برای نخستین بار در تاریخ، پشه در کشور ایسلند پیدا شد

پشه‌ها یکی از گسترده‌ترین و مزاحم‌ترین حشرات روی زمین هستند. این گونه در طول تاریخ ۲۱۷ میلیون ساله خود تقریباً در همه جای جهان گسترش یافته است و تنها سرمای شدید قطب جنوب و بخش‌هایی از منطقه‌ی شمالگان مانع از حضور آن‌ها شده بود.

اما با افزایش دمای جهانی، این وضعیت در حال تغییر است. ایسلند، که پیش‌تر یکی از معدود مکان‌های بدون پشه در جهان بود، به‌تازگی نخستین موارد مشاهده‌ی این حشره را ثبت کرده است. در هفته‌ی جاری، بیورن یالتاسون از علاقه‌مندان به حشرات، یک پشه‌ی نر و دو پشه‌ی ماده را در باغ خود در کیدافل، منطقه‌ی کیوس پیدا کرد و تصاویر آن را در گروه فیسبوکی «حشرات در ایسلند» به اشتراک گذاشت.

او در گفت‌وگو با روزنامه‌ی ایسلندی مورگونبلادید گفت: «از همان ابتدا فهمیدم که با چیزی روبه‌رو هستم که پیش‌تر هرگز ندیده بودم.» یالتاسون این پشه‌ها را جمع‌آوری کرد و برای شناسایی به ماتیس آلفردسون، حشره‌شناس مؤسسه‌ی تاریخ طبیعی ایسلند فرستاد. آلفردسون تأیید کرد که این نمونه‌ها به گونه‌ی Culiseta annulata تعلق دارند؛ گونه‌ای که بومی اروپا، آسیای مرکزی و شمال آفریقا است.

او در گفت‌وگو با شبکه‌ی ملی ایسلند (RUV) اعلام کرد که این نخستین بار است که چنین پشه‌هایی در خاک ایسلند مشاهده می‌شوند. پیش از این کشف، تنها دو نقطه در جهان بدون پشه باقی مانده بود: ایسلند و قطب جنوب. اکنون فقط قطب جنوب در این فهرست قرار دارد.

هنوز برای گفتن اینکه گونه‌ی C. annulata به‌طور دائمی در ایسلند ساکن شده یا نه زود است، اما دانشمندان مدت‌ها پیش پیش‌بینی کرده بودند که گونه‌های مقاوم به سرما می‌توانند با ادامه‌ی گرمایش جهانی در آن‌جا رشد کنند. با تضعیف سرمای قطبی به‌عنوان یک سد طبیعی، تالاب‌ها و مرداب‌های ایسلند به مکان‌های مناسبی برای تخم‌گذاری و تکثیر پشه‌ها تبدیل می‌شوند.

اگر دمای هوا در زمستان آینده بالاتر از حد معمول باقی بماند، پشه‌های فعلی ممکن است بتوانند از زمستان جان سالم به در ببرند. در ماه مه امسال، هر دو کشور ایسلند و گرینلند شاهد گرمای بی‌سابقه‌ای بودند. این موج‌های گرما نشانه‌ای از پدیده‌ای گسترده‌تر به نام تقویت قطبی (Arctic Amplification) هستند، که باعث شده این منطقه تا چهار برابر سریع‌تر از میانگین جهانی گرم شود.

ایسلند تنها نقطه‌ای نیست که در آن پشه‌های مهاجم ظاهر می‌شوند. در سراسر جهان، گونه‌های مختلف پشه در حال گسترش به سمت شمال هستند، زیرا گرمایش زمین مناطقی را که قبلاً غیرقابل زیست بودند، برای آن‌ها قابل سکونت می‌سازد. این موضوع تهدیدی جدی برای سلامت عمومی است، چراکه برخی از این گونه‌ها ناقل بیماری‌هایی چون مالاریا، تب زرد و دِنگی هستند.

کارشناسان معتقدند گونه‌ی C. annulata تهدیدی عمده برای انتقال بیماری‌ها محسوب نمی‌شود، هرچند می‌تواند ویروس Tahyna را منتقل کند؛ ویروسی که علائمی شبیه آنفلوآنزا در انسان ایجاد می‌کند اما خطر مرگ ندارد. با این حال، حضور پشه‌ها در ایسلند می‌تواند تأثیرات اکولوژیکی قابل توجهی به همراه داشته باشد، از جمله برهم زدن زنجیره‌ی غذایی و رقابت با گونه‌های بومی حشرات.

با این حال، همه‌چیز هنوز در مرحله‌ی اولیه است. پشه‌ی C. annulata ابتدا باید از زمستان ایسلند جان سالم به در ببرد، اما اگر روند گرمایش جهانی ادامه یابد، احتمالاً این نخستین و آخرین گونه‌ای نخواهد بود که در آن کشور جای پایی پیدا می‌کند.