1
پکیج های دیواری امروزه به یکی از محبوب ترین تجهیزات تأمین آب گرم و گرمایش در ساختمان ها تبدیل شده اند. در حین عملکرد این دستگاه ها، شنیدن برخی اصوات جزئی مانند صدای جرقه زدن یا روشن شدن شمعک کاملاً طبیعی است. با این حال، بروز صداهای بلند و غیرعادی نظیر تق تق، سوت کشیدن، زوزه یا شرشر آب، نشان دهنده وجود یک نقص جدی فنی یا فرسودگی قطعات داخلی است.
بی توجهی به این علائم صوتی به مرور زمان می تواند منجر به کاهش شدید بازدهی دستگاه، آسیب به قطعات اصلی و تحمیل هزینه های سنگین تعمیر شود. بنابراین، اولین قدم حیاتی برای رفع مشکل، تشخیص دقیق نوع صدای تولید شده و منبع آن است.
قبل از بررسی صداهای غیرعادی پکیج دیواری و فوت و فن رفع این صدا ها لطفاً توجه داشته باشید که منبع این مطلب، مقاله “دلایل صدای زیاد پکیج و راهکارهای برطرف کردن آن” از وبسایت آموزشگاه فنی و حرفه ای فن آموزان میباشد که برگزار کننده دوره های آموزش تعمیرات پکیج در تهران از صفر تا صد میباشد.
انواع صداهای هشداردهنده پکیج و دلایل فنی مربوط به آن ها
ساختار پیچیده مکانیکی و الکترونیکی پکیج ها باعث می شود که هنگام بروز اختلال، دستگاه انواع مختلفی از صداها را تولید کند که شناسایی آن ها کلید اصلی عیب یابی است:
صدای کوبش، تق تق یا ضربه در پکیج
این صدای رایج که می تواند شبیه به تیک تیک ساعت یا چکش کاری باشد، دلایل متعددی دارد که مهم ترین آن ها رسوب گرفتن مبدل های حرارتی است. هنگامی که رسوبات و گچ در لوله های مبدل اصلی یا ثانویه انباشته می شوند، حرکت آب به شدت کاهش می یابد. این انسداد باعث می شود آب در مجاورت شعله داغ به جوش آید و حباب های بخار آب تشکیل شوند.
انفجار ناگهانی این حباب ها در آب است که صدای تق تق شدید ایجاد می کند. علاوه بر رسوب، گیر افتادن حباب های هوا در مدار گرمایش، انبساط و انقباض حرارتی لوله ها و بدنه (در صورت نصب نامناسب)، خرابی یا لرزش پمپ سیرکولاسیون و همچنین مشکلات سوپاپ ها یا مغزی شیر سه طرفه نیز می توانند باعث تولید این صدا شوند.
صدای سوت، زوزه یا جیغ در پکیج
صدای زوزه، صدایی بلند و آزاردهنده است که معمولاً نشان دهنده مقاومت شدید در برابر جریان است، خواه در مسیر آب باشد یا هوا. شایع ترین علت این صدا، تجمع شدید رسوب در مبدل ها (به ویژه مبدل ثانویه و صافی برگشت) است. اگر رسوب به اندازه ای شدید باشد که مبدل کج شود، دستگاه به طور مداوم سوت می کشد و نیاز به تعویض مبدل دارد.
همچنین، لرزش یا کثیفی فن دستگاه، نصب نامناسب و ناتراز بودن پکیج، خرابی مغزی شیر سه طرفه در مدل های دو مبدله و نوسانات شدید فشار گاز نیز می توانند موجب سوت کشیدن مبدل شوند.
صدای شرشر، قل قل یا گردش غیرعادی آب در پکیج
این نوع صداها اغلب به وجود مایعات غیرعادی در سیستم اشاره دارند. وجود هوا در مدار گرمایش، شایع ترین دلیل شنیدن صدای آبشار یا قل قل است. وقتی هوا در لوله ها و رادیاتورها محبوس می شود، گردش صحیح آب مختل شده و صدای جریان غیرعادی تولید می شود که معمولاً با هواگیری سیستم و رادیاتورها برطرف می شود.
همچنین، سرعت بیش از حد فعالیت پمپ سیرکولاتور یا خرابی ایرونت (شیر هواگیر اتوماتیک) می تواند منجر به تجمع هوا و ایجاد صدای قل قل شود.
صدای انفجاری یا ترکیدن هنگام روشن شدن پکیج
این نوع صدا یکی از خطرناک ترین نشانه هاست. صدای انفجاری ناشی از تجمع مقدار زیادی گاز در محفظه احتراق پیش از روشن شدن شعله است که به طور ناگهانی مشتعل می شود. نقص در سیستم جرقه زن، تنظیم نبودن یون تشخیص شعله یا ایراد در شیر گاز می تواند باعث تأخیر در اشتعال و تجمع گاز شود که با صدای بلند انفجاری همراه خواهد بود.
صدای جیرجیر یا وز وز در پکیج
این صداها معمولاً به لرزش یا حرکت غیرعادی قطعات مکانیکی یا الکتریکی مربوط هستند. شل بودن پیچ و مهره ها یا لرزش قطعات داخلی در اثر ارتعاشات دستگاه می تواند صدای وزوز ایجاد کند.
همچنین، اگر فن به دلیل کثیفی دچار گیرپاژ شده یا پروانه های آن آسیب دیده باشند، ممکن است صدای خرخر یا وزوز تولید شود. خرابی پمپ، به خصوص اگر اجزای داخلی آن (مانند بلبرینگ ها) دچار زنگ زدگی یا سایش شده باشند، صدای ناهنجاری شبیه سابیدن آهن به آهن ایجاد می کند. خرابی شیر برقی (سلونوئید) یا مشکلات برد الکترونیکی نیز می تواند با تولید صدای وزوز همراه باشد.
دلایل اصلی تولید سر و صدای بلند در پکیج
صداهای مختلف اگرچه به قطعات خاصی اشاره دارند، اما دلایل اصلی بروز این مشکلات فنی در چند حوزه ریشه ای مشترک هستند.
رسوب گذاری و گرفتگی شدید مبدل های حرارتی
در مناطقی که سختی آب بالاست، انباشت املاح در مسیرهای باریک مبدل ها، بارزترین عامل تولید صدای بلند است. رسوب نه تنها باعث انسداد مسیر آب شده و صدای کوبش و تق تق ایجاد می کند، بلکه به دلیل اختلال در دفع گرما، می تواند منجر به سوت کشیدن دستگاه شود. راهکار اصلی در این مورد، رسوب زدایی تخصصی با استفاده از تجهیزات و اسیدهای مخصوص است.
وجود هوا در مدار گرمایش
حباب های هوا با اختلال در گردش آب یکنواخت، نه تنها باعث ایجاد صدای شرشر می شوند، بلکه می توانند کارکرد پمپ را مختل کرده و موجب صداهای ناهنجار در آن شوند. رفع این مشکل با هواگیری صحیح و دوره ای سیستم و رادیاتورها امکان پذیر است.
نقص در عملکرد قطعات متحرک مکانیکی
بسیاری از صداهای ضربه ای و زوزه کشیدن، مستقیماً به سلامت پمپ سیرکولاسیون و فن دستگاه وابسته است. خرابی پمپ، لنگ زدن روتور یا ورود جسم خارجی به آن، می تواند صدای ضربه یا زوزه تولید کند. در پکیج های فن دار، گرفتگی پروانه های فن به دلیل گرد و غبار یا فرسودگی بلبرینگ ها نیز باعث لرزش و تولید صدای وزوز بلند می شود که باید با تمیزکاری یا تعویض قطعه برطرف گردد.
ایرادات مربوط به نصب و عوامل محیطی
نصب پکیج روی سطح ناهموار باعث لغزش و ارتعاش دستگاه حین کار می شود. همچنین، اگر لوله کشی دستگاه نامناسب باشد (مثلاً قطر لوله ها استاندارد نباشد یا لوله ها بسیار تنگ نصب شده باشند)، تغییرات دمایی باعث انبساط و انقباض شده و برخورد لوله ها با سطوح ثابت، صدای تق تق ایجاد می کند. در این شرایط، استفاده از عایق ها و ضربه گیرهای لرزشی توصیه می شود.
علت صدای زیاد پکیج در حالت های مختلف
صدای پکیج در حالت زمستانه
هنگامی که دستگاه در حالت زمستانه (تأمین گرمایش رادیاتورها) صدای غیرعادی تولید می کند، مشکل اغلب در مدار گرمایش است. بسته بودن شیرهای رفت و برگشت رادیاتورها باعث جوش آوردن دستگاه و تولید صدای بلند می شود. همچنین، خرابی پمپ یا شیر سه طرفه که مانع گردش آب گرمایشی می شود و وجود هوا در سیستم گرمایش نیز از دلایل اصلی صدا در این حالت هستند.
صدای هنگام روشن شدن یا باز کردن آب گرم
اگر دستگاه هنگام باز کردن آب گرم صدای سوت یا وزوز می دهد، در پکیج های دو مبدله به شدت به رسوب گیری مبدل ثانویه مربوط است. اگر پکیج با صدای انفجاری یا تق تق روشن می شود، مشکل از تأخیر در احتراق و تجمع گاز است. همچنین، شوک دمایی ناشی از ورود آب سرد به دستگاه داغ یا انسداد دودکش نیز می تواند در لحظه روشن شدن، صداهای ناهنجار ایجاد کند.
صدای هنگام بستن آب گرم
صدای تق تق یا زوزه پس از بستن شیر آب گرم معمولاً ناشی از انقباض حرارتی ناگهانی قطعات فلزی است. همچنین، نقص در عملکرد مغزی شیر سه طرفه هنگام سوئیچ کردن به حالت گرمایش یا وجود رسوب در قسمت بای پس، می تواند باعث تولید صدای ناهنجار در این لحظه شود.
توصیه ها و اقدامات ایمنی نهایی
اگرچه صدای پکیج به تنهایی اغلب خطرناک نیست، اما برخی صداها نشانگر مشکلات جدی هستند. صدای انفجاری به دلیل تجمع گاز، یک خطر بالقوه جدی محسوب می شود و نیاز به بررسی فوری متخصص دارد. همچنین، صدای سوت یا قل قل شدید نشانگر جوش آوردن آب به دلیل رسوب گرفتگی بالاست که می تواند به قطعات حیاتی آسیب وارد کند.
برای پیشگیری از این مشکلات و تضمین طول عمر دستگاه، سرویس دوره ای منظم، شامل هواگیری و شستشوی مبدل، بهترین راهکار است. از آنجایی که عیب یابی و تعمیر پکیج با گاز، برق و آب سر و کار دارد و نیازمند اطلاعات تخصصی است، اکیداً توصیه می شود که در صورت شنیدن صداهای ناهنجار مداوم، از هرگونه دستکاری خودسرانه قطعات حیاتی نظیر شیر برقی، پمپ یا برد خودداری کرده و حتماً برای تشخیص دقیق و رفع مشکل، از خدمات یک تعمیرکار مجرب استفاده شود. کلید اصلی حل مشکل، تشخیص صحیح نوع صدا و زمان وقوع آن است تا بتوان ریشه اصلی را (اعم از رسوب، هوا یا نقص مکانیکی) شناسایی و برطرف نمود.
منبع : دلایل صدای زیاد پکیج و راهکارهای برطرف کردن آن
source