بازگشت گوشی‌های فوق باریک؛ آغاز موجی تازه یا تکرار یک شکست؟

چند سال پیش اگر از یک متخصص گوشی‌های هوشمند درباره ساخت گوشی‌ای با ضخامت کمتر از ۶ میلی‌متر می‌پرسیدید، احتمالاً به شما می‌خندید یا خاطره شکست آخرین تلاش سازندگان را برای گوشی‌های فوق باریک یادآوری می‌کرد. گوشی‌های باریک، مترادف با مشکلاتی مانند داغ شدن بیش از حد، عمر باتری ضعیف و خم شدن زیر فشار بودند. به همین دلیل این سبک طراحی به نظر کاملاً مرده می‌رسید و دیگر فقط در طرح‌های مفهومی می‌توانستیم آن‌ها را ببینیم.

اما حالا در سال ۲۰۲۵، به طرز عجیبی مجدداً باریکی گوشی‌ها مد شده است. گوشی گلکسی S25 اج سامسونگ فقط ۵.۸ میلی‌متر ضخامت دارد، شرکت Tecno هم از یک مدل مفهومی به نام Spark Slim رونمایی کرده که ضخامت آن تنها ۵.۷۵ میلی‌متر است و باتری ۵۲۰۰ میلی‌آمپری دارد و حتی شایعه شده که اپل نیز قصد دارد با آیفون ۱۷ ایر و صخامت ۵.۵ میلی‌متری وارد این رقابت شود.

دوران قبلی گوشی‌های بسیار باریک پایان خوبی نداشت. دستگاه‌هایی مثل Vivo X5 Max یا Gionee Elife S5.1 از نظر مهندسی تحسین‌برانگیز بودند، اما در تمام زمینه‌های دیگر فداکاری کرده بودند. دوربین‌های این گوشی‌ها ضعیف بودند، باتری‌ها به زور یک روز کاری دوام می‌آوردند و بعضی‌ها به راحتی با کمترین فشار در جیب کاربر خم می‌شدند. اما این بار، تولیدکننده‌ها صرفاً گوشی‌ها را نازک نمی‌کنند؛ بلکه ساختار کلی دستگاه را بازطراحی می‌کنند. مثلاً گوشی Spark Slim از شرکت Tecno. در نگاه اول، شبیه یک طرح مفهومی است که فقط برای جلب توجه در نمایشگاه MWC ساخته شده، اما با دقت بیشتر، متوجه می‌شویم که یکی از جاه‌طلبانه‌ترین گوشی‌هایی است که امسال معرفی شده. این گوشی از سیستمی به نام «چینش ساختاری لانه‌زنبوری» استفاده می‌کند که قطعات داخلی را بسیار فشرده‌تر از گوشی‌های پرچم‌دار معمولی کنار یکدیگر قرار می‌دهد.

با ترکیب این ساختار با قطعات سفارشی فوق فشرده و باتری با چگالی بالا و ضخامت فقط ۴.۰۴ میلی‌متر، Tecno موفق شده چیزی تقریباً غیرممکن را ممکن کند: جای دادن باتری با دوام یک روزه در گوشی‌ای که از کابل USB-C هم نازک‌تر است. به جای دنبال کردن روند استفاده از باتری‌های سیلیکون کربنی، شرکت Tecno به فناوری آزمایش شده لیتیوم کبالت اکسید (LCO) پایبند مانده که به پایداری بلندمدت و مقاومت بالا در برابر تورم باتری شناخته می‌شون‍د؛ ویژگی‌ای که در طراحی‌های فوق‌باریک حیاتی است. همچنین لازم به ذکر است این باتری ۴۵ واتی در ۶۵ دقیقه کاملاً شارژ می‌شود.

حتی جالب‌تر این‌که Tecno این گوشی را به عنوان یک پرچمدار عرضه نمی‌کند. هدف این شرکت این است که Spark Slim یا هر مدلی که درنهایت وارد بازار می‌شود، یک میان‌رده حساب شود و خریداران بازارهای نوظهور را هدف بگیرد. این برخلاف رویکرد سامسونگ است که گوشی S25 Edge را در قلمرو گوشی‌های گران‌قیمت نگه داشته. این گوشی، باریک، سبک و زیباست، اما با باتری ۳۹۰۰ میلی‌آمپری و شارژ ۲۵ واتی، هنوز به شما یادآوری می‌کند که وقتی گوشی را کوچک می‌کنی، باید محدودیت‌های آن را هم بپذیری. قیمت پایه این گوشی از ۱۰۹۹ دلار آغاز می‌شود، در حالی که Tecno می‌خواهد قیمت به وضوح پایین‌تری را در نظر بگیرد.

بازگشت به طراحی باریک، به خاطر نوستالژی نیست. بلکه حاصل توافق فزاینده‌ای است مبنی بر اینکه گوشی‌ها دیگر لازم نیست آجرهایی سنگین باشند تا قدرتمند تلقی شوند. چیپ‌ست‌ها بهینه‌تر شده‌اند و باتری‌ها به لطف بهینه‌سازی‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، نیاز نیست چندان بزرگ باشند. با این حال، طراحی باریک همچنان پرریسک است. یک تصمیم اشتباه در طراحی و مهندسی کافیست تا گوشی داغ کند، بشکند یا به راحتی از کار بیفتد. همچنین دفع جریان گرما هنوز چالشی بزرگ است. Tecno می‌گوید سیستم خنک‌کننده جدیدش بر پایه گرافن، بیش از ۲۴۰۰۰ میلی‌متر مربع از فضای داخلی گوشی را پوشش می‌دهد. این رقم چشمگیر به نظر می‌رسد، اما تا زمانی که گوشی در دست مصرف‌کننده‌ها قرار نگیرد، نمی‌توان درباره عملکرد واقعی آن قضاوت کرد.

سامسونگ با بدنه تیتانیومی، شیشه سرامیکی و مصرف انرژی متعادل، رویکرد محافظه‌کارانه‌تری در پیش گرفته. و اپل؟ اگر شایعات درست باشد، آیفون ۱۷ ایر احتمالاً بیشتر یک نمایش طراحی خواهد بود تا یک هیولا در زمینه عملکرد. اما خب این گوشی‌ها برای چه کسانی مناسب هستند؟ این یک سوال اساسی محسوب می‌شود، چون طراحی بسیار باریک مناسب همه نیست. گیمرها خواهان خنک‌کنندگی و دوام هستند. علاقه‌مندان به دوربین، لنزهای پریسکوپی و سنسورهای بزرگ می‌خواهند. کاربران حرفه‌ای چند روز عمر باتری می‌خواهند، نه صرفاً ظاهر باریک. اما برای یک قشر رو‌ به رشد از کاربران، قابلیت حمل، راحتی و امکان استفاده با یک دست دوباره اهمیت یافته‌اند. همه دنبال دستگاه آهنی بزرگی نیستند، بلکه فقط گوشی‌ای می‌خواهند که با دست و سبک زندگی‌شان جور باشد.

رویکرد Tecno برای بازار میان‌رده در اینجا معنا پیدا می‌کند. در شهرهایی که مردم تمام روز در حال حرکت‌اند، چندین دستگاه همراه خود حمل می‌کنند یا در مسیرهای شلوغ در رفت‌وآمدند، گوشی‌ای زیر ۱۵۰ گرم که یک روز کامل دوام می‌آورد بسیار جذاب است. باریکی دیگر فقط یک ویژگی ظاهری نیست و حالا یک مزیت ارگونومیک محسوب می‌شود.

یک تغییر عمیق‌تر نیز در حال وقوع است. بازار گوشی‌های هوشمند سال‌ها درگیر رقابت مشخصات سخت‌افزاری بوده؛ دوربین‌های بیشتر، رم بیشتر، شارژ سریع‌تر. اما این روند باعث شده گوشی‌ها تکراری و حتی سنگین به نظر برسند. گوشی‌های فوق باریک نه‌تنها متفاوت به نظر می‌رسند، بلکه بینش متفاوتی از اولویت‌ها دارند. آن‌ها نشان می‌دهند که می‌توان به عملکرد و طراحی خوب رسید، بدون افزودن حجم بیشتر به دستگاه. و این یعنی باریکی دیگر یک مد زودگذر نیست، بلکه یک فلسفه طراحی است که می‌تواند به دسته‌های دیگر گسترش یابد: تبلت‌ها، گجت‌های پوشیدنی، و شاید حتی گوشی‌های تاشو.

آیا طراحی گوشی‌های فوق باریک ماندگار خواهد بود؟

حداقل در حال حاضر می‌دانیم که بیشتر گوشی‌های پرچمدار فعلاً ضخیم باقی خواهند ماند، چون چاره‌ای ندارند. سنسور دوربین‌های بزرگ‌تر و بیشتر با باتری‌های ظرفیت بالا، فعلاً کوچک نمی‌شوند. اما در بازار فعلی، گوشی‌های باریک می‌توانند جایگاه واقعی خود را پیدا کنند. چه Spark Slim به تولید انبوه برسد یا آیفون ۱۷ ایر واقعاً به شایعاتش وفادار بماند، یک چیز روشن است: طراحی باریک گوشی‌ها نمرده است. بلکه این ترند، فقط نیاز به دلیل هوشمندانه‌تری جهت دوام در بازار داشت و شاید در سال ۲۰۲۵، بالاخره آن دلیل را پیدا کرده باشد.