این شیرین کننده‌ های مصنوعی بی‌ضرر، چندان هم ایمن نیستند

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که اریتریتول محبوب‌ترین شیرین کننده مصنوعی، ممکن است با آسیب به سد خونی-مغزی، خطر سکته و حمله قلبی را افزایش دهد.

اریتریتول که در طیف وسیعی از محصولات، از نوشیدنی‌های انرژی‌زا گرفته تا پروتئین‌بارها یافت می‌شود، مدت‌هاست به‌عنوان یک جایگزین بی‌خطر برای شکر شناخته می‌شود.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد این شیرین‌کننده پرکاربرد ممکن است به‌طور پنهانی یکی از حیاتی‌ترین سپرهای دفاعی بدن را تضعیف کند. این موضوع می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت قلب و افزایش خطر سکته مغزی به‌همراه داشته باشد.

ایتریتول: محبوب‌ترین شیرین کننده مصنوعی

یک مطالعه جدید از دانشگاه کلرادو نشان می‌دهد که اریتریتول ممکن است به سلول‌های سد خونی-مغزی آسیب برساند. این سد، سیستم امنیتی مغز است که از ورود مواد مضر جلوگیری می‌کند و به مواد مغذی اجازه ورود می‌دهد.

این یافته‌ها جزئیات نگران‌کننده‌ای به مطالعات مشاهده‌ای قبلی اضافه می‌کنند که مصرف اریتریتول را با افزایش نرخ حمله قلبی و سکته مرتبط دانسته بودند.

در این پژوهش، محققان سلول‌های سد خونی-مغزی را در معرض سطوحی از اریتریتول قرار دادند که معمولا پس از نوشیدن یک نوشابه رژیمی در بدن یافت می‌شود. آن‌ها شاهد یک واکنش زنجیره‌ای از آسیب سلولی بودند که می‌توانست مغز را در برابر لخته‌های خونی که عامل اصلی سکته مغزی هستند، آسیب‌پذیرتر کند.

خطر لخته شدن خون با مصرف شیرین کننده‌ های مصنوعی

اریتریتول باعث پدیده‌ای به نام استرس اکسیداتیو می‌شود. در این فرایند، سلول‌ها با مولکول‌های بسیار واکنش‌پذیر و مضری به نام رادیکال‌های آزاد احاطه می‌شوند.

بیشتر بخوانید:

دانشمندان از رابطه ترسناک استعمال ماریجوانا و خطر بیماری‌های قلبی می‌گویند

با انجام این کار اشتباه، خطر بیماری های قلبی را به جان می‌خرید

با انجام این کار اشتباه، خطر بیماری های قلبی را به جان می‌خرید

همزمان، دفاع آنتی‌اکسیدانی طبیعی بدن نیز کاهش می‌یابد. این حمله دوگانه به توانایی سلول‌ها برای عملکرد صحیح آسیب می‌زند و در برخی موارد حتی منجر به مرگ کامل آن‌ها می‌شود.

اما شاید نگران‌کننده‌تر از این‌ها، تأثیر اریتریتول بر توانایی رگ‌های خونی در تنظیم جریان خون بود. رگ‌های خونی سالم مانند کنترل‌کننده‌های ترافیک عمل می‌کنند.

آن‌ها هنگام نیاز اندام‌ها به خون بیشتر گشاد می‌شوند و در مواقع دیگر تنگ می‌شوند. این تعادل ظریف از طریق دو مولکول کلیدی حاصل می‌شود: نیتریک اکساید که رگ‌ها را شل می‌کند و اندوتلین-۱ که آن‌ها را منقبض می‌کند.

این مطالعه نشان داد اریتریتول این سیستم حیاتی را مختل می‌کند. این ماده تولید نیتریک اکساید را کاهش می‌دهد و همزمان تولید اندوتلین-۱ را افزایش می‌دهد.

نتیجه این فرایند، رگ‌های خونی است که به‌طور خطرناکی منقبض باقی می‌مانند و مغز را از اکسیژن و مواد مغذی محروم می‌کنند. این عدم تعادل یک علامت هشدار شناخته‌شده برای سکته مغزی ایسکمیک است.

چرا اریتریتول اینقدر محبوب است؟

این یافته‌ها از آن جهت اهمیت دارند که اریتریتول جایگاه منحصربه‌فردی در میان شیرین کننده‌ های مصنوعی دارد. برخلاف شیرین‌کننده‌هایی مانند آسپارتام یا سوکرالوز، اریتریتول از نظر فنی یک الکل قندی است.

این ترکیب به‌طور طبیعی در مقادیر کم توسط بدن نیز تولید می‌شود. همین طبقه‌بندی به آن کمک کرد تا از دستورالعمل‌های اخیر سازمان بهداشت جهانی که استفاده از شیرین‌کننده‌های غیرقندی را برای کنترل وزن توصیه نمی‌کرد، مستثنی شود.

همچنین اریتریتول در میان تولیدکنندگان مواد غذایی نیز محبوبیت زیادی کسب کرده است. دلیل این محبوبیت، رفتار مشابه آن با شکر در مقایسه با سایر جایگزین‌ها است.

در حالی که سوکرالوز ۳۲۰ برابر شیرین‌تر از شکر است، شیرینی اریتریتول تنها حدود ۸۰ درصد شکر است. این ویژگی استفاده از آن را در دستورهای غذایی آسان‌تر می‌کند. امروزه این ماده در هزاران محصول به‌ویژه غذاهای بدون قند و کتوپسند یافت می‌شود.

آیا باید نگران مصرف اریتریتول باشیم؟

آژانس‌های نظارتی مانند سازمان ایمنی غذای اروپا و سازمان غذا و داروی آمریکا، اریتریتول را برای مصرف ایمن تأیید کرده‌اند. اما تحقیقات جدید به مجموعه شواهد رو به رشدی اضافه می‌شود که نشان می‌دهد حتی جایگزین‌های طبیعی شکر نیز ممکن است خطرات سلامتی غیرمنتظره‌ای داشته باشند. این یافته‌ها سوالات دشواری را برای مصرف‌کنندگان در مورد معاوضه در جایگزینی شکر ایجاد می‌کند.

شیرین‌کننده‌هایی مانند اریتریتول می‌توانند ابزارهای ارزشمندی برای مدیریت وزن و پیشگیری از دیابت باشند. اما اگر مصرف منظم آن‌ها به‌طور بالقوه سپرهای دفاعی مغز را تضعیف و خطر قلبی-عروقی را افزایش دهد، این مزایا ممکن است هزینه گزافی داشته باشد.

این مطالعه بر یک مسئله فراگیر در علم تغذیه انگشت می‌گذارد و آن درک تأثیرات بلندمدت افزودنی‌های غذایی نسبتا جدیدی است که به بخشی جدایی‌ناپذیر از رژیم غذایی مدرن تبدیل شده‌اند.

درحالی‌که دانشمندان به بررسی این پیوندهای نگران‌کننده ادامه می‌دهند، شاید بهتر باشد مصرف‌کنندگان در رابطه خود با این شیرین‌کننده ظاهرا بی‌خطر تجدیدنظر کنند و این سوال را بپرسند که آیا واقعا مواد جایگزین شده با شکر هیچ خطری ندارند؟