بااین‌حال، شواهد جدیدی که نشان می‌دهد میکروب‌ها می‌توانند به مغز حیواناتی مانند ماهی نفوذ کنند، این ایده را تقویت می‌کند که چنین چیزی می‌تواند در پستانداران و شاید حتی در انسان هم رخ دهد. الم می‌گوید: «در یک مطالعه در سال ۲۰۲۴، دانشمندان باکتری‌ها را با مولکول‌های بسیار کوچک سبزرنگِ فلورسنت برچسب‌گذاری کرده و آن‌ها را به مخازن ماهی سالمون و قزل‌آلا اضافه کردند. بعد از یک هفته، دیدیم این میکروب‌ها راه خود را به سوی مغز ماهی باز کردند و مغزشان را به رنگ سبز درآوردند. نکته جالب‌تر اینکه به نظر می‌رسد این میکروب‌ها بدون اینکه در طول زندگی ماهی‌ها مشکل عمده‌ای ایجاد کنند، در آنجا باقی می‌مانند.»
در هر صورت، ایده‌ی اینکه قارچ‌ها و سایر میکروب‌ها در دوران پیری یا به‌دلیل تضعیف سیستم ایمنی مغز یا فرسوده‌شدن سد خونی-مغزی به مغز راه پیدا کنند، امروزه منطقی‌تر به نظر می‌رسد. الم توضیح می‌دهد:
فکر می‌کنم حالا به آن نقطه‌ای رسیده‌ایم که شواهد غیرمستقیم کافی درباره این فرضیه وجود دارد و ارزش سرمایه‌گذاری را دارد تا بفهمیم آیا واقعاً چنین اتفاقی در حال رخ دادن است یا نه.
جالب آنکه قارچ‌ها حتی شاید برای تأثیر گذاشتن بر مغز، نیازی به ورود به آن نداشته باشند. ایلیان ایلیف، ایمنی‌شناس دانشگاه پزشکی ویل کرنل آمریکا و همکارانش طی پژوهشی در سال ۲۰۲۲ دریافتند که افزودن قارچ کاندیدا آلبیکانس به روده‌ی موش‌ها، آن‌ها را در برابر آسیب‌هایی که به‌وسیله عفونت‌های باکتریایی یا مصرف زیاد آنتی‌بیوتیک به دیواره روده وارد می‌شود، مقاوم‌تر می‌کند. ایلیف می‌گوید: «تقویت دیواره روده احتمالاً نوعی مکانیزم دفاعی بدن است تا از گریز قارچ‌ها و سایر میکروب‌ها به بیرون از روده و آلوده کردن بافت‌های دیگر جلوگیری کند.»
بیشتر بخوانید
اما شگفتی اصلی زمانی رخ داد که تیم پژوهشی رفتار موش‌ها را بررسی کرد. به‌طرز قابل‌توجهی، موش‌هایی که روده‌شان با قارچ‌ها کلونیزه شده بود، بیشتر به بو کشیدن، برقراری ارتباط و تعامل با موش‌های دیگر علاقه نشان می‌دادند؛ به این معنا که تماس با قارچ‌ها احتمالاً تأثیر رفتاری نیز دارد. دانشمندان براساس آزمایش‌های دیگر گمان می‌کنند که برخی مولکول‌هایی که از سلول‌های ایمنی موش آزاد می‌شوند، به جریان خون راه می‌یابند و به‌نوعی سلول‌های عصبی خاصی در مغز را که درگیر رفتار هستند، تحریک می‌کنند.
موش‌هایی که دارای روده‌های قارچی بودند، بیشتر به برقراری ارتباط تمایل داشتند
علت وجود ارتباط بین قارچ‌های روده و مغز (حداقل در موش‌ها) همچنان یک معما است. ایلیف می‌پرسد: «آیا این فقط یک تصادف است که سیگنال‌های ایمنی ناشی از قارچ‌ها روی مغز اثر می‌گذارند، یا این کاری است که خود قارچ‌ها عمداً انجام می‌دهند تا بقای خود را تضمین کنند؟» او چنین احتمال می‌دهد که شاید بدن پستانداران هم به‌نوعی از تغییر رفتار در پاسخ به قارچ‌ها سود ببرد.
هنوز هیچ مدرکی مبنی بر رخ‌دادن ارتباط متقابل بین قارچ‌های روده و مغز در انسان وجود ندارد؛ اما این امکان ارزش بررسی را دارد. در سال‌های اخیر، شواهدی فزاینده نشان داده‌اند که باکتری‌های ساکن روده می‌توانند از طریق سیستم ایمنی و عصبی یا با تولید موادی مرتبط با علائم افسردگی، اضطراب یا آرامش، با مغز ارتباط برقرار کنند.
برخی دانشمندان حتی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا قارچ‌ها می‌توانند در بروز اختلالات روانی نیز نقش داشته باشند یا نه. چندین مطالعه تفاوت‌هایی در ترکیب قارچ‌های روده‌ای در افرادی که به افسردگی یا اختلال دوقطبی مبتلا هستند، یافته‌اند.
بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ که توسط امیلی سورنس، عصب‌شناس دانشگاه جانز هاپکینز و همکارانش انجام شد، زنانی که مبتلا به اسکیزوفرنی بودند و نشانه‌هایی از تماس با قارچ کاندیدا آلبیکانس (قارچ ساکن روده) داشتند، معمولاً در آزمون‌های حافظه و توانایی‌های شناختی امتیاز کمتری کسب می‌کردند. سورنس در حال بررسی این احتمال است که رشد بیش‌ازحد کاندیدا که ممکن است در اثر استرس یا مصرف آنتی‌بیوتیک ایجاد شود، تعادل میکروبی روده را بر هم زده و باعث تولید موادی می‌شود که افراد مستعد را بیشتر در معرض ابتلا به اسکیزوفرنی قرار می‌دهد. اگر این نظریه درست باشد، پزشکان می‌توانند با تجویز پروبیوتیک‌هایی که باعث کاهش بیش‌ازحد کاندیدا می‌شوند، علائم اسکیزوفرنی را درمان کنند.
اما یافتن یک ارتباط به این معنا نیست که قارچ‌ها عامل بروز اسکیزوفرنی هستند. ممکن است این بیماران به دلایلی، بیشتر در معرض رشد کاندیدا باشند. سورنس می‌گوید: «در حال حاضر فقط می‌توانیم به ارتباط‌ها اشاره کنیم. فکر می‌کنم این مسئله در حوزه‌ای از علم که بسیار هیجان‌انگیز ولی هنوز در مراحل اولیه‌اش است، طبیعی باشد.»
دانشمندان امیدوارند در سال‌های آینده به تأثیر قارچ‌های ساکن بدن ما بر مغز (در صورت وجود) پی ببرند؛ اما یک چیز روشن است: در حالی که باکتری‌ها مدت‌ها در کانون توجه بوده‌اند، شاید وقت آن رسیده که توجه جدی‌تری هم به قارچ‌هایی داشته باشیم که بی‌سروصدا در حال شکل‌دادن به سلامت ما از درون هستند.
source