گاهی علم هنگام تحقیق روی موضوعی کاملاً متفاوت به کشفی شگفتانگیز برمیخورد. تازهترین نمونه، حلزون سیب طلایی (Pomacea canaliculata) است که میتواند چشمهای خود را پس از آسیب یا قطع شدن، بازسازی کند.
کشف جدید زمانی به دست آمد که دکتر آلیس آکورسی، روی یافتن راهحلی برای مشکل حلزونهای سیب مهاجم که در حال نابودکردن مزارع کاهوی ایتالیا بودند، کار میکرد. او درخواست جالبی از دکتر آلهاندرو سانچز آلوارادو، رئیس و مدیر علمی مؤسسه تحقیقات پزشکی استاورز، دریافت کرد: «آلیس، میتوانی بخشهایی از بدن این حلزونها را قطع کنی و ببینی آیا دوباره رشد میکنند یا نه؟»
آکورسی درخواست دکتر آلوارادو را انجام داد و متوجه شد حلزونهای سیب واقعاً از توانایی شگفتانگیز بازسازی اندامهایشان برخوردارند. سپس دو پژوهشگر همکاری خود را آغاز کردند تا این حلزون را به ارگانیسم مدل برای مطالعه مکانیسمهای ژنتیکی بازسازی اندامهای حسی پیچیده تبدیل کنند.
بیشتر بخوانید
آکورسی در گفتوگو با آیافال ساینس توضیح داد: «کمتر از دو هفته پس از برداشتن کامل چشم، نشانههای اولیه رشد دوباره به چشم میخورد و در کمتر از یک ماه، چشم بازسازیشده و کامل جایگزین میشود. سرعت و دقت این فرآیند واقعاً شگفتانگیز است و فرصتی را برای بررسی مکانیسمهای بازسازی اندامهای حسی آشکار میکند.»
سانچز آلوارادو، پژوهشگر اصلی مطالعه افزود: «شگفتانگیزترین نکته این بود که بخشهای مختلف چشم بازسازیشدهی حلزون همزمان و با یک سرعت بازسازی نمیشوند.» فرآیند بازسازی در چهار مرحله کلیدی رخ میدهد:
- ترمیم زخم
- تشکیل تودهای از سلولهای ویژه
- شکلگیری عدسی و شبکیه
- بلوغ همه اجزای چشم
گرچه چشم ما انسانها ازنظر آناتومیکی مشابه است، فقط میتوانیم مرحله اول یعنی ترمیم زخم را انجام دهیم. درک اینکه چه چیزی مرحله بعدی را آغاز میکند، میتواند کشفی حیاتی برای سلامت چشم انسان باشد.
source