پس چرا همه فکر می‌کردند طاعون باعث سقوط آخته‌آتن شده است؟ دلیل اصلی احتمالاً هیتی‌ها بودند. به نوشته‌ی آی‌اف‌ال ساینس، در همان دوران، امپراتوری هیتی با مصر در تنش بود (امپراتوری هیتی در هزاره دوم قبل از میلاد یکی از قدرت‌های بزرگ خاورمیانه بود و قلمرو آن تقریباً شامل بخش‌هایی از ترکیه امروزی، شمال سوریه و بخش‌هایی از عراق و لبنان کنونی می‌شد).
وقتی بیماری در پایتخت هیتی شیوع یافت، مورخان هیتی اسیران مصری بازگردانده‌شده را مقصر دانستند. اما این بیماری ارتباط مستقیمی به آخته‌آتن نداشت و فاصله زیاد و زمان طولانی بین دو شهر، احتمال شیوع آن را در آخته‌آتن بسیار کم می‌کرد.
علاوه بر این، هیچ شواهد مستقیم از همه‌گیری در خود آخته‌آتن یافت نشده است. بسیاری از ارتباط‌ها بین آخته‌آتن، خانواده سلطنتی و بیماری صرفاً مبتنی بر شواهد غیرمستقیم و متون تاریخی از مکان‌ها و زمان‌های دیگر بوده است. با تکرار این روایت‌ها، افسانه‌ای شکل گرفت که امروز به عنوان حقیقت پذیرفته شده است.
اما آیا واقعاً در آخته‌آتن طاعون وجود داشت؟ ممکن است در آینده با استفاده از تحلیل‌های علمی روی نمونه‌های باستانی، شواهدی از بیماری‌های واگیرداری پیدا شود که گریبانگیر مردم آن زمان شده بوده‌اند. همچنین دعاهای طاعون هیتی (متونی که در امپراطوری هیتی برای مقابله با طاعون نوشته شده) ممکن است به یک بیماری واقعی اشاره داشته باشند که از جمعیتی از مصر منتقل شده است.
حتی اگر شواهد علمی نشان دهند که بیماری‌ای در گذشته وجود داشته، نمی‌توان بدون بررسی سایر شواهد نتیجه گرفت که یک همه‌گیری بزرگ رخ داده است. ممکن است این شواهد فقط نشان‌دهنده‌ی حضور میکروبی قدیمی باشند، نه اینکه کل جمعیت شهر بیمار شده باشد.
source