پس از یک اختلال کوتاه در روز نخست، نسخه ۰.۱ از دایرهالمعارف آنلاین مبتنی بر هوش مصنوعی ایلان ماسک با نام GrokPedia دوباره فعال شد. این پلتفرم که از سوی شرکت xAI توسعه یافته، در تاریخ ۲۷ اکتبر ۲۰۲۵ (۵ آبان ۱۴۰۴) بهطور رسمی راهاندازی شد و از همان ابتدا با مقایسههایی با ویکیپدیا و واکنشهای مختلف روبهرو شد. GrokPedia با طراحی مینیمال و عملکردی متفاوت، تلاش دارد مسیر جدیدی در ارائه دانش ساختاریافته با کمک هوش مصنوعی ترسیم کند.
صفحه اصلی GrokPedia طراحی سادهای دارد: پسزمینهای تیره، یک نوار جستوجوی بزرگ و فونتی که یادآور ویکیپدیا و چتبات Grok است. در صفحه اصلی عبارت «نسخه v0.1» درج شده و برای مقایسه، ویکیپدیای انگلیسی در حال حاضر بیش از ۷٬۰۸۱٬۷۰۵ مقاله دارد. در حال حاضر، این پلتفرم بیش از ۸۸۵٬۰۰۰ مقاله را در خود جای داده است.
GrokPedia از هوش مصنوعی برای مدیریت، بررسی صحت و گزینش محتوای خود بهره میبرد. کاربران امکان ویرایش مستقیم مقالهها را ندارند، بلکه میتوانند اصلاحات پیشنهادی را از طریق یک سیستم ارسال کنند. طراحی کلی صفحات شباهت زیادی به ویکیپدیا دارد و شامل تیترها، زیرتیترها و منابع است.
محتوای GrokPedia عمدتاً از ویکیپدیا اقتباس شده و تحت مجوز Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 منتشر میشود. با این حال، سبک لینکدهی سادهتر است و در برخی موارد، متنها تقریباً مشابه نسخه اصلی هستند. این شباهتها باعث نگرانی برخی ناظران شده است.
لورن دیکینسون (Lauren Dickinson)، سخنگوی بنیاد ویکیمدیا، اظهار داشت: «دانش ویکیپدیا همیشه انسانی باقی خواهد ماند. از طریق همکاری آزاد و اجماع، افراد از همه زمینهها یک سند زنده و بیطرف از فهم بشر را میسازند. حتی GrokPedia نیز برای وجود خود به ویکیپدیا نیاز دارد.»
در حال حاضر، GrokPedia بهوضوح در مرحله «بتای اولیه» قرار داشته و نسخه ۰.۱ نشان میدهد که تیم ایلان ماسک در xAI هنوز مسیر زیادی برای توسعه در پیش دارد. ماسک این پروژه را «گامی ضروری در راستای هدف xAI برای درک جهان» توصیف کرده است.
با این حال، این جاهطلبی با چالشهایی همراه است. برخی مقالههای GrokPedia محتوایی ارائه دادهاند که با دیدگاه اجماعی ویکیپدیا تفاوت دارد. برای کسبوکارها و کاربران علاقهمند به دانش، این راهاندازی دو فرصت مهم را برجسته میکند:
- منبعی جدید برای اطلاعات ساختاریافته که در صورت سرمایهگذاری گسترده xAI میتواند بهسرعت رشد کند.
- یادآوری اهمیت بررسی مستقل منابع، بهویژه زمانی که حتی مقالههای «بررسیشده» توسط هوش مصنوعی ممکن است دچار سوگیری یا حذف اطلاعات باشند.
source