۳۷ سال پیش، کرم موریس در عرض ۲۴ ساعت ۱۰ درصد اینترنت را آلوده کرد

برخلاف ویروس‌های کامپیوتری، کرمی که موریس طراحی کرده بود نیازی به برنامه‌ی میزبان نداشت و می‌توانست خودش را تکثیر کند و به طور مستقل گسترش یابد.

برخی مؤسسات برای خلاص‌شدن از این کرم در سریع‌ترین زمان ممکن، چاره‌ای نداشتند جز اینکه سیستم‌هایشان را کاملاً پاک کنند و شبکه‌هایشان را تا یک هفته از برق بکشند.

در میان قربانیان کرم موریس، نام مؤسسات بزرگی چون دانشگاه برکلی، هاروارد، پرینستون، استنفورد، جانز هاپکینز، ناسا و آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور به چشم می‌خورد.

چه کسی پشت ماجرا بود؟

درحالی‌که کارشناسان شبانه‌روز برای یافتن راه‌حلی جهت پاک‌سازی کرم تلاش می‌کردند، پرسش بزرگ‌تری مطرح شد: چه کسی این کرم را ساخته و منتشر کرده بود؟ مشخصاً خالق چنین برنامه‌ای باید با عواقب کارش روبه‌رو می‌شد، به همین دلیل، پرونده را به اف‌بی‌آی سپردند.

ظاهراً موریس سعی کرده بود به‌صورت ناشناس در مورد این کرم توضیح دهد و عذرخواهی کند، اما یکی از دوستانش ناخواسته با فاش کردن حروف اول نام او، موریس را به دردسر انداخت.

در سال ۱۹۸۹، موریس به‌خاطر تخلفاتش در دادگاه حضور یافت و محکوم شد، اما به زندان نرفت. دادگاه او را موظف کرد جریمه بپردازد، مدتی تحت نظارت آزادی مشروط باشد و ۴۰۰ ساعت کار خدماتی برای جامعه انجام دهد.

کرم‌های کامپیوتری پیش از تولد وب جهانی وجود داشتند

در نوامبر ۱۹۸۸، اینترنت هیچ شباهتی به دنیایی که امروز می‌شناسیم، نداشت. برای مثال، وب جهانی (WWW) اصلاً معرفی نشده بود، پدیده‌ای که چند سال بعد، در دهه‌ی ۱۹۹۰، تجربه‌ی اصلی وبگردی‌های کاربران اولیه‌ی اینترنت را شکل داد.

در آن زمان، ستون اصلی اینترنت را شبکه‌ای به نام NSFNET تشکیل می‌داد؛ جانشین تازه‌تأسیس آرپانت که از دل پروژه‌های دفاعی آمریکا بیرون‌آمده بود. هدف NSFNET گسترش این زیرساخت از حوزه‌ی نظامی به دنیای دانشگاهی بود و در نتیجه جامعه‌ی علمی را هم در شبکه‌ای جهانی گرد هم آورد.

بد نیست یادآوری کنیم که NSFNET در سال ۱۹۹۵ از رده خارج شد و جای خود را به اینترنت تجاری داد؛ همان اینترنتی که در دهه‌ی ۹۰ با رشد ISPهای خصوصی و شبکه‌های پرسرعت‌تر، پایه‌های دنیای آنلاین امروز را ساخت.

افزون بر این، درباره‌ی هزینه‌های سنگین این حادثه، برآوردها از حدود ۱۰۰ هزار دلار تا چند میلیون دلار متفاوت‌اند، بسته به میزان خسارت و زمان بازیابی شبکه‌ها.

با گذشت چندین دهه، کرم‌های کامپیوتری همچنان یکی از ترسناک‌ترین پدیده‌ها در دنیای دیجیتال باقی‌مانده‌اند. برای مثال سال گذشته خبری از ظهور نخستین کرم مبتنی بر هوش مصنوعی، موسوم به Morris II منتشر شد؛ نسخه‌ای مولد از همان ایده‌ی اولیه که نشان می‌دهد تهدیدهای دیجیتال نیز مثل خود فناوری، تکامل یافته‌اند.