08 شهریور 1404 ساعت 20:32
سیستم رانندگی خودکار سطح ۳ در حال ورود به خودروهاست، اما آیا واقعاً می‌توان به آن اعتماد کرد؟ این فناوری مرز بین کمک‌راننده و راننده واقعی را جابجا می‌کند.
فناوری رانندگی خودران دیگر یک رؤیای علمی-تخیلی نیست. جهش بزرگ بعدی، یعنی سطح سوم اتوماسیون، به خودرو اجازه می‌دهد در شرایط خاص کاملاً مستقل عمل کند. این پیشرفت ترکیبی از سنسورهای پیشرفته، هوش مصنوعی و تاییدیه‌های قانونی است که آینده حمل‌ونقل را شکل می‌دهد.
در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم که رانندگی خودکار سطح ۳ دقیقاً چیست، چه تفاوتی با سطوح قبلی دارد و کدام خودروسازان همین امروز این تکنولوژی را عرضه کرده‌اند.
سطوح رانندگی خودران؛ تفاوت‌ها واقعا کجاست؟
این روزها همه ما به وجود دستیارهای راننده در خودروهایمان عادت کرده‌ایم؛ از سنسورهای پارک ساده گرفته تا سیستم‌های پیشرفته‌تر. برای درک اهمیت سیستم رانندگی خودکار سطح ۳، ابتدا باید با سطوح مختلف اتوماسیون در خودروها آشنا شویم.
از سطح صفر تا سطح پنج: یک سفر سریع در دنیای اتوماسیون
انجمن مهندسان خودرو (SAE) شش سطح برای رانندگی خودران تعریف کرده است:
- سطح ۰: بدون هیچ دستیار راننده‌ای
- سطح ۱: دستیار راننده (مانند کروز کنترل)
- سطح ۲: اتوماسیون رانندگی جزئی (کنترل همزمان فرمان و سرعت)
- سطح ۳: اتوماسیون رانندگی مشروط
- سطح ۴: اتوماسیون رانندگی سطح بالا
- سطح ۵: اتوماسیون رانندگی کامل (بدون نیاز به راننده)
شاید باورش سخت باشد، اما تا همین چند سال پیش اکثر خودروها در سطح صفر قرار داشتند. امروزه تقریباً تمام خودروهای جدید حداقل از امکانات سطح یک برخوردارند و بسیاری نیز به سطح دو مجهز شده‌اند. پرش از سطح دو به سه شاید در ظاهر ساده به نظر برسد، اما فناوری پشت آن بسیار پیچیده‌تر است.
راز رانندگی خودکار سطح ۳ چیست و چرا یک انقلاب محسوب می‌شود؟
همانطور که اشاره شد، رانندگی خودکار سطح ۳ «اتوماسیون مشروط» نامیده می‌شود. این یعنی خودرو می‌تواند در شرایطی خاص، تمام وظایف رانندگی را بر عهده بگیرد. با این حال، راننده باید هوشیار و آماده باشد تا هر زمان که سیستم اعلام کرد، کنترل خودرو را دوباره در دست بگیرد.
خودروهای سطح سه قادرند شتاب‌گیری، ترمز، فرمان‌پذیری و واکنش به موانع یا خودروهای دیگر را مدیریت کنند. این سیستم‌ها معمولاً در مناطق جغرافیایی مشخص و تحت شرایط ویژه‌ای (مانند بزرگراه‌ها) فعال می‌شوند. با وجود این، مسئولیت نهایی همچنان با راننده است که باید آماده مداخله باشد.
تفاوت کلیدی رانندگی خودکار سطح ۳ با سطح ۲
تفاوت اصلی در میزان مسئولیت راننده است. در سطح دو، حتی اگر دست‌ها از روی فرمان برداشته شوند، راننده باید دائماً بر جاده نظارت داشته باشد. اما در سطح سه، شما می‌توانید برای لحظاتی واقعاً نگاه خود را از مسیر بردارید، زیرا خودرو مسئولیت کامل تصمیم‌گیری را بر عهده دارد.
سخت‌افزار پیشرفته: از لایدار تا قدرت پردازش
هر دو سطح دو و سه از مجموعه‌ای از دوربین‌ها، سنسورها و رادار برای درک محیط استفاده می‌کنند. اما سه تفاوت سخت‌افزاری کلیدی در سطح سه وجود دارد:
- لایدار (LiDAR): این فناوری با ایجاد یک نقشه سه‌بعدی از محیط، قدرت تصمیم‌گیری خودرو را به شدت افزایش می‌دهد.
- سیستم‌های پشتیبان (Redundancy): خودروهای سطح سه دارای سیستم‌های جایگزین متعددی هستند تا در صورت خرابی یک بخش، بخش دیگر وارد عمل شود. در سطح دو، راننده اصلی‌ترین سیستم پشتیبان است.
- قدرت پردازش: این خودروها به تراشه‌های کامپیوتری بسیار قدرتمندی برای تحلیل حجم عظیم داده‌ها نیاز دارند.
نرم‌افزار هوشمند: مغز متفکر خودروهای خودران
تفاوت نرم‌افزاری بین این دو سطح بسیار بزرگ‌تر است. سیستم‌های سطح دو اطلاعات را پردازش می‌کنند، اما تصمیم‌گیرنده نهایی شما هستید. در مقابل، خودروی رانندگی خودران سطح 3 خودش تصمیم می‌گیرد؛ مثلاً به جریان ترافیک واکنش نشان می‌دهد یا از خودروهای کندتر سبقت می‌گیرد.
این سطح از اتوماسیون با استفاده از هوش مصنوعی پیشرفته، داده‌های دریافتی از سنسورها را تفسیر می‌کند. سیستم یک مدل سه‌بعدی دقیق از محیط اطراف خودرو می‌سازد و بر اساس آن بهترین اقدام را انتخاب می‌کند.
کدام شرکت‌ها در زمینه رانندگی خودکار سطح ۳ پیشتازند؟
در حال حاضر بیشتر خودروهایی که در جاده‌ها می‌بینید و ادعای رانندگی «بدون دست» دارند، در واقع در سطح دو طبقه‌بندی می‌شوند. سیستم‌هایی مانند اتوپایلوت تسلا، بلوکروز فورد و سوپرکروز جنرال موتورز همگی در این دسته قرار دارند. با این حال، چند شرکت رقابت را وارد مرحله جدیدی کرده‌اند.
مرسدس بنز، بی‌ام‌و و هوندا: سه غول در رقابت جهانی
در حال حاضر تنها چند خودروساز در جهان موفق به دریافت مجوز برای فروش عمومی خودروهای مجهز به رانندگی خودکار سطح ۳ شده‌اند:
| سیستم | مدل‌ها | محدودیت استفاده |
|---|---|---|
| مرسدس بنز Drive Pilot | کلاس S و EQS | فقط در بزرگراه‌های مشخصی در کالیفرنیا و نوادا (آمریکا) |
| بی‌ام‌و Personal Pilot L3 | سری ۷ | فقط در مناطق مشخصی در آلمان |
| هوندا Sensing Elite | لجند هیبرید | فقط در مناطق مشخصی در ژاپن |
مرسدس بنز تنها شرکتی است که در حال حاضر این فناوری را در آمریکا عرضه می‌کند. بی‌ام‌و و هوندا نیز با عرضه این سیستم در بازارهای داخلی خود (آلمان و ژاپن)، نشان داده‌اند که فناوری آن‌ها آماده عرضه جهانی است. بزرگترین مانع برای گسترش این سیستم‌ها، موانع قانونی و حقوقی در کشورهای مختلف است.
آینده رانندگی خودران: ویمو و تاکسی‌های بدون راننده چه خوابی برای ما دیده‌اند؟
یکی از بزرگترین تحولات در این حوزه، سرویس تاکسی اینترنتی «ویمو» (Waymo) متعلق به گوگل است. خودروهای این سرویس که در مناطق محدودی فعال هستند، کاملاً خودران بوده و در سطح چهار اتوماسیون قرار دارند.
این خودروها می‌توانند تمام وظایف رانندگی را در یک محدوده جغرافیایی مشخص انجام دهند. ویمو بحث جدیدی را در مورد آینده مالکیت خودرو باز می‌کند. اگرچه این تاکسی‌ها هرگز جایگزین لذت رانندگی برای علاقه‌مندان نمی‌شوند، اما توجیه خرید یک خودروی شهری معمولی را دشوارتر خواهند کرد.
با گسترش این فناوری، شما می‌توانید بدون نیاز به تعامل با راننده و با حفظ حریم شخصی خود به مقصد برسید و همزمان از هزینه‌های بالای مالکیت خودرو خلاص شوید. نظر شما چیست؟ آیا حاضر به واگذاری فرمان به هوش مصنوعی هستید یا همچنان لذت رانندگی را ترجیح می‌دهید؟
source