1
مطالعه‌ای گسترده به سرپرستی «آنجلا چانگ» از دانشگاه جنوبی دانمارک، نشان می‌دهد که مردان در سراسر جهان بیشتر در معرض بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت، و ایدز قرار دارند، اما کمتر به موقع تشخیص داده می‌شوند و درمان می‌گیرند. این شکاف جنسیتی، سلامت عمومی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و نشانگر لزوم بازنگری در سیاست‌های سلامت جهانی است.
افزایش خطر بیماری در مردان
تأثیر تفاوت‌های جنسیتی بر نرخ بیماری و مرگ‌ومیر
بر اساس داده‌های سازمان جهانی بهداشت، مردان در بیشتر کشورها بیشتر از زنان سیگار می‌کشند؛ عاملی که مستقیماً با فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی مرتبط است. در مقابل، زنان در بسیاری از مناطق جهان نرخ چاقی بیشتری دارند که می‌تواند موجب بروز دیابت شود.
اما موضوع تنها به فاکتورهای خطر محدود نمی‌شود؛ مطالعات نشان داده‌اند که مردان پس از ابتلا به بیماری، احتمال بیشتری برای مرگ دارند. به عبارت دیگر، حتی وقتی زن و مرد به یک بیماری مبتلا می‌شوند، احتمال زنده‌ماندن مردان کمتر است.
عدم مراجعه منظم به مراکز درمانی
یکی از عوامل کلیدی این تفاوت‌ها، کم‌توجهی مردان به مراجعه منظم به کلینیک‌ها و بیمارستان‌هاست. بسیاری از مردان تنها در صورت بروز علائم شدید به پزشک مراجعه می‌کنند، در حالی‌که زنان به‌طور منظم چکاپ انجام می‌دهند.
شکاف در تشخیص و درمان بیماری‌ها
فشار خون بالا؛ قاتل خاموش مردان
فشار خون بالا اغلب بدون علامت است و در صورت عدم تشخیص به موقع می‌تواند منجر به سکته یا نارسایی قلبی شود. چون مردان به ندرت برای چکاپ مراجعه می‌کنند، فشار خون بالا معمولاً تا بروز عارضه‌ای جدی ناشناخته باقی می‌ماند.
دیابت؛ مرگی آرام اما بی‌صدا
در نیمی از کشورهایی که مورد بررسی قرار گرفتند، مردان احتمال بیشتری برای مرگ بر اثر دیابت نسبت به زنان داشتند. حتی در کشورهایی که نرخ ابتلا در زنان بالاتر بود، همچنان مردان کمتر درمان منظم دریافت می‌کردند.
اچ‌آی‌وی و ایدز؛ فاصله معنادار در نرخ ابتلا و مرگ‌ومیر
آمار نشان می‌دهد که در اکثر کشورهایی که اطلاعات موجود بود، مردان هم نرخ ابتلا بالاتری به HIV داشتند، هم نرخ مرگ‌ومیر بیشتری. مردان اغلب در انجام تست، شروع درمان و پایبندی به داروها عقب‌تر از زنان هستند.
چرا مردان از مراقبت پزشکی پرهیز می‌کنند؟
دلایل فرهنگی و روانی برای اجتناب از درمان
در نظرسنجی‌ها، بسیاری از مردان دلایلی مانند ترس از تشخیص، کمبود وقت یا باور به بهبودی خودبه‌خود علائم را برای پرهیز از مراجعه به پزشک عنوان کرده‌اند. علاوه بر این، برخی هنجارهای مردسالارانه که مردانگی را با قدرت و بی‌نیازی از کمک گره می‌زنند، نقش مهمی در این روند دارند.
تبعیض جنسیتی در سیاست‌های سلامت
بی‌توجهی به داده‌های تفکیک‌شده بر اساس جنسیت
به گفته آنجلا چانگ، نویسنده ارشد این مطالعه:
«بدون داده‌های تفکیک‌شده بر اساس جنسیت، عملاً در تاریکی حرکت می‌کنیم؛ نمی‌توانیم تشخیص دهیم چه کسانی در مسیر پیشگیری، تشخیص و درمان نادیده گرفته می‌شوند.»
بسیاری از برنامه‌ها و سیاست‌های سلامت، تفاوت‌های جنسیتی در رفتارهای مراقبت از سلامت را نادیده می‌گیرند؛ تفاوت‌هایی که ریشه در ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و نه فقط زیست‌شناسی دارند.
راه‌کارهایی برای کاهش شکاف در سلامت مردان
تغییر سیاست‌ها به‌نفع مشارکت بیشتر مردان
کارشناسان معتقدند سیاست‌هایی که به‌طور ویژه مردان را هدف قرار دهند، مانند غربالگری در محل کار، ساعات کاری منعطف کلینیک‌ها و کمپین‌های آگاهی‌رسانی در مورد علائم بیماری، می‌توانند نقش مؤثری در بهبود سلامت مردان ایفا کنند.
لزوم جمع‌آوری داده‌های دقیق‌تر
اولین قدم برای ایجاد تغییر، جمع‌آوری داده‌های جامع و تفکیک‌شده بر اساس جنسیت است. این اطلاعات، امکان طراحی برنامه‌هایی دقیق و مؤثر را فراهم می‌کند که هیچ فردی را در مسیر درمان تنها نمی‌گذارد.
مشکل کمبود داده در کشورهای مختلف
با وجود بررسی بیش از ۲۰۰ کشور، در بسیاری از آن‌ها داده‌های کامل به‌ویژه برای دیابت و اچ‌آی‌وی در دسترس نبود. این خلأ اطلاعاتی، تحلیل درست و طراحی راه‌کارهای مؤثر را دشوار می‌کند.
جمع‌بندی؛ ضرورت توجه به سلامت مردان در سیاست‌گذاری‌های بهداشتی
مطالعه منتشرشده در ژورنال PLOS Medicine نشان می‌دهد که مراقبت از سلامت مردان نیازمند نگاهی جدید و سیاست‌گذاری هدفمندتر است. بی‌توجهی به تفاوت‌های جنسیتی در رفتارهای سلامتی، می‌تواند منجر به از دست رفتن جان میلیون‌ها نفر شود.
این یافته‌ها نه تنها بر اهمیت جمع‌آوری داده‌های جنسیت‌محور تأکید می‌کنند، بلکه ضرورت تغییر در رویکردهای فرهنگی و سیستمی را نیز به‌روشنی نشان می‌دهند.
source