پژوهشگران در جنوب برزیل گونهای تازه از خزندگان باستانی را کشف کردهاند؛ شکارچی زرهپوشی که ظاهرش از دور به دایناسورها شباهت دارد و ۲۴۰ میلیون سال پیش در دوره تریاس (Triassic) بر زیستبوم خود فرمانروایی میکرده، اما در واقع از نیاکان کروکودیلهای امروزی است.
بدن این جانور که “Tainrakuasuchus bellator” نام دارد با صفحات استخوانی زرهمانند پوشیده شده بود و اندامهای تهاجمیاش امکان حملات سریع را فراهم میکرد؛ ترکیبی که تصویر تازهای از تنوع شکارچیان اولیه زمین ترسیم میکند.
بدنی تکاملیافته برای شکار
بر اساس بررسیها، این گونه حدود ۲.۴ متر طول و نزدیک به ۶۰ کیلوگرم وزن داشته است. گردن بلند، پوزه باریک و دندانهای تیز و خمیده نشاندهنده مهارت آن در حمله ناگهانی، حرکتهای سریع سر و قفلکردن فک روی طعمه است.
پوسته استخوانی پشت بدن این جانور، پیوند تکاملی آن با خزندگان امروزی را آشکار میسازد. هرچند شباهت ظاهری به دایناسورها دارد، اما ساختار لگن و مفصل ران، جایگاه این گونه را در گروه سوسمارنماها نشان میدهد.
به گفته رودریگو تمپ مولر (Rodrigo Temp Müller)، نویسنده اصلی پژوهش، “Tainrakuasuchus bellator” شکارچی فعالی بوده، اما بزرگترین شکارچی زیستبوم خود محسوب نمیشده است.
ساختار بدنی این خزنده نشان میدهد که بدنش برای سرعت و کنترل طراحی شده و قدرت خردکنندگی در آن نقش کمی دارد. گردن کشیده، آرواره سبک و دندانهای رو بهعقب توانایی به دام انداختن طعمههای چابک را فراهم میکنند.
اگرچه اندامهای حرکتی فسیل نشدهاند، اما پژوهشگران بر اساس اسکلت، راهرفتن چهارپایی را برای این جاندار محتمل میدانند؛ وضعیتی که به جانور امکان میداد تعادل و چابکی لازم برای کمین و حمله سریع را حفظ کند.
در زیستبوم تریاس، این گونه همراه با شکارچیان بزرگتر زندگی میکرد که اندازه و شیوه شکارشان با هم متفاوت بود؛ اما هرکدام روش خاص خود را برای پیدا کردن و گرفتن طعمه داشتند. این تنوع نشان میدهد که اکوسیستم آن دوران بسیار پیچیده و متنوع بوده و هر جانور جایگاه مشخصی در زنجیره غذایی داشته است.

شناسایی این گونه
بقایای این جانور که شامل قطعات آرواره پایین، بخشهایی از مهرهها و تکههایی از کمربند لگنی میشود در مه ۲۰۲۵، نزدیک شهر دونا فرانسیسکا در ایالت ریوگرانده جنوبی کشف شد. پس از پاکسازی دقیق سنگها در آزمایشگاه، ویژگیهای کالبدی جانور آشکار شد و نشان داد که این فسیل به گونهای ناشناخته تعلق دارد.
مولر توضیح میدهد که تعداد زیادی از شاخههای سوسمارنماها هنوز به خوبی شناخته نشدهاند، زیرا فسیل آنها بسیار کمیاب و نادر است.
پیوند بین قارهها
نام این جانور از ترکیب واژههای دو زبان گوارانی و یونانی گرفته شده است: tain بهمعنای دندان، rakua بهمعنای نوکتیز و suchus بهمعنای کروکودیل.
نام گونه bellator بهمعنای جنگجو انتخاب شده تا یاد و مقاومت مردم ایالت ریوگرانده جنوبی را در برابر سیلابهای اخیر گرامی بدارد.
بر اساس مقایسهها، این گونه شباهتهایی با “Mandasuchus tanyauchen” از تانزانیا دارد. این ارتباط قارهای قابل توجیه است، زیرا در دوره تریاس خشکیهای امروزی آمریکا و آفریقا بخشی از ابرقاره پانگهآ بودند و حیوانات میتوانستند آزادانه بین آنها جابهجا شوند.
اهمیت این کشف
این جانور در منطقهای نزدیک مرز یک بیابان وسیع زندگی میکرد؛ همان محیطی که نخستین دایناسورها در آن ظاهر شدند. یافتهها نشان میدهد که در جنوب برزیل آن زمان، خزندگان پیش از ظهور دایناسورها در مجموعهای گسترده از نقشهای زیستی جای داشتند.
کشف Tainrakuasuchus bellator بخش دیگری از تاریخ فرگشتی سوسمارنماها را روشن میکند و تصویری دقیقتر از شبکه شکارچیان زمین پیش از سلطه دایناسورها ارائه میدهد. این جانور نشان میدهد که اکوسیستمهای دوره تریاس بسیار پیچیدهتر از تصور اولیه بودهاند و این جنگجوی نیرومند، برخلاف ظاهرش، عضوی از خانواده کروکودیلها بوده و نه دایناسورها.
source