دلیل کم‌ کردن نور کابین هواپیما هنگام پرواز و فرود چیست؟

1

اگر فکر می‌کنید فهرست کارهایی که پیش از سفر باید انجام دهید طولانی است، تصور کنید یک خلبان چند مورد از این فهرست‌ها را باید بررسی کند. بله، «فهرست‌ها» به‌صورت جمع. طبق گفته شرکت هواپیمایی ایر کانادا، حتی پیش از آنکه هواپیما به پرواز درآید، خلبان‌ها سه فهرست را باید بررسی کنند که شامل «پیش از روشن ‌کردن موتور»، «پس از روشن‌ کردن موتور» و «پیش از برخاستن» است.

اگرچه بیشتر موارد این فهرست‌ها برای مسافران قابل مشاهده نیست، اما برخی از آن‌ها کاملاً به چشم می‌آید. برای مثال، آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید چرا هنگام برخاستن یا فرود هواپیما نور کابین کم می‌شود، بدون توجه به اینکه روز است یا شب؟ این سؤال را من نیز داشتم. صادقانه بگویم، این موضوع اغلب برایم آزاردهنده است، به‌ویژه وقتی در حال خواندن کتاب یا مجله داخل پرواز هستم. حالا ما این سؤال را از چند کارشناس پرسیدیم و آن‌ها به آن پاسخ داده‌اند.

به گفته اگنس شانتغ، خلبان ارشد شرکت هواپیمایی ایر تاهیتی نوی، کم‌ کردن نور کابین اقدامی مهم است زیرا به چشم مسافران اجازه می‌دهد تا خود را با تاریکی وفق دهند. شانتغ در گفتگویی توضیح می‌دهد: «وقتی می‌خواهید شب‌ها ستاره‌ها را ببینید، چشمانتان نیاز به زمانی دارد تا پس از قرار گرفتن در محیطی پرنور، خود را تطبیق دهد. این اقدام باعث کاهش آن زمان می‌شود». سؤال بعدی طبیعی این است که چرا باید چشمان‌ ما هنگام پرواز توانایی تطبیق سریع داشته باشند؟ پاسخ آن به آمادگی برای تخلیه اضطراری مربوط می‌شود، به‌ویژه در مواردی مانند قطع برق.

پائولا اس. آدامز، مهمانداری که پیش‌تر در شرکت هواپیمایی الاتحاد فعالیت می‌کرده و حالا در پروازهای خصوصی کار می‌کند، می‌گوید که کم ‌کردن نور کابین در درجه نخست به‌خاطر ایمنی مسافران است، نه آسایش آن‌ها. آدامز می‌گوید: «برخاستن و فرود، بحرانی‌ترین مراحل پرواز هستند که بیشترین احتمال بروز حادثه را دارند. اگر در این مراحل وضعیت اضطراری مثل سقوط، توقف ناگهانی یا تخلیه پیش بیاید، مسافران و خدمه باید بتوانند به‌سرعت محیط بیرون را ببینند و خود را وفق دهند». طبق تازه‌ترین داده‌های گزارش‌ شده توسط اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA) که نماینده ۳۵۰ شرکت هواپیمایی در سراسر دنیاست، بیش از نیمی از حوادث هوایی (۵۳ درصد) هنگام فرود اتفاق می‌افتند. پس از فرود، خطرناک‌ترین مراحل پرواز از نظر آماری شامل برخاستن، نزدیک شدن به باند و اوج‌گیری اولیه هستند. مرحله کروز (زمانی که هواپیما در ارتفاع ثابت پرواز می‌کند) تنها ۴.۶ درصد از حوادث را شامل می‌شود.

با این حال، حتی با وقوع سقوط اخیر پرواز شماره ۱۷۱ شرکت ایر ایندیا، حوادث هوایی بسیار نادر هستند. بر پایه آمار IATA، برای اینکه فردی در یک سانحه مرگبار قرار بگیرد، باید ۳۶۵ روز سال و به مدت بیش از ۱۰۰ هزار سال پرواز کند. از سوی دیگر، داده‌های تحلیل‌شده توسط مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) نشان می‌دهند که از هر ۱۳.۷ میلیون پرواز مسافری، تنها یک مورد ممکن است با خطر مواجه شود (که شامل حوادث غیر مرگبار نیز می‌شود). با این‌ وجود، شرکت‌های هواپیمایی همواره احتیاط زیادی به خرج می‌دهند.

آدامز همچنین می‌گوید که کم‌کردن نور کابین در زمان برخاستن و فرود به کاهش انعکاس نور داخلی روی پنجره‌ها کمک می‌کند. «این کار مشاهده خطراتی مانند آتش، دود، آوار و… را برای خدمه و مسافران آسان‌تر می‌کند.» همچنین وقتی نور کابین کاهش می‌یابد، تشخیص نشانه‌های نوری داخل هواپیما ساده‌تر می‌شود، از جمله نشانگرهای مسیر اضطراری روی زمین که با نوارهای فوتولومینسانس روشن می‌شوند. در نهایت، کم ‌کردن نور کابین در هنگام برخاست و فرود در صرفه‌جویی مصرف برق نیز مؤثر است، هرچند مقدار آن ناچیز است. آدامز توضیح می‌دهد: «در برخی هواپیماها، به‌ویژه مدل‌های قدیمی‌تر یا در شرایط خاص مانند استفاده از برق اضطراری، کاهش بار مصرفی غیرضروری هنگام برخاست و فرود به اولویت‌بندی سیستم‌های حیاتی برای ایمنی پرواز کمک می‌کند.»