ناجیان خاموش؛ چگونه اپراتورهای تلکام با زیرساخت داده صنایع ورشکسته را احیا می‌کنند؟

در روزگاری که بسیاری از صنایع سنتی جهان با چالش‌های دیجیتالی‌شدن و بحران بقا دست و پنجه نرم می‌کنند، واژه‌ی «تحول دیجیتال» بیش از هر زمان دیگری معنا یافته است. برای بسیاری از شرکت‌ها، این مفهوم مترادف با به‌کارگیری فناوری‌های نوین یا ایجاد تجربه‌ای سریع‌تر برای مشتری است. اما در لایه‌ای عمیق‌تر، تحول دیجیتال یک سازوکار درمانی است؛ مکانیزمی که برای تشخیص دردهای مزمن سازمان‌ها پیشنهاد می‌شود. 

در این مسیر، اپراتورهای تلکام نقشی دارند که هنوز به اندازه‌ی شایستگی‌شان دیده نشده است؛ نقش این سازمان‌ها که در لبه تکنولوژی گام برمی‌دارند، مشابه یک پزشک زیرساختی در احیای صنایع بیمار است.

در چنین وضعیتی، اپراتورهای تلکام می‌توانند فراتر از نقش تاریخی‌شان در ارائه‌ی ارتباط سنتی، به معماران زیرساخت داده و هوشمندی سازمان‌ها تبدیل شوند.

در سال‌های اخیر، اپراتورهایی مانند NTT ژاپن، Deutsche Telekom آلمان و Jio هند نشان داده‌اند که چگونه می‌توانند از شبکه‌های ارتباطی به‌عنوان پیشران تحول صنعتی استفاده کنند.

NTT با ایجاد پلتفرم‌های اینترنت اشیا، کارخانه‌های در خطر ورشکستگی صنایع سنگین ژاپن را به داده‌محورترین خطوط تولید آسیا تبدیل کرد. Deutsche Telekom، با راه‌اندازی سرویس‌های «Cloud of Things»، به شرکت‌های آلمانی در صنایع انرژی و لجستیک امکان داد تا عملکرد خود را به‌صورت لحظه‌ای پایش و بازطراحی کنند. 

همچنین Jio در هند، با ارائه‌ی پلتفرم‌های دیجیتال ارزان و سراسری، صدها شرکت کوچک و متوسط را از سقوط مالی نجات داد و به زنجیره‌ی اقتصاد داده پیوند زد.

این تجربه‌ها یک پیام مشترک دارند؛ تحول دیجیتال بدون نقش فعال اپراتورها، صرفا یک شعار فناورانه است.

اپراتورهای مخابراتی در سال‌های اخیر با پدیده‌ای مواجه‌اند که شاید بتوان آن را «درد مشترک صنایع» نامید. بسیاری از صنایع تولیدی، بانکی یا خدماتی، در مواجهه با جهان داده‌محور امروز، دچار ناتوانی ساختاری‌اند. از نگاه مشاوران تحول، این ناتوانی در ذات خود یک فرصت است. بحران، همان‌طور که پزشکی را به حرکت وامی‌دارد، محرک اصلی در تحول سازمانی است.

در دوران رونق، شرکت‌ها کمتر مایل‌اند گذشته‌ی خود را به چالش بکشند؛ اما در بحران، همه‌چیز دوباره قابل گفت‌وگو می‌شود. اپراتورها در چنین لحظه‌هایی، اگر بتوانند نقش خود را از «تأمین‌کننده‌ی ارتباط» به «تسهیل‌گر بازآفرینی» تغییر دهند، می‌توانند تبدیل به ستون فقرات تحول صنایع شوند.

اگر قرار باشد تحول دیجیتال را نه به‌عنوان مد فناورانه، بلکه به‌مثابه یک «سیستم تشخیص و درمان سازمانی» ببینیم، اپراتورهای تلکام ابزار حیاتی این درمان را در اختیار دارند که می‌توان به داده، اتصال و توان تحلیل بی‌درنگ اشاره کرد.

در صنعتی که دچار فرسودگی شده، اپراتور می‌تواند به مدیران نشان دهد در کدام نقطه از زنجیره‌ی ارزش، داده جریان ندارد؛ در کجا مشتری از چرخه خارج می‌شود؛ یا کدام تصمیم‌ها بر پایه‌ی احساسات و حافظه‌ی موفقیت‌های گذشته گرفته می‌شوند. 

چنین بینشی، حتی پیش از ورود مشاوران و فناوری‌های پیچیده، می‌تواند موتور خوددرمانی سازمان را روشن کند. در واقع، اپراتورها می‌توانند اکوسیستم‌های نجات طراحی کنند؛ شبکه‌هایی از خدمات ابری، تحلیلی و هوش مصنوعی که نه‌تنها صنایع را به هم متصل، بلکه آنها را به خودآگاهی دیجیتال مجهز می‌کنند.

در ایران نیز شرایط مشابهی در حال شکل‌گیری است. بسیاری از صنایع بزرگ کشور از انرژی تا حمل‌ونقل و خدمات مالی، با چالش‌های ساختاری، کمبود چابکی و عقب‌ماندگی دیجیتال مواجه‌اند. در چنین فضایی، اپراتورهای بزرگ تلفن همراه، می‌توانند نقشی فراتر از تأمین ارتباط ایفا کنند.

در واقع، این اپراتور می‌تواند حلقه‌ی اتصال میان دولت، صنعت و فناوری باشد؛ بستری که داده‌ها در آن به زبان مشترک بین دستگاه‌ها و سازمان‌ها تبدیل می‌شوند. تجربه‌ی موفق آن در پروژه‌های پایش هوشمند انرژی و سامانه‌های داده‌محور شهری، گواهی است بر اینکه اپراتورهای ایرانی نیز می‌توانند همان نقشی را بازی کنند که NTT یا Jio در کشورهای خود ایفا کرده‌اند.

تحول دیجیتال در صنایع ورشکسته، با خرید نرم‌افزار یا نصب سنسور آغاز نمی‌شود؛ با بازگشت به ریشه‌ی ارتباط آغاز می‌شود و چه کسی بهتر از اپراتورهای تلکام که از دل ارتباط زاده شده‌اند؟ وقتی شبکه، داده و تحلیل در کنار هم قرار گیرند، اپراتور به پزشک پنهان اقتصاد تبدیل می‌شود؛ درمانگری که می‌تواند از دل بحران، امید بسازد.

شاید زمان آن رسیده است که اپراتورها نه فقط حامل صدا، بلکه حامل جان تازه‌ای برای صنایع باشند. به‌ویژه در روزهایی که چالش‌های متعددی را در مسیر توسعه در کشورمان به وضوح می‌بینیم.