1
میلیون‌ها کاربر که روزانه بیش از شش ساعت مقابل صفحه‌نمایش وقت می‌گذرانند و صدها بار در هفته تلفن خود را بررسی می‌کنند، اکنون می‌توانند به راهکارهای نوآورانه‌ای برای رهایی از این اعتیاد امیدوار باشند. Sophie de Rosee از Financial Times با تکیه بر تجربیات شخصی خود، هم از اعتیاد به تلفن هوشمند و هم از روش‌های مقابله با آن می‌گوید.
تجربه شخصی از اعتیاد به تلفن همراه
واقعیت نگران‌کننده‌ای که از آمارها آشکار شد
آیا اخیراً مدت زمان استفاده از تلفن خود را بررسی کرده‌اید؟ من همین چند روز پیش که آمار استفاده‌ام را دیدم، شوکه شدم.
میانگین استفاده روزانه‌ام از صفحه‌نمایش، شش ساعت و دو دقیقه بود. بیشترین زمان را در اینستاگرام و واتساپ گذرانده بودم. طی یک هفته، ۷۸۲ بار آیفونم را در دست گرفته بودم و در ۲۸۸ مورد، نخستین اپلیکیشنی که باز کرده‌ام واتساپ بوده است.
تأثیر وابستگی بر روابط خانوادگی
این وابستگی چنان شدت گرفته که فرزندانم برای جلب توجه من، دیگر مرا «مامان» صدا نمی‌زنند، بلکه نامم را فریاد می‌زنند: «سوفی». آیا این نشانه یک اعتیاد است؟
آیا تلفن همراه اعتیادآور است؟
مقایسه‌ای با اعتیاد به مواد مخدر
دکتر نیکولا کالک، روانپزشک و متخصص اعتیاد از مؤسسه روانپزشکی، روان‌شناسی و علوم اعصاب کالج کینگز لندن می‌گوید:
«تلفن همراه مانند هروئین نیست، اما همان‌طور که اعتیاد به هروئین در انگلستان با استفاده از سرنگ گسترش یافت، تلفن هوشمند هم به‌عنوان فناوری‌ای که همیشه در جیب دارید و نیازی به اشتراک با کسی ندارد، همان‌قدر قدرت جذب دارد.»
نشانه‌های اصلی اعتیاد به تلفن هوشمند
سه علامت کلیدی از دیدگاه علمی
- از دست دادن کنترل: قصد دارید تنها ۵ دقیقه در اینستاگرام باشید، اما یک‌ونیم ساعت بعد همچنان مشغولید. یا اپلیکیشنی را حذف می‌کنید اما در همان روز دوباره نصبش می‌کنید.
- تغییر اولویت‌ها: وقت‌گذرانی با تلفن به مهم‌ترین اولویت تبدیل می‌شود، حتی مهم‌تر از فرزندان یا عزیزانتان.
- احساس نارضایتی و اضطراب: دیگر از آن لذت سابق خبری نیست، ولی همچنان نمی‌توانید آن را کنار بگذارید. اگر تلفن گم شود یا شارژ نداشته باشد، دچار استرس و نگرانی شدید می‌شوید.
آیا این مسئله یک بحران بهداشتی است؟
پروفسور بن کارتر، آمارشناس پزشکی از کالج کینگز، می‌گوید: «هنوز استفاده مفرط از تلفن همراه در انگلستان به‌صورت رسمی یک مشکل بهداشتی شناخته نشده است. با اینکه اثرات روانی و فیزیکی آن قابل‌تأمل است، اما هنوز دستورالعمل مشخصی از سوی مسئولان بهداشت کشور ارائه نشده است.»
راهکارهایی برای مهار اعتیاد دیجیتال
تجربه‌های عملی و راهکارهای نوآورانه
محدود کردن فیزیکی تلفن همراه
راه‌حلی که فعلاً برای من مؤثر بوده، قفل فیزیکی گوشی است. دیگر به خودم اعتماد ندارم. باید با کمک فناوری، نظم را به زندگی‌ام بازگردانم.
معرفی ابزارهای نوین برای کاهش وابستگی
Light Phone III: یک تلفن ساده با قیمت ۶۹۹ دلار
Light Phone III که قرار است در آگوست تحویل شود، جایگزینی مینیمال برای تلفن‌های هوشمند است. این دستگاه با طراحی قابل تعمیر، فاقد قابلیت‌هایی مانند مرورگر یا شبکه‌های اجتماعی است و فقط شامل تماس، پیامک، آلارم، نقشه، موسیقی، پادکست، یادداشت، تقویم و دوربین می‌شود.
جو هالیِر، یکی از بنیان‌گذاران این گوشی می‌گوید:
«سادگی و هدفمندی، قطب‌نمای ماست. این دستگاه هیچ ویژگی اعتیادآور ندارد.»
Brick: اپلیکیشن و ابزار فیزیکی برای قفل‌گذاری دیجیتال
با اینکه تنظیمات محدودیت زمانی اپل در تئوری کارآمد هستند، اما عبور از آن‌ها بسیار ساده است. به همین دلیل اپلیکیشن Brick مورد توجه من قرار گرفت.
این ابزار سیلیکونی به‌صورت فیزیکی با تلفن تماس برقرار می‌کند، اپلیکیشن‌های مشخصی را قفل می‌کند، و تا زمانی که دوباره با Brick تماس نگرفته‌اید، اجازه بازگشایی آن‌ها را نمی‌دهد.
تجربه شخصی:
- روز اول، فقط برای «پیام فوری اینستاگرام» قفل را باز کردم.
- روز دوم، صبح تلفن را قفل کردم و Brick را در خانه گذاشتم.
- در مسیر ایستگاه، دچار حالت تهوع خفیفی شدم، اما روز را بدون شبکه‌های اجتماعی سپری کردم.
Cold Turkey: قوی‌ترین نرم‌افزار مسدودکننده اینترنت
Cold Turkey که در سال ۲۰۱۰ توسط فلیکس بلزایل برای مقابله با اعتیاد به بازی طراحی شد، اکنون میلیون‌ها کاربر دارد.
این برنامه که «ابزار سنجش تعهد کاربر» نامیده می‌شود، بازگرداندن تنظیمات را تقریباً غیرممکن می‌کند.
سه نسخه اصلی:
- Blocker: مسدودکننده سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها
- Micromanager: فقط به برنامه‌هایی که خودتان مجاز دانسته‌اید، اجازه استفاده می‌دهد
- Writer: کامپیوتر را به ماشین تایپ ساده تبدیل می‌کند، با محیطی آرام و هدفمند برای نوشتن
در Writer، تا زمانی که به تعداد مشخصی از کلمات نرسید، نمی‌توانید به دیگر قسمت‌ها دسترسی داشته باشید. حتی گزینه‌ای برای استراحت ۱۰ دقیقه‌ای با حمایت از WWF نیز وجود دارد.
ایجاد تعادل با اراده فردی
روایت Miranda July: گاهی خودآزارانه اما مفید
میراندا جولای، نویسنده و کارگردان، به Financial Times می‌گوید:
«گاهی عمداً از Brick استفاده نمی‌کنم، مانند زمانی که زیاد نوشیده‌اید یا دیر خوابیده‌اید. نوعی خودتخریبی سرگرم‌کننده است.»
من هم کاملاً درک می‌کنم. هنوز کاملاً نجات نیافته‌ام، اما استفاده از صفحه‌نمایش ۳۰٪ کاهش یافته و دفعات مراجعه به واتساپ ۲۹٪ کمتر شده است.
هزینه واقعی اعتیاد دیجیتال چیست؟
کایوی تنگ، هم‌بنیان‌گذار Light Phone، در پاسخ می‌گوید:
«زمان شما، تمرکزتان، بهره‌وری، شش ساعت در روز، سطح اضطراب، استرس، روابط خانوادگی، فشار خونتان… این‌ها هزینه واقعی اعتیاد دیجیتال است.»
source