اگر تا به حال در دنیای توسعه وب فعالیت کرده باشید، احتمالاً با جاوااسکریپت (JavaScript یا JS) آشنا هستید. این زبان در کنار HTML و CSS یکی از سه فناوری اصلی و پایه‌ای است که وب امروزی بر اساس آن ساخته شده است. اما چیزی که بسیاری از افراد نمی‌دانند این است که عبارت “JavaScript” در چند سال گذشته موضوع بحث‌ها و مناقشات حقوقی بوده است. دلیل این موضوع این است که شرکت اوراکل مالک علامت تجاری (برند) JavaScript است و بسیاری معتقدند این موضوع عادلانه نیست.
تقریباً کل جامعه توسعه‌دهندگان وب بر این باورند که اوراکل در طول تاریخ، کم‌ترین نقش را در حمایت یا ترویج توسعه جاوااسکریپت داشته است. تنها دلیل مالکیت این شرکت بر این علامت تجاری این است که اوراکل شرکت سان مایکروسیستمز را خریداری کرد و سان هم قبلاً شرکت نت‌اسکیپ، خالق JavaScript را خریده بود. به همین دلیل، حقوق علامت تجاری JavaScript به صورت زنجیره‌ای به اوراکل منتقل شد.
این موضوع باعث ناراحتی جامعه توسعه‌دهندگان وب، به‌ویژه فعالان حوزه متن باز شده است. آن‌ها معتقدند این مالکیت باعث ایجاد ابهامات حقوقی می‌شود، به‌ویژه اینکه اوراکل این امکان را دارد که هر کسی را به خاطر استفاده تجاری از این نام تحت پیگرد قرار دهد. برای مثال، شاید شما درباره کنفرانس‌های مختلف فناوری شنیده باشید، اما هرگز چیزی به نام “کنفرانس جاوااسکریپت” نشنیده‌اید، چون اوراکل اهمیتی به این فناوری نمی‌دهد و کسانی هم که اهمیت می‌دهند، احتمالاً اجازه برگزاری چنین رویدادی را ندارند.
برای بازگرداندن کنترل این نام به نفع عموم، رایان دال (خالق Node.js) و برندان آیک (مخترع JavaScript) نامه‌ای سرگشاده به اوراکل نوشتند و از این شرکت خواستند علامت تجاری را رها کرده و به جامعه بازگرداند. اما این تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند و رایان دال (که سازنده محیط متن‌باز Deno هم هست) دادخواستی برای لغو مالکیت اوراکل ثبت کرد. او ادعا کرد که اوراکل از روش‌های تقلبی برای تمدید علامت تجاری خود استفاده کرده، این نام بیش از حد عمومی است که به عنوان برند ثبت شود و چون اوراکل هیچ فعالیتی در این حوزه ندارد، عملاً این علامت را رها کرده و نباید دیگر مالک آن باشد.
در حالی که دال از سوی جامعه متن باز و توسعه وب حمایت گسترده‌ای شد، این پرونده با یک ضربه مواجه شد؛ چرا که دال به تازگی اعلام کرده دادگاه ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا (USPTO) ادعای او مبنی بر تقلب اوراکل را رد کرده است. هرچند دال می‌گوید با این تصمیم مخالف است، اما قصد ندارد این ادعا را اصلاح کند، چون این کار روند رسیدگی به دو ادعای دیگرش را بیشتر به تعویق می‌اندازد.
دال تأکید کرده که اصل دادخواست او روی دو مورد دیگر یعنی عمومی بودن نام و رها شدن علامت تجاری توسط اوراکل است و این دو مورد همچنان پابرجا هستند. او یادآوری کرده که جاوااسکریپت فقط یک زبان برنامه‌نویسی است، نه یک برند یا محصول متعلق به اوراکل.
با وجود این مانع، افرادی که این نبرد حقوقی را دنبال می‌کنند باید بدانند که اوراکل باید تا ۷ اوت (۱۷ مرداد) به طور کامل به ادعاهای دال پاسخ دهد. پس از آن، روند بررسی و جمع‌آوری مدارک از ۶ سپتامبر (۱۶ شهریور) شروع می‌شود. دال امیدوار است که با برنده شدن در این پرونده یا اگر اوراکل عقب‌نشینی کند و علامت تجاری را آزاد کند، دیگر هیچ کسی نگران علامت تجاری، دادگاه و مسائل مجوز هنگام استفاده از نام این زبان برنامه‌نویسی نباشد.
در سایت Hacker News که بحث مربوط به این موضوع بازتاب زیادی داشته، جامعه بیشتر از تلاش‌های دال حمایت قاطعانه کرده‌اند اما از اینکه اوراکل همچنان این علامت تجاری را در اختیار دارد و با وجود اینکه هیچ منفعت مالی‌ای از آن نمی‌برد، آن را رها نمی‌کند، ابراز شگفتی کرده‌اند.
source