07 مرداد 1404 ساعت 10:03
دخالت انسان در طبیعت، نظم فصل های سال را به هم ریخته است. تابستانهای طولانیتر و زمستانهای در حال انقراض، تنها بخشی از این واقعیت ترسناک هستند.
فصلها چیزی فراتر از تقسیمات زمانی هستند؛ آنها پیوند ما با طبیعت محسوب میشوند، اما فعالیتهای انسانی در حال تغییر این الگوهای قابل اعتماد و آشنا است.
در طول تاریخ، انسانها برنامههای کشاورزی، جشنهای فرهنگی و سبک زندگی خود را با چرخههای طبیعت هماهنگ میکردند. اما اکنون دانشمندان در یک مطالعه جدید هشدار میدهند که این نظم در حال فروپاشی است.
تحقیقات جدید نشان میدهد که فصلهای کاملا جدید و ساخته دست بشر در حال ظهور هستند. این پدیدههای نوظهور، جایگزین الگوهای طبیعی و قدیمی میشوند و زندگی روی زمین را با چالشهای جدی روبرو کردهاند. در عین حال، برخی از فصلهای قدیمی به طور کامل در حال ناپدید شدن هستند که عواقب عمیقی برای اکوسیستم و فرهنگها دارد.
وقتی نظم فصل های سال به هم میریزد
محققان برای توصیف این پدیده، از مفاهیم جدیدی استفاده میکنند. برای مثال، آنها به ظهور فصلهای جدیدی مانند فصل مه-دود در کشورهای جنوب شرقی آسیا اشاره دارند.
در این دوره چند هفتهای، آسمان به دلیل سوزاندن گسترده جنگلها برای توسعه کشاورزی، پر از دود میشود. مثال دیگر، فصل زباله در بالی اندونزی است که بین نوامبر و مارس، امواج دریا پلاستیکها را به سواحل میآورد.
همزمان، شاهد انقراض برخی فصلها هستیم. کاهش فصل تولید مثل پرندگان دریایی در شمال انگلیس یا کمبود برف و از بین رفتن فصل ورزشهای زمستانی در مناطق آلپ، نمونههایی از این فصلهای منقرضشده هستند.
شاید رایجترین تغییر، ایجاد فصل های سال نامنظم باشد؛ تابستانهای گرمتر و طولانیتر و زمستانهای ملایمتر و کوتاهتر. این بینظمی، چرخههای زندگی گیاهان و حیوانات را از هماهنگی با یکدیگر خارج کرده و جوامعی را که از نظر اقتصادی و فرهنگی به آنها وابسته هستند، مختل میکند.
خطر عادیسازی بحران و راه حل نهایی
به عنوان یک نمونه واقعی، میتوان به رودخانه مکونگ در تایلند شمالی اشاره کرد. ابتدا سدسازی در بالادست رودخانه، مانع مهاجرت ماهیها و تهنشین شدن رسوبات مورد نیاز مزارع شد.
اخیرا نیز تغییرات اقلیمی، فصلهای خشک را طولانیتر و فصلهای بارانی را کوتاهتر کرده است. این موضوع باعث آتشسوزی و ایجاد عدم قطعیت برای کشاورزان شده است.
واکنش ما به این تغییرات بسیار مهم است. در جنوب شرقی آسیا، آگاهی عمومی از فصل مه-دود منجر به پیشبینی بهتر و نصب فیلترهای هوا در خانهها شده است. این تلاشها به سازگاری جوامع کمک میکند.
اما اگر جامعه تنها به راه حلهای تطبیقی بسنده کند، ممکن است با عدم پرداختن به دلایل اصلی مشکل را در طول زمان بدتر کند. به رسمیت شناختن این فصل جدید، میتواند باعث عادیسازی آن شود و فشار را از روی دولتها و شرکتها برای مقابله با جنگلزدایی بردارد.
این تغییرات ما را ملزم میکند که در رابطه خود با زمان و محیط زیست تجدید نظر کنیم. امروزه بیشتر ما زمان را بر اساس ساعت و دقیقه میسنجیم. اما این روش، شیوههای قدیمیتر و محلی درک زمان را که توسط ریتمهای طبیعی مانند رسیدن فصل باران یا چرخههای خورشیدی و قمری شکل گرفتهاند، نادیده میگیرد.
ادغام دیدگاههای متنوع، به ویژه دانش بومیان، میتواند توانایی ما را برای پاسخ به تغییرات محیطی افزایش دهد. هماهنگی با ریتمهای در حال تغییر فصل های سال برای ساختن آیندهای پایدار ضروری است.
source