با وجود اهمیت علمی و اقتصادی کشف جاداریت، مسیر بهره‌برداری از آن آسان نبوده است. طرح استخراجی «پروژه جادار» که توسط ریوتینتو طراحی شد، با مخالفت‌های گسترده روبه‌رو شد. گزارش‌های ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، ابعاد وسیع تخریب احتمالی این پروژه را نشان می‌دادند و در نهایت، اعتراض‌های مردمی به لغو مجوزهای استخراج از سوی دولت صربستان در ژانویه‌ی ۲۰۲۲ منجر شد.
برای ساخت آینده‌ای بدون سوخت‌های فسیلی به مواد معدنی مانند لیتیوم نیاز داریم
هرچند پروژه ۱۸ ماه بعد دوباره احیا شد، همچنان در مرحله‌ی برنامه‌ریزی باقی مانده و اگر از چالش‌های جدی زیست‌محیطی و اجتماعی پیش‌رو عبور کند، شاید تا سال ۲۰۲۸ به مرحله‌ی اجرا برسد.
جاداریت اکنون به یکی از نمادهای تناقض‌آمیز دنیای انرژی تبدیل شده است: ما برای ساخت آینده‌ای بدون سوخت‌های فسیلی، به موادی معدنی مانند لیتیوم نیاز داریم، اما استخراج همین منابع، تهدیدی تازه برای طبیعت به‌حساب می‌آید. راهی برای پیش‌رفتن هست، اما بدون هزینه نیست.
خبر خوب اینکه پژوهشگران در سال گذشته موفق شدند نسخه‌ای مصنوعی از جاداریت را در محیط آزمایشگاهی تولید کنند. اگرچه این دستاورد فعلاً در حد نمونه‌ی مفهومی باقی مانده، راه را برای ساخت جایگزین‌های لیتیومی که وابسته به استخراج طبیعی نیستند، باز می‌کند.
حتی اگر هیچ‌گاه جاداریتی در باتری خودروهای برقی جریان پیدا نکند، همین ماده‌ی نایاب یادآور رازهای شیمیایی شگفت‌انگیز زمین است و درعین‌حال، هشداری درباره‌ی بهایی زیست‌محیطی که برای تحقق آینده‌ای سبز باید پرداخت شود.
مطالعه در نشریه Nature Geoscience منتشر شده است.
source