«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور ایالات متحده، از زمان آغاز دوره‌ی دوم خود بارها از اعزام انسان به مریخ صحبت کرده است. او به‌تازگی با تکرار این مسئله گفت یکی از بزرگ‌ترین اهداف تاریخ ناسا، فرستادن نخستین انسان‌ها به سیاره سرخ است.
درحالی که ترامپ چنین مأموریتی را در دستور کار قرار داده، بودجه پیشنهادی او برای سال مالی ۲۰۲۶ شامل لغو ده‌ها پروژه علمی ناسا می‌شود؛ از جمله پروژه‌هایی برای مطالعه زمین، مریخ و زهره. او حتی نامزدی «جرد آیزاکمن» برای ریاست ناسا را نیز پس گرفت و هنوز نامزد جدیدی برای ریاست این سازمان معرفی نکرده است.
مجموعه تصمیمات دولت ترامپ باعث ایجاد نوعی سردرگمی در آژانس فضایی شده و میان دانشمندانی که معمولاً در مأموریت‌های ناسا مشارکت دارند، بر سر حمایت یا مخالفت با طرح اولویت قراردادن سفر به مریخ، دوگانگی ایجاد کرده است. مجله نیچر در گزارشی جدید با کارشناسان مختلف گفتگو کرده تا نظرات تخصصی آن‌ها را درباره امکان‌پذیری سفر به مریخ جویا شود.
ناسا از دهه‌ها پیش خواهان اعزام انسان به مریخ بوده؛ اما محدودیت‌های فناورانه و مالی باعث شده است که طبق برنامه‌های فعلی، این هدف احتمالاً تا دهه ۲۰۴۰ به تعویق بیفتد. اما ترامپ خواهان تسریع این روند است.
در تاریخ ۳۰ مه، کاخ سفید پیشنهاد کرد که در سال ۲۰۲۶ حدود یک میلیارد دلار صرف برنامه‌های مریخی شود، از جمله تحقیقات برای ساخت لباس‌های فضانوردی جدید و سامانه فرود فضانوردان. در طرح بودجه ناسا آمده است: «این سرمایه‌گذاری‌ها فناوری‌های لازم برای اکتشافات آینده در مریخ و در نهایت مأموریت‌های سرنشین‌دار به این سیاره را فراهم خواهند کرد.»
به گفته متخصصان سیاست‌گذاری فضایی، اگر ناسا واقعاً بخواهد تمرکز خود را بر اعزام انسان به مریخ بگذارد، باید بودجه‌اش را به‌طور چشمگیری افزایش دهد. مأموریتی انسانی به مریخ احتمالاً صدها میلیارد دلار هزینه خواهد داشت که طی چند سال مصرف می‌شود. این در حالی است که بودجه سالانه فعلی ناسا برای تمام برنامه‌هایش به زحمت به ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد و ترامپ پیشنهاد داده که این مقدار به کمتر از ۱۹ میلیارد دلار کاهش یابد. «جان گرونزفلد»، اخترفیزیک‌دان و فضانورد پیشین ناسا که از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ رهبری برنامه‌های علمی آژانس را بر عهده داشت، می‌گوید: «در حال حاضر، با بودجه‌هایی که پیشنهاد شده، نمی‌توانیم انسان‌ها را به مریخ بفرستیم.»
اظهارات اخیر ترامپ درباره مریخ، یادآور تصمیم‌هایی است که او در دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش گرفت؛ زمانی که در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد ناسا باید فضانوردان را به ماه بازگرداند. در سال ۲۰۲۲، ناسا یک موشک غول‌پیکر را برای تحقق این هدف آزمایش کرد، اما آن مأموریت به نام «آرتمیس ۱» بدون سرنشین بود. هنوز چالش‌های فنی زیادی باقی مانده تا بتوان انسان را روی سطح ماه فرود آورد؛ هدفی که فعلاً برای سال ۲۰۲۷ تعیین شده است.
یکی از چالش‌ها در مسیر بازگشت به ماه، موفقیت در پرتاب «استارشیپ» است؛ موشکی عظیم که توسط شرکت فضایی اسپیس ایکس در دست ساخت قرار دارد. طبق برنامه، موشک بزرگ ناسا ابتدا فضانوردان را به مدار ماه می‌برد و سپس آن‌ها سوار بر استارشیپ به سطح ماه خواهند رفت. اما استارشیپ هنوز حتی یک بار هم به‌طور موفقیت‌آمیز به مدار زمین نرسیده، چه برسد به آنکه بتواند پرتاب‌های مکرر و سوخت‌گیری‌های فضایی مورد نیاز برای فرود روی ماه را انجام دهد. آخرین پرواز آزمایشی آن نیز ۲۷ مه با انفجار پایان یافت.
چند روز پس از انفجار استارشیپ، «ایلان ماسک»، مدیرعامل میلیاردر اسپیس ایکس که به ترامپ مشاوره می‌دهد، گفت همچنان امیدوار است نخستین استارشیپ را سال آینده به سوی مریخ بفرستد. برخی دانشمندان با توجه به نقش ماسک در این پروژه، از ایده فرود انسان بر مریخ دلسرد شده‌اند. این کارآفرین فناوری مدت‌هاست از استعمار سیاره سرخ سخن می‌گوید، اما اخلاق اجتماعی یا هنجارهای بین‌المللی را در نظر نمی‌گیرد.
در ماه‌های اخیر، ماسک در تلاش دولت ترامپ برای کوچک‌سازی دولت آمریکا و کاهش بودجه علمی نقش کلیدی ایفا کرده، در حالی که به احتمال زیاد شرکت او برای دریافت قراردادهای میلیاردی از دولت در مسیر سفر به مریخ رقابت خواهد کرد.
بااین‌حال، برخی دیگر از دانشمندان نسبت به چشم‌انداز فرود انسان بر مریخ هیجان‌زده‌اند. ناسا پیش‌تر چندین مأموریت رباتیک به مریخ انجام داده و کاوشگرهایی مانند «کیوریاسیتی» و «پرسویرنس» را به آنجا فرستاده است. برخی پژوهشگران می‌گویند حضور انسان می‌تواند کاوش‌ها را سریع‌تر پیش ببرد و درک بهتری از اینکه آیا مریخ زمانی میزبان حیات فرازمینی بوده یا نه، به ما بدهد.
«تانیا هریسون»، سیاره‌شناس مؤسسه فضایی Outer Space که در اتاوای کانادا قرار دارد، می‌گوید: «اگر واقعاً بخواهیم به این پرسش پاسخ قطعی بدهیم که آیا مریخ حیات داشته یا دارد، فکر می‌کنم باید انسان‌ها را به آنجا بفرستیم.»
source