بر اساس مطالعه‌ای جدید، کودکان دارای پیش‌زمینه‌ی اقتصادی ضعیف‌تر، نسبت به همسالان مرفه خود، بیشتر در معرض نابرابری‌های زیستی مانند پیری زودرس قرار می‌گیرند.
به‌گزارش گاردین، محققان کالج امپریال لندن، داده‌های مربوط به ۱٬۱۶۰ کودک ۶ تا ۱۱ ساله را از نقاط مختلف اروپا، مورد بررسی قرار دادند. این مطالعه، از یک مقیاس بین‌المللی سنجش وضعیت اقتصادی خانوادگی برای ارزیابی استفاده کرد؛ معیاری که شامل عواملی مانند داشتن اتاق شخصی برای کودک و تعداد وسایل نقلیه‌ی موجود در هر خانوار می‌شود.
طول تلومر کودکان مرفه بلندتر از کودکان کم‌برخوردار بود
کودکان بر اساس سطح رفاه خانوادگی به سه گروه با رفاه بالا، متوسط و پایین تقسیم شدند. برای سنجش میانگین طول تلومر در گلبول‌های سفید، نمونه‌های خون کودکان بررسی شد و همچنین میزان هورمون استرس کورتیزول از نمونه‌های ادرار اندازه‌گیری گردید.
تلومرها ساختارهایی هستند که در درون کروموزوم‌ها قرار دارند و نقش مهمی در پیری سلولی و حفظ یکپارچگی DNA ایفا می‌کنند و تحلیل رفتن آن‌ها با فرایند پیری مرتبط است. تلومرها به‌طور طبیعی با افزایش سن انسان کوتاه‌تر می‌شوند. مطالعات پیشین حاکی از آن بودند که بین طول تلومر و برخی بیماری‌های مزمن رابطه وجود دارد و استرس مزمن می‌تواند باعث کاهش طول تلومرها شود.
مطالعه نشان داد که طول تلومر در کودکان متعلق به گروه با رفاه بالا، به‌طور میانگین، پنج درصد بلندتر نسبت به کودکان گروه با رفاه پایین بود. همچنین مشخص شد که طول تلومر در دختران به‌طور میانگین ۵٫۶ درصد بلندتر از پسران است، در حالی که کودکانی با شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر، برای هر درصد افزایش در چربی بدن، ۰٫۱۸ درصد کاهش در طول تلومر نشان دادند. کودکان گروه‌های با رفاه متوسط و بالا، بین ۱۵٫۲ درصد تا ۲۲٫۸ درصد سطوح پایین‌تری از کورتیزول (هورمون استرس) نسبت به گروه با رفاه پایین داشتند.
بیشتر بخوانید
نویسندگان به محدودیت‌های مطالعه نیز اشاره کردند؛ از جمله اینکه کودکان مورد بررسی از خانواده‌های دچار فقر نبودند. آن‌ها تأکید کردند که این تحقیق نباید به عنوان رابطه‌ای میان سطح رفاه و «کیفیت» ژن‌ها تلقی شود، بلکه نشان‌دهنده‌ی تأثیر غیرمستقیم محیط زندگی بر یکی از شاخص‌های شناخته‌شده‌ی پیری و سلامت در بلندمدت است.
دکتر اولیور رابینسون، از دانشکده بهداشت عمومی کالج امپریال و نویسنده‌ی ارشد مطالعه، گفت: «یافته‌های ما رابطه‌ی روشنی را میان سطح رفاه خانواده و یکی از شاخص‌های شناخته‌شده‌ی پیری سلولی نشان می‌دهد؛ الگویی که ممکن است در نخستین دهه‌ی زندگی کودک شکل بگیرد و در سراسر عمر ادامه یابد.»
رابینسون ادامه داد: «این موضوع بدان معناست که برای برخی از کودکان، پیش‌زمینه‌ی اقتصادی ممکن است آن‌ها را از لحاظ زیستی در مقایسه با کودکانی که شروع زندگی بهتری داشته‌اند، در وضعیت نامطلوب‌تری قرار دهد. با نادیده‌گرفتن این مسئله، ما در واقع کودکان را وارد مسیری مادام‌العمر می‌کنیم که ممکن است به زندگی کمتر سالم و کوتاه‌تری منجر شود.»
افراد در خانواده‌هایی با سطح رفاه پایین، فرسایش زیستی بیشتری را متحمل می‌شوند
رابینسون افزود: «تحقیق ما نشان می‌دهد که زندگی در خانواده‌هایی با سطح رفاه پایین، فشار و فرسایش زیستی بیشتری بر بدن وارد می‌کند. این اثر در کودکان گروه کم‌برخوردار، معادل حدوداً ۱۰ سال پیری در سطح سلولی در مقایسه با کودکان دارای رفاه بالا است.»
کندال مارستون، از دانشکده بهداشت عمومی کالج امپریال و نویسنده‌ی اول مطالعه، گفت: «می‌دانیم که قرار‌گرفتن مزمن در معرض استرس، موجب فرسایش زیستی بدن می‌شود. این موضوع در مطالعات حیوانی در سطح سلولی به‌وضوح نشان داده شده است؛ حیواناتی که در معرض استرس هستند، تلومرهای کوتاه‌تری دارند.»
مارستون ادامه داد: «گرچه مطالعه‌ی ما نتوانست نشان دهد که کورتیزول دقیقاً همان مکانیسم اثر است، ارتباط میان سطح رفاه و طول تلومر را نشان داد؛ عاملی که در بزرگسالی با طول عمر و وضعیت سلامت مرتبط است. این امکان وجود دارد که کودکان دارای سطح رفاه پایین، دچار استرس روانی‌اجتماعی بیشتری باشند. برای نمونه، ممکن است مجبور باشند اتاق خود را با دیگر اعضای خانواده شریک شوند یا منابع موردنیاز برای تحصیل، مانند دسترسی به کامپیوتر برای انجام تکالیف را در اختیار نداشته باشند.»
مطالعه در مجله‌ی لنست منتشر شده است.
source