کشف یک موجود عجیب در اعماق تاریک اقیانوس‌ها

در حالی که بشر با پرتاب فضاپیمای Europa Clipper به سوی قمر یخی مشتری در تلاش برای کشف حیات در سیارات دیگر است، دانشمندان بدون ترک زمین موفق به کشف موجودی ناشناخته در یکی از عمیق‌ترین نقاط اقیانوس شده‌اند. این کشف در گودال آتاکاما، واقع در سواحل پرو و شیلی انجام شده، جایی که به‌عنوان یکی از اسرارآمیزترین و بکرترین مناطق زیستی زمین شناخته می‌شود. این موجود شکارچی تازه‌کشف‌شده، با ظاهر شبح‌گونه و توانایی تحمل فشارهای شدید، نشانه‌ای از حیات در شرایطی است که تا پیش از این غیرممکن تصور می‌شد.

پژوهشگران مؤسسه اقیانوس‌شناسی Woods Hole (WHOI) و دانشگاه Concepcion در شیلی موفق به کشف گونه‌ای جدید از شکارچیان دریایی شدند. این موجود که در عمق نزدیک به ۸۰۰۰ متر زیر سطح دریا زندگی می‌کند، «Dulcibella camanchaca» نام‌گذاری شده است (نامی برگرفته از واژه «تاریکی» در زبان‌های بومی منطقه آند).

این سخت‌پوست با طول تقریبی چهار سانتی‌متر، دارای پوسته‌ای سفید و شبح‌مانندبوده که یادآور موجودات فیلم Alien است. این نام‌گذاری با توجه به محل زندگی آن در ۷۰۰۰ متر زیر منطقه بی‌نور (aphotic zone) کاملاً مناسب به نظر می‌رسد. همچنین توصیف علمی این گونه جدید سال گذشته در نشریه Systematics and Biodiversity منتشر شد.

گودال آتاکاما که با نام گودال پرو-شیلی نیز شناخته می‌شود، حدود ۶۰۰۰ کیلومتر در امتداد ساحل کشیده شده و در بخش شمالی شیلی، این گودال تا عمق ۸۰۰۰ متر (۲۵۲۴۶ فوت) پایین می‌رود (منطقه‌ای که در محدوده عمیق‌ترین بخش اقیانوس، یعنی منطقه Hadal قرار دارد). دانشمندان مدت‌هاست که به بررسی این منطقه علاقه‌مند هستند و یافته‌ها نیز ناامیدکننده نبوده‌اند. در سال ۲۰۲۳، مؤسسه Instituto Milenio de Oceanografia (IMO) مستقر در دانشگاه Concepcion، با استفاده از کشتی تحقیقاتی Abate Molina که در دهه ۹۰ میلادی توسط دولت ژاپن به شیلی اهدا شده بود، اقدام به بررسی اعماق اقیانوس کرد. پس از جمع‌آوری نمونه‌ها، آن‌ها برای حفظ کیفیت منجمد شدند و سپس تحت آزمایش‌های ژنتیکی قرار گرفتند.

به‌گفته یوهانا وستون (Johanna Weston)، متخصص منطقه Hadal از مؤسسه WHOI، داده‌های DNA و ویژگی‌های ظاهری این موجود نشان دادند که نه‌تنها گونه‌ای جدید، بلکه یک سرده (genus) جدید نیز کشف شده است (سرده یک گروه از گونه‌هاست که از نظر ویژگی‌های ظاهری، رفتاری یا ژنتیکی شباهت‌های زیادی با هم دارند). این موضوع اهمیت گودال آتاکاما را به‌عنوان نقطه‌ای بومی و منحصر‌به‌فرد تأیید می‌کند.

این شکارچی کوچک با ظاهر ترسناک خود، روش خاصی برای شکار دارد. او با استفاده از اندام‌های چنگال‌مانند خود، طعمه‌های کوچک‌تر را به‌سرعت به دام می‌اندازد. با وجود اندازه کوچک، این سخت‌پوست توانایی تحمل فشاری تا ۸۰۰ برابر فشار سطح زمین را دارد.

کارولینا گونزالس (Carolina Gonzalez)، یکی از پژوهشگران از مؤسسه IMO، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این کشف اهمیت ادامه اکتشافات در اعماق اقیانوس، به‌ویژه در حیاط خلوت شیلی را نشان می‌دهد. انتظار می‌رود با ادامه مطالعات در گودال آتاکاما، کشفیات بیشتری صورت گیرد.»

اگر موجودی به این کوچکی توانسته در چنین شرایط سختی زنده بماند، شاید Europa Clipper نیز بتواند در اقیانوس شور و عظیم قمر مشتری، نشانه‌هایی از حیات را کشف کند.