درخت مقاومی از جنس ممرز (گونه Putuo hornbeam) که در هوای مرطوب ساحل دریای شرق چین بهخوبی رشد میکند، ممکن است اصلا توجه بازدیدکنندگان معبد هوییجی در یکی از جزایر استان ژجیانگ را به خود جلب نکند.
درخت مذکور ظاهری معمولی دارد: پوستهای لکهدار، قامتی کوتاه و برگهایی دندانهدار با رگبرگهایی منظم. اما تا آنجا که کارشناسان حفاظت از طبیعت میدانند، نمونه بالغ دیگری از این گونه در طبیعت باقی نمانده است. تنها بازمانده این گونه در جزیره مونت پوتو حدود دو قرن است در آنجا حضور دارد. براساس پژوهشی که چهارشنبهی گذشته در مجلهی Current Biology منتشر شد، همین محیط احتمالا عامل نجات آن درخت بوده است.
بهگزارش نیویورکتایمز، پژوهش جدید نشان میدهد که مکانهای مذهبی در شرق چین به پناهگاههایی برای درختان کهن، باستانی و درحال انقراض تبدیل شدهاند. از نخستین سالهای دوران میلادی، معابد بودا و تائو از گیاهانی محافظت کردهاند که در محیطهای دیگر توان بقا نداشتهاند. دستکم هشت گونه که اکنون در هیچ نقطه دیگری از زمین یافت نمیشوند، در این فضاها زنده ماندهاند.
ژیائو تانگ، استاد بومشناسی در دانشگاه پکن و یکی از نویسندگان مطالعه میگوید: «این نوع حفاظت از تنوع زیستی که ریشه در فرهنگ و سنتهای بومی دارد، بهطرزی شگفتآور مقاوم بوده و حتی در مواجهه با تمدن مدرن و توسعه سریع اقتصادی نیز پابرجا مانده است».
دلیل دوامآوردن درختان در مکانهای مذهبی، کاشت در این فضاها و مراقبت مناسب از آنها است. آیینهای بودا و تائو اهمیت ویژهای برای ارتباط معنوی با گیاهان قائل هستند و در طول زمان، معابد معمولا دستنخورده باقی مانده و از حوادثی مانند قطع درختان در امان ماندهاند. دیوید لیندنمایر، زیستشناس حفاظت از محیطزیست و یکی از نویسندگان مطالعه از دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا میگوید: «این نقطه تلاقی جالبی میان علم حفاظت از طبیعت و باورهای دینی است.»
پژوهشگران با بهرهگیری از دادههای دولتی و بررسیهای پیشین، حدود ۴۷ هزار درخت کهنسال را در ۶۵۴۵ مکان مذهبی پراکنده در سراسر چین شناسایی کردند. از میان این درختان کهنسال (درختانی با عمر صد سال و بیشتر)، تقریبا ۶۰۰۰ نمونه متعلق به گونههای درمعرض خطر انقراض بودند.
پژوهشگران دریافتند که تراکم درختان کهنسال در داخل معابد بیش از ۷۰۰۰ برابر بیشتر از تراکم آنها در خارج از معابد و در محیط طبیعی است. علاوهبراین، درختان موجود در محوطه معابد نیز از نظر سن، پیرتر از درختان خارج از آنها هستند، بهطوریکه میانگین سن درختان درون معابد ۲۶۱ سال و درمقابل میانگین سن درختان خارج از معابد ۲۰۳ سال است. برخی از درختان رشد یافته در محوطه معابد بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت دارند.
source