسکی، کارگردان آلمانی، به طور مشترک تقسیم شد. فیلم Sirat، با دنبال‌کردن کاروانی از رقصندگان پسا آخرالزمانی در بیابان‌های مراکش، اثری هنری و تیره با حال‌و‌هوایی شبیه Mad Max: Fury Road است، با انفجارهایی حتی شوک‌آورتر. فیلم Sound of Falling نیز مانند Sentimental Value حول محور یک خانه می‌چرخد و لحظاتی صمیمی از زندگی ساکنان ظاهراً بی‌ارتباط را ضبط می‌کند.

هیئت داوران برای ارج نهادن به یکی از جسورانه‌ترین چشم‌اندازهای این دوره، جایزه ویژه‌ای به بی گان، کارگردان چینی، اهدا کرد. پروژه گسترده و خیال‌پردازانه او به نام Resurrection، تلاشی است برای دربرگرفتن یک قرن سینما؛ فیلمی که با سرخوشی بین ژانرها و سبک‌های مختلف فیلم‌سازی جابه‌جا می‌شود و ادای دینی است به «خیال‌پردازانی» که رؤیاهایشان، این هنر را شکل داده‌اند.

آلیچه رورواکر نیز جایزه دوربین طلایی (Camera d’Or) برای بهترین فیلم اول را به حسن هادی، کارگردان فیلم The President’s Cake اهدا کرد؛ جایزه‌ای که نخستین بار به یک فیلم عراقی در کن تعلق می‌گیرد.

علاوه بر ژولیت بینوش، هیئت داوران امسال که عمدتاً از زنان تشکیل شده بود، شامل بازیگر ایتالیایی آلبا رورواکر، فیلم‌ساز هندی پایال کاپادیا، نویسنده فرانسوی-مراکشی لیلا سلیمانی، ستارگان آمریکایی هالی بری و جرمی استرانگ، کارگردان کره‌ای هونگ سانگ‌سو، فیلم‌ساز مکزیکی کارلوس ریگاداس و کارگردان اهل کنگو دیودو حمادی بود.