15 شهریور 1404 ساعت 15:55
ارتش آمریکا در حال آمادهسازی برای یک جنگ بدون GPS است؛ فناوری انقلابی ساعتهای اتمی، گلههای پهپادی را از ماهوارهها و تهدیدات دشمن کاملاً مستقل میکند.
وابستگی شدید به سیستمهای موقعیتیاب جهانی (GPS) به پاشنه آشیل ارتشهای مدرن تبدیل شده است. با افزایش تهدیدات جنگ الکترونیک، به ویژه از سوی رقبایی مانند روسیه و چین، پنتاگون به دنبال راهکارهایی برای عملیات در محیطهایی است که سیگنالهای ماهوارهای مختل یا جعل میشوند.
چرا جنگ بدون GPS به یک ضرورت مطلق تبدیل شده است؟
درگیریهای اخیر، مانند جنگ اوکراین، به وضوح نشان دادهاند که سیستمهای ماهوارهای چقدر آسیبپذیر هستند. نیروهای روسی به طور گسترده از تکنیکهای پارازیت و فریب برای مختل کردن عملکرد GPS استفاده کردهاند. از سوی دیگر، گزارشها حاکی از آن است که چین نیز در حال توسعه قابلیتهای مشابهی برای سناریوهای جنگی منطقهای است. این تهدیدات تکاملیافته، نیروی هوایی آمریکا را وادار کرده تا به دنبال روشهای جدیدی برای هماهنگی عملیاتهای پهپادی بدون اتکا به سیگنالهای خارجی باشد.
راه حل آمریکا چیست؟ فناوری ساعت اتمی به میدان میآید
آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی هوایی آمریکا با انتشار یک درخواست اطلاعات (RFI)، از صنایع دفاعی خواسته تا برای توسعه سیستمهای پیشرفته موقعیتیابی، ناوبری و زمانسنجی (PNT) وارد عمل شوند. هدف اصلی، ساخت فناوری برای گلههای پهپادی است که بتوانند در محیطهای فاقد GPS یا در معرض فریب سیگنال، به طور مستقل و هماهنگ عمل کنند.
معرفی پلتفرم آزمایشی JMPR
در مرکز این طرح، یک بستر آزمایشی مقاومسازیشده به نام «مرجع دقیق مشترک چند-اطلاعاتی» (JMPR) قرار دارد. این سیستم از نسل جدید فناوری ساعت اتمی (NGAC) برای دستیابی به همگامسازی فوقدقیق بین پهپادها بدون نیاز به GPS بهره میبرد.
دقت شگفتانگیز در حد پیکوثانیه
بر اساس اسناد منتشر شده، دولت آمریکا به دنبال دستیابی به «انسجام زمانی بسیار بالا» بین پهپادهای یک گله است. این به معنای پایداری زمانی در حد چند پیکوثانیه (یک تریلیونم ثانیه) و دقتی کمتر از یک نانوثانیه (یک میلیاردم ثانیه) است. چنین دقتی برای اجرای عملیاتهای پیچیده حیاتی است.
راز هماهنگی گلههای پهپادی در یک جنگ بدون GPS
سیستم پیشنهادی به گلههای پهپادهای کوچک اجازه میدهد تا با ایجاد یک چارچوب مرجع محلی، با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و حرکات خود را هماهنگ کنند. این فرآیند تنها با استفاده از حسگرهای داخلی و موقعیتیابی نسبی نسبت به سایر اعضای گله انجام میشود و هیچ وابستگی به منبع خارجی ندارد.
معماری غیرمتمرکز: مغز متفکر هر پهپاد
آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی هوایی بر لزوم یک «معماری PNT باز و غیرمتمرکز» تأکید کرده است. این معماری به پهپادها امکان میدهد تا آگاهی فضایی خود را به صورت تدریجی ایجاد و اصلاح کنند، حتی اگر از یک حالت کاملاً بدون مرجع اولیه شروع کنند.
چالش «شروع سرد» به چه معناست؟
یکی از مهمترین الزامات فنی، قابلیت «شروع سرد» است. این یعنی پلتفرمها باید بتوانند به طور مستقل و بدون هیچ پشتیبانی خارجی، زمانسنجی و موقعیت مکانی خود را تعیین کنند. علاوه بر این، سیستم باید در برابر حملات جنگ الکترونیک مقاوم بوده و با محدودیتهای اندازه، وزن و توان پهپادهای کوچک سازگار باشد.
آینده جنگهای هوایی چگونه با این فناوری تغییر میکند؟
این فناوری صرفاً یک بهبود جزئی نیست، بلکه یک تغییر پارادایم در عملیاتهای نظامی است. گلههای پهپادی مستقل از GPS میتوانند مأموریتهایی مانند هدفگیری هماهنگ، ترکیب دادههای حسگرها و تغییر مسیرهای پروازی تطبیقی را با اطمینان بسیار بالاتری انجام دهند. شرکتهای علاقهمند تا ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۵ فرصت دارند تا پیشنهادات خود را ارائه دهند.
توسعه چنین قابلیتی میتواند موازنه قدرت در نبردهای آینده را به طور کامل تغییر دهد. به نظر شما کدام کشورها در این رقابت فناورانه پیشتاز خواهند بود؟
source