رویداد «گزارش سال ۱۴۰۳ کروز» روز ۲۰ آبان در سالن اجتماعات این شرکت برگزار شد؛ رویدادی که در آن مدیران ارشد مجموعه، ضمن مرور عملکرد مالی و تولیدی سال گذشته، به تشریح چالشهای زنجیره تأمین و برنامههای توسعه آینده پرداختند. بر اساس گزارش رسمی منتشرشده، کروز در سال گذشته موفق به ثبت فروش ۳۹ همت و تولید بیش از ۵۳ میلیون محصول نهایی شده است.
این شرکت با اتکا به بیش از ۱۴ هزار نیروی انسانی و حدود پنج هزار خط تولید فعال، توانسته ظرفیت روزانه تولید خود را به ۴.۵ میلیون قطعه برساند؛ رقمی معادل ۳۱۰۰ قطعه در هر دقیقه.
همچنین شرکت کروز با ۲۵ انبار در چهار کارخانه فعالیت میکند و انبارهای آن بهطور میانگین هر شش ماه، ۸.۵ بار پر و خالی میشوند؛ یعنی تقریباً ماهی یکبار کل موجودی جایگزین میشود.
نادر سخا، مدیرعامل شرکت کروز، در آغاز نخستین رویداد گزارش سال کروز با یادآوری فراز و نشیبهای این مسیر گفت که رشد پایدار در صنعتی مانند خودروسازی تنها با همکاری و همافزایی بین واحدها و افراد ممکن است.
او با بیان این که «مسیر پیشرفت هیچگاه صاف و بدون مانع نیست»، توضیح داد که موفقیت کروز در گرو تجربههای دشواری است که در طول سالها به سرمایه تبدیل شدهاند. به گفته او، شرکت در ۴۵ سال گذشته از مسیر آزمون و خطا عبور کرده و آموخته است که پایداری و نوآوری، دو رکن اساسی تداوم رشد هستند.
زنجیره تأمین پیچیده کروز
پویا شجاعی، مدیر تغذیه خط و یکپارچهسازی زنجیره تأمین (SCM) شرکت کروز، در مراسم گزارش سال این شرکت با تشریح ابعاد فنی و مالی زنجیره تأمین در صنعت قطعهسازی خودرو گفت بخش عمده دشواریهای این صنعت در پشت صحنه و پیش از رسیدن قطعه به خط تولید رخ میدهد.
به گفته او، «وقتی خط تولید فعال است، ۹۰ درصد دغدغههای ما تمام شده؛ چالش اصلی در فرایندهایی است که قبل از تولید اتفاق میافتد.»
شجاعی در توضیح ابعاد پیچیدگی تولید در صنعت قطعهسازی گفت که در یک خودروی معمولی بین پنج تا هشت هزار قطعه استفاده میشود که هرکدام زنجیره تأمین و مواد اولیه مخصوص به خود را دارند. شرکت کروز بهتنهایی حدود ۱۴۰۰ محصول مختلف تولید میکند که در مدلهای متعدد خودروهای داخلی مورد استفاده قرار میگیرند.
به گفته او، برنامه تولید خودروسازان معمولاً در ابتدای سال اعلام میشود، اما به دلایل مختلف مدام تغییر میکند و این تغییرها تمام محاسبات زنجیره تأمین را بههم میریزد. شجاعی تأکید کرد که کروز برای کنترل این وضعیت از سامانه ERP آلمانی استفاده میکند که هر شب در فاصله بین نیمهشب تا چهار صبح دادهها را با برنامه واقعی خودروسازان همگامسازی میکند.
زنجیره تأمین پیچیده با ۸ هزار قطعه و ۱۴۰۰ محصول نهایی
سیستم زنجیره تأمین کروز شامل ماتریسی از ۱۴۰۰ محصول نهایی و حدود ۸ هزار کالای نیمهساخته است که در بیش از ۲۱۰۰ نقطه به هم متصل میشوند.
او توضیح داد که «محاسبات این شبکه سنگین است؛ هر شب سرورهای ما بین ۱۲ تا ۴ صبح حدود ۵۲ ماتریس هفتگی را بهروزرسانی میکنند تا مشخص شود چه محصولی در چه زمانی باید تحویل خودروساز شود.»
این برنامهریزی دقیق اما در برابر تغییرهای لحظهای آسیبپذیر است. به گفته او، گاهی خودروساز از ۲۰۰ روز قبل برای محصولی برنامهریزی کرده، اما در میانه مسیر آن را تغییر میدهد و قطعهساز باید کل فرایند سفارش و تأمین را از نو تنظیم کند.
۴ میلیون قطعه در روز و فشار توقف تولید
مدیر زنجیره تأمین کروز در ادامه گفت که «شرکت کروز برای تولید روزانه چهار و نیم میلیون قطعه و محصول نیمهساخته طراحی شده؛ یعنی حدود ۳۱۰۰ قطعه در هر دقیقه.» به گفته او، توقف حتی سهروزه در تولید چنین مجموعهای میتواند پیامدهای سنگینی داشته باشد:
۴.۵ میلیون قطعه در روز؛ توقف تولید چه هزینهای دارد؟
«گاهی در شبکههای اجتماعی میشنویم که چرا یک شرکت تولید را متوقف نمیکند یا قطعات را احتکار کرده است. اما در صنعتی با این حجم تولید، حتی چند روز توقف میتواند کل سیستم را مختل کند.»
فشار هزینههای ثابت و مدل اقتصادی شکننده
شجاعی با اشاره به تجربه بحرانهای جهانی و تأثیر آن بر صنعت خودروسازی توضیح داد که در بحران مالی سال ۲۰۰۸، اگرچه خودروسازان نقشی در آغاز بحران نداشتند، اما تولیدشان از ۱۶ میلیون دستگاه به ۱۰ میلیون کاهش یافت و صنعت خودروسازی آمریکا را به زانو درآورد. او گفت که «دولت آمریکا برای جلوگیری از فروپاشی این صنعت، تنها به جنرالموتورز حدود ۵۰ میلیارد دلار کمک مالی کرد و در مجموع بیش از ۸۰ میلیارد دلار صرف نجات خودروسازان شد.»
شجاعی در ادامه با مقایسه شرایط ایران و آمریکا افزود که در سالهای اخیر، دو بحران بزرگ اقتصادی صنعت خودروسازی ایران را تحتتأثیر قرار داده است. بحران نخست ۵۵ درصد از تولید کشور را از بین برد و بحران دوم نیز ۴۵ درصد ظرفیت تولید را کاهش داد؛ با این حال، صنعت خودرو در ایران همچنان سرپا مانده است.
او تأکید کرد که این در حالی است که بحران مشابه در آمریکا با از دست دادن تنها ۳۷ درصد تولید، دولت را وادار به تزریق دهها میلیارد دلار کرد. به گفته او، مقاومت صنعت خودروی ایران در برابر فشارها حاصل سازگاری مداوم با شرایط است.
شجاعی در پایان خاطرنشان کرد که هدف از بیان این مثالها تأکید بر ضرورت نگاه منصفانه در نقد صنعت است. او گفت: «نقد سازنده برای پیشرفت ضروری است، اما باید دید در چه خاک و زمینی این صنعت در حال تلاش است.»
source