اخیراً یک ستاره‌شناس در حالی که تلسکوپ خود را به آسمان بالای مانچیانو در ایتالیا نشانه رفته بود، صحنه‌ای خارق‌العاده را ثبت کرد: دنباله‌داری درخشان که به نظر می‌رسید در مارپیچ نورانی شهابی پیچیده شده و هر دو در یک نقطه از آسمان می‌درخشیدند. این تصویر مانند یک ستون آرایشگاه کیهانی بود.
با توجه به فاصله میلیون‌ها کیلومتری میان شهاب‌سنگ در پیش‌زمینه و دنباله‌دار در پس‌زمینه، احتمال ثبت چنین تصویری، به تعبیر خود ستاره‌شناس، «به طرز شوخی‌آمیزی نجومی» پایین بوده است.
جیانلوکا ماسی، ستاره‌شناس و بنیان‌گذار پروژه Virtual Telescope، که این تصویر خیره‌کننده را ثبت کرده، در بیانیه‌ای نوشت: «در این عکس، درخشش پس از عبور شهاب‌سنگ به نظر می‌رسد به دور دُم یونی دنباله‌دار می‌پیچد؛ یک معجزه‌ی دیداری محض است. آنچه از شهاب‌سنگ دیده می‌شود پدیده‌ای جوی است، در حالی که خود دنباله‌دار حدود ۱۰۰ میلیون کیلومتر از زمین فاصله داشته است.»
دنباله‌دار دیده‌شده در تصویر، C/2025 A6 (Lemmon) است؛ یکی از سه دنباله‌داری که این روزها منظومه‌ی شمسی را تحت تأثیر خود قرار داده‌اند. دو دنباله‌دار دیگر عبارت‌اند از Comet R2 (SWAN) و بازدیدکننده میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS. دنباله‌دار لمون که در تاریخ ۲۱ اکتبر (۲۹ مهر) به نزدیک‌ترین فاصله خود از زمین رسید، درخشان‌ترین آن‌ها است و در روزهای پس از آن نیز با تلسکوپ‌های کوچک و حتی دوربین‌های دوچشمی قابل مشاهده باقی ماند.
ماسی این دنباله‌دار را در شب ۲۴ اکتبر (۲ آبان) مشاهده کرد. دُم آبی و بلند آن که از گاز یونیزه‌ای تشکیل شده و توسط بادهای خورشیدی از سطح دنباله‌دار جدا شده بود، به وضوح دیده می‌شد. اما برای چند دقیقه، در کنار دنباله‌دار ساختاری باریک و مارپیچ ظاهر شد: بقایای درخشان دنباله‌ی یونی شهابی که در جو زمین سوخته بود.
در تصویر، این رد به صورت خطی طلایی‌رنگ دیده می‌شود که به دور دنباله‌دار می‌پیچد. رد شهاب در طول رصدهای ماسی پیوسته تغییر شکل می‌داد و گاه چنان به دنباله‌دار نزدیک به نظر می‌رسید که گویی بخشی از آن است. در واقع، این رد نتیجه‌ی واکنش‌های شیمیایی در جو زمین است که به واسطه‌ی عبور فوق‌سریع شهاب پدید می‌آید.
ماسی توضیح داد: «این پدیده به یونیزه شدن اکسیژن مولکولی در جو زمین بر اثر عبور شهاب مربوط است و سپس با ترکیب مجدد مولکول‌ها، نوری در طول‌موج مشخص تابش می‌شود.»
به گفته‌ی ناسا، شهاب‌ها معمولاً با سرعتی بیش از ۱۶۰ هزار کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنند، اما رد درخشان آن‌ها می‌تواند برای چند دقیقه در آسمان باقی بماند. در این مدت، بادهای جو در ارتفاع‌های مختلف می‌توانند این ردها را به شکل ساختارهایی مارپیچ و زیبا درآورند، همانند چیزی که ماسی در تصویر خود ثبت کرده است. او همچنین ویدئویی تایم‌لپس از این رویداد در یوتیوب منتشر کرده که نشان می‌دهد چگونه رد درخشان شهاب برای چند دقیقه در برابر دنباله‌دار در آسمان می‌رقصید.
پدیده‌ی دنباله‌های مارپیچ شهاب‌ها تاکنون به‌طور گسترده مطالعه نشده است، اما به نظر می‌رسد نسبتاً نادر باشد. مجموعه‌ای از پژوهش‌ها در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ تخمین زدند که تنها حدود ۰.۵ درصد از شهاب‌های مشاهده‌شده ردهای غیرخطی برجای می‌گذارند، هرچند احتمال دارد این آمار به دلیل محدودیت‌های فنی دوربین‌های آن زمان دقیق نباشد.
بارش سالانه‌ی شهابی اوریونیدها که از بقایای دنباله‌دار هالی پدید می‌آید، در شب‌های ۲۰ و ۲۱ اکتبر (۲۸ و ۲۹ مهر) به اوج خود رسید، درست هم‌زمان با درخشان‌ترین وضعیت دنباله‌دار لمون. این بارش تا ۷ نوامبر (۱۶ آبان) ادامه دارد، بنابراین هنوز هم ممکن است شهاب‌های درخشان دیگری مانند آنچه ماسی ثبت کرد، در آسمان دیده شوند. پس اگر آسمان صاف بود، چشمانتان را بالا بگیرید؛ شاید شما هم «معجزه‌ای کیهانی» از آنِ خودتان را ببینید.
source