اگر به فکر خرید یک هارد اس اس دی هستید اما نمیدانید چگونه میتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید، میتوانید با مطالعه این راهنمای خرید هارد SSD از نکات مهمی که پیش از خرید این نوع حافظه باید بدانید مطلع شوید.
امروزه که سرعت و صرفه جویی در زمان برای بسیاری از کاربران اهمیت زیادی دارد، به کار بردن سخت افزار قدرتمند بر روی سیستم آنها ضروری و از واجبات است. بهترین هاردهای SSD از جمله این سخت افزارها هستند که میتوانند شما را از سرعت پایین خواندن و نوشتن اطلاعات رهایی بخشند و سرعت پردازشی بالایی را برای شما به ارمغان آورند. در این میان، شرکتهای مختلف مدلهای متنوع هارد اس اس دی را با ظرفیتها و کیفیتهای متفاوت وارد بازار میکنند که از آن جمله میتوان به سامسونگ، وسترن دیجیتال، سیلیکون پاور و کینگستون اشاره کرد. در این مطلب راهنمای خرید SSD در پلازا، میخواهیم با این نوع هارد آشنا شده و بهترین مدلهای موجود در بازار را هم معرفی کنیم.
قبل از هر چیز بیایید این ویدئو را در مورد هارد SSD و کاربردهای آن ببینیم:
فهرست مطالب
هارد اس اس دی چیست؟
هارد SSD از تجهیزات ذخیره سازی اطلاعات است که از مجموع مدارهای ادغام شده به عنوان فضای ذخیره سازی ثانویه در کامپیوتر مورد استفاده قرار میگیرد. برخلاف هارددیسکها، بهترین هاردهای SSD در برابر شوک مقاوم هستند و صدای کمتری تولید میکنند. همچنین یک هارد اس اس دی سرعت پردازش بالاتری داشته و زمان تاخیر آن اندک است. خوب است بدانید که هارد SSD داده را در سلولهای نیمه رسانا ذخیره میکند.
از سال ۲۰۱۹ این سلولها قادر شدند بین ۱ تا ۴ بیت از داده را در خود ذخیره کنند. هارد اس اس دی هم بنا بر ویژگی تعداد بیتهای ذخیره شده در هر سلول متغیر خواهد بود. نوع تک سلولی (SLC) آنها، در مقایسه با نوع دو سلولی و سه سلولی (MLC و TLC)، قابل اطمینانتر، بادوامتر، سریعتر و گرانتر است.
نوع چهار سلولی (QLC) آنها که از همه ارزانتر است اغلب برای دستگاههای کاربران عادی مناسب و قابل استفاده است. یک هارد اس اس دی میتواند در ظاهر هارددیسکها یا با شکل و شمایلی جدید ظاهر شود. در واقع، نمونه مشابه هارد دیسک آنها برای کامپیوترها قابل استفاده است و میتواند جایگزین HDD شود. بهترین هاردهای SSD جدید میتوانند کارایی سیستم و عملکرد آن را افزایش دهد.
مقایسه هارد SSD و معمولی
مقایسه بین هارد دیسکهای SSD (Solid State Drive) و HDD (Hard Disk Drive) معمولی بسیار مهم است، زیرا هر یک از این دستگاهها ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند. در جدول زیر میتوانید مزایا و معایبی که هرکدام از این نوع هارد دارند را ببینید:
هاردهای SSD | هاردهای HDD | |
---|---|---|
سرعت | سرعت بسیار بالا | سرعت پایین |
مقاومت در برابر ضربه | مقاومت بیشتر در برابر ضربه | مقاومت کمتر |
مصرف انرژی | مصرف پایینتر | مصرف بالا |
سر و صدا | بدون صدا هستند | ممکن است هنگام کار کردن صدا تولید کنند |
قیمت | قیمت بالا به ازای هر گیگابایت | قیمت کمتر به ازای هر گیگابایت |
ظرفیت | ظرفیت پایینتری دارند | در ظرفیتهای بسیار بالا موجود هستند |
بهطور کلی انتخاب بین SSD و HDD بستگی به نیازها و بودجه شما دارد. اگر به سرعت و عملکرد بالا نیاز دارید و بودجه مناسبی دارید، SSD گزینه بهتری است. اگر نیاز به ظرفیت بالا با هزینه کمتر دارید، HDD میتواند انتخاب مناسبی باشد. در بسیاری از موارد، ترکیب این دو و استفاده از حافظه هیبریدی (استفاده از SSD برای سیستم عامل و برنامهها و HDD برای ذخیرهسازی دادهها) میتواند بهترین عملکرد و ظرفیت را در کامپیوترهای رومیزی فراهم کند.
راهنمای انتخاب و خرید حافظه هارد اس اس دی (SSD)
انتخاب بهترین حافظه های SSD بازار اهمیت بسیار بالایی دارد چرا که اگر از یک هارد با سرعت پایین استفاده کنید، حتی اگر بهترین پردازنده گیمینگ را هم داشته باشید، باز هم نمیتوانید از نهایت قدرت پردازنده استفاده کنید. پردازنده شما در هر ثانیه میلیاردها پردازش مختلف انجام میدهد اما بسیاری از اوقات هم فقط منتظر هارد میماند تا دادههای مورد نیازش را ارائه کنند.
هاردهای معمولی، از آنجایی که به صورت مکانیکی عمل میکنند، سرعت پایینی دارند. اما در سوی دیگر، هاردهای اس اس دی از لحاظ سرعت قابل مقایسه نیستند و میتوانند به اندازه قابل توجهی عملکرد سیستم شما را بهبود ببخشند. برای آنکه با تفاوتهای میان این دو بیشتر آشنا شوید میتوانید این مطلب را بخوانید.
تقریبا همه میدانند هاردهای اس اس دی قادر هستند سرعت سیستم را بالاتر ببرند، اما با توجه به اینکه هنگام خرید هارد SSD با مدلهای متنوع زیادی مواجه میشوید، ممکن است به راهنمای نیاز داشته باشید و البته باید با راهنمای خرید هارد SSD برای لپ تاپ هم آشنا باشید.
بودجه خریدتان چقدر است؟
مهمترین نکته در راهنمای خرید SSD برای کامپیوتر را میتوان بودجه کاربر دانست. اکثر افراد به دنبال خرید هارد اس اس دی با ظرفیت حداقل ۱۲۰ گیگابایت هستند. این گروه از هاردهای SSD ضعیفترین آنها بوده و علاوه بر فضای ذخیرهسازی کم، سرعت پایینتری نسبت به مدلهای قدرتمندتر دارند.
همچنین تفاوت قیمت بین یک هارد اس اس دی ۱۲۰ گیگابایتی و مدلهای ۲۵۰ گیگابایتی بسیار ناچیز و پیرامون ۱۰ دلار است. اگر به دنبال نقطهای متعادل در بین معیارهای عملکرد و قیمت هستید، یک هارد SSD با ظرفیت ۵۰۰ گیگابایتی بهترین انتخاب برای شماست. بهترین هاردهای SSD با ظرفیت بیش از دو ترابایت قیمت بسیار بالایی داشته و خرید آنها به کاربران عادی توصیه نمیشود.
کامپیوتر شما از چه نوع هارد اس اس دی پشتیبانی میکند؟
امروزه بهترین هاردهای SSD در انواع مختلفی ساخته شده و هر کدام ویژگیهایی دارند. انتخاب نوع هارد SSD بستگی به کامپیوتر یا دیگر دستگاه مورد استفاده شما خواهد داشت. اگر به دنبال ساخت یک کامپیوتر قدرتمند مخصوص اجرای بازی هستید میتوانید از اکثر هاردهای SSD بهره ببرید.
اگر قصد خرید یک هارد اینترنال یا اکسترنال اس اس دی (SSD) برای لپتاپ خود را دارید، بهتر است نگاهی به دفترچه راهنمای آن بیاندازید. لپتاپها بسته به مدل و مشخصات خود، ممکن است از انواع مختلفی از هاردهای SSD پشتیبانی کنند. لپتاپهای جدید و ظریف نیز طی چند سال گذشته اکثرا به فرم فاکتور M.2 مهاجرت کردند؛ چرا که برخلاف گذشته فضایی برای جای دادن درایوهای ۲.۵ اینچی مخصوص لپتاپ ندارند. علاوه بر این بسیاری از تولیدکنندگان لپتاپ هم، هارد را به مادربرد لحیم میکنند و اصلا شما قادر به تعویض و بروزرسانی آنها نیستید؛ بنابراین قبل از این که یک هارد بخرید، مطمئن شوید که لپتاپ شما از قابلیت تعویض هارد پشتیبانی کرده و در این صورت حتما نوع سازگار با دستگاه را بخرید.
کدام شکل هارد اس اس دی را ترجیح میدهید؟
انواع هارد SSD لپ تاپ در چهار شکل عرضه میشوند:
- هاردهای ۲.۵ اینچی SATA: این دسته از هاردهای SSD متداولترین نوع آنها بوده و همانطور که از نامشان برمیآید، از طریق کابل SATA به سیستم وصل میشوند. در صورت عدم پشتیبانی کامپیوترتان از درگاههای ۲.۵ اینچی، میتوانید از تبدیلهای موجود در بازار استفاده کنید. این تبدیلها منحصرا برای این منظور طراحی شدهاند.
- Add-in Card (AIC): این نوع فرم فاکتور را میتوانیم بهترین هارد SSD برای بازی بدانیم؛ چرا که آنها از طریق رابط PCI Express به سیستم متصل میشوند و این درگاه نیز سرعت بسیار بالاتری از ساتا، که بیش از یک دهه قبل برای هاردهای مکانیکی طراحی شده، دارند. هاردهای AIC در واقع به همان درگاهی که کارت گرافیک را به آن وصل میکنید، متصل میشوند و به همین دلیل فقط کامپیوترهای رومیزی قادر به استفاده از آنها هستند. اگر کامپیوتر جمع و جوری دارید و از قبل به آن یک کارت گرافیک وصل کردید نمیتوانید از این هاردها استفاده کنید چرا که باید حداقل یک رابط PCIe x4 یا x16 آزاد در مادربرد داشته باشید.
- اس اس دی M.2: این هاردها شمایلی مشابه با رمها داشته و در اندازههای مختلفی عرضه میشوند. کاربران میتوانند این هارد SSD را در لپتاپها و کامپیوترهای دسکتاپ به کار برند. بزرگترین این هاردها، فضای ذخیرهسازی چهار یا حتی هشت ترابایت را ارائه میدهد. هاردهای U.2 نوع خاصی از این مدل بوده که از رابط PCIe استفاده میکنند. این هاردها قیمت بالاتری نسبت به مدلهای دیگر دارند.
- U.2 SSDs: در نگاه اول این قطعات ۲.۵ اینچی شباهت زیادی به هاردهای قدیمی ساتا دارند اما در واقع این نوع فرم فاکتور از کانکتور متفاوتی استفاده میکند و به رابط PCIe شما متصل میشود. همچنین این نوع هاردها ضخامت بیشتری نسبت به هاردهای ۲.۵ اینچی قدیمی و حتی SSD معمولی دارند. هاردهای U.2 SSDs همچنین نسبت به M.2 در بازه قیمتی بالاتری عرضه میشوند و ظرفیت بالاتری هم دارند. این نوع هاردها بیشتر در سرورهای مورد استفاده قرار میگیرند و کمتر به کار کاربران عادی میآیند.
تفاوت بین SATA و PCIe چیست؟
پیچیدهترین قسمت در خرید یک هارد اس اس دی که در این راهنمای خرید SSD برای لپ تاپ به آن میپردازیم، انتخاب نوع رابط آن است. همانطور که بالاتر به آن اشاره شد، هاردهای ۲.۵ اینچی از رابط SATA بهره میبرند؛ این رابط که در اوایل قرن بیست و یکم عرضه شد، برای اتصال هارد دیسک به سیستم به کار میرود. از طرفی رابط PCI Express bus به دلیل پهنای باند بیشتر، سرعت بسیار بیشتری را هم در اختیار شما قرار خواهد داد.
هاردهای M.2 هم میتوانند به SATA متصل شوند و هم به PCI Express؛ علاوه بر این، هاردهای M.2 که سرعت بسیار بالایی دارند از NVMe هم پشتیبانی میکنند. پروتکلی که به صورت اختصاصی برای حافظههای پرسرعت مدرن طراحی شده است. اما نکته قابل توجه این است که یک هارد M.2 ممکن است از ساتا و PCIe پشتیبانی کند اما از NVMe پشتیبانی نکند؛ با این حال، بیشتر هاردهای M.2 که طی چند سال اخیر وارد بازار شدند از NVMe پشتیبانی میکنند.
توجه کنید که درایوها و کانکتورهای M.2، فارغ از قابلیتها، شباهتهای فراوانی با یکدیگر دارند. به همین دلیل پیشنهاد میکنیم حتما پیش از خرید هارد SSD دفترچه راهنمای مادربورد یا لپتاپ خود را مطالعه کنید. اگر استفاده روزانه شما از سیستمتان محدود به گردش در اینترنت، امور اداری و حتی بازی میشود، نیازی به تهیه هارد اس اس دی با قابلیت پشتیبانی از NVMe نخواهید داشت. قیمت بالای این هاردها، آنها را به سختافزار مناسب کارهای سنگین مثل انتقال فایلهای حجیم و ویرایش ویدیو و عکس تبدیل میکنند. توجه کنید که پهنای باند این دسته از هاردهای SSD حدود پنج برابر بیشتر از مدلهای SATA است.
راهنمای خرید هارد SSD: ظرفیت مورد نظر شما چقدر است؟
- دسته هاردهای ۱۲۸ گیگبایتی: به سراغ آنها نروید. این دسته از هاردها به نسبت سرعت پایینی دارند؛ چرا که ماژولهای حافظه آنها زیاد نیست. علاوه بر این، پس از اینکه ویندوز و چندین بازی و برنامه را روی آنها نصب کنید به سرعت فضای آنها پر میشود.
- دسته هاردهای ۲۵۰ گیگابایتی: این درایوها از برادران بزرگترشان قیمت پایینتری دارند اما بازهم فضای کافی ندارند. به خصوص اگر بخواهید در یک کامپیوتر از ویندوز، بازیها و فایلهای رسانهای بزرگ میزبانی کنید. اگر پول کافی دارید پیشنهاد ما این است که حداقل یک هارد ۵۰۰ گیگابایتی خریداری کنید.
- دسته هاردهای ۵۰۰ گیگابایتی: این هاردها توازن خوبی میان قیمت و میزان فضایی که به شما ارائه میکنند، دارند. با این حال، هاردهای ۱ ترابایتی کم کم در حال جایگزینی آنها هستند.
- دسته هاردهای ۱ ترابایتی: یک هارد ۱ ترابایتی هم فضای کافی برای سیستمعامل و هم برنامهها را در اختیار شما قرار میدهد، مگر اینکه فایلهای تصویری و یا بازیهای زیادی داشته باشید.
- دسته هاردهای ۲ ترابایتی: اگر فایلهای ویدیویی و تصویری زیادی دارید یا اگر تعداد بازیها و برنامههایتان خیلی بالا است، یک هارد ۲ ترابایتی برای شما بهترین انتخاب است و ارزش قیمت بالایی که برایش میپردازید را دارد.
- دسته هاردهای ۴ ترابایتی و بیشتر: هاردهای اس اس دی ۴ ترابایتی قیمت بسیار بالایی دارند و فقط برای عده محدودی از کاربران مناسب هستند. همچنین شرکتهای کمی هم هستند که هاردهایی با این ظرفیت را تولید میکنند. یکی از آنها سامسونگ است. بیشتر شرکتها هاردهای خود را با ظرفیت حداکثر ۲ ترابایت تولید و عرضه میکنند چرا که از لحاظ قیمتی، بیشتر کاربرانی دسکتاپ که به چنین فضای زیادی نیاز دارند ترجیح میدهند چند هارد اس اس دی با ظرفیت پایینتر خریداری کنند.
میزان مصرف برق یک هارد اس اس دی چقدر است؟
این مسئله برای کاربران لپتاپها از اهمیت بالایی برخوردار است. یک هارد SSD کممصرف چون Samsung 850 EVO با وجود سرعت پایینتر نسبت به بهترین هاردهای SSD چون 960 EVO، باطری بسیار کمتری را طلب میکند. طبیعتا با افزایش فضای ذخیرهسازی هاردها، مصرف برق آنها نیز بیشتر خواهد شد.
البته این مورد بیشتر برای صاحبان لپتاپ اهمیت دارد.
راهنمای خرید هارد SSD: کنترلر چیست؟
کنترلر را میتوان پردازنده هارد SSD دانست. این قطعه عمل خواندن و نوشتن را انجام داده و مسئولیت بسیاری از فرایندهای کلیدی عملکردی و بهینهسازی را بر عهده دارد. مبحث کنترلرها بسیار عمیق و پیچیده است. اگر علاقه چندانی به جزییات ندارید، کافی است بدانید که هر چه تعداد هستهها بیشتر باشد عملکرد هارد SSD نیز بهتر خواهد بود.
آیا دوام هارد اس اس دی برای شما مهم است؟
یکی دیگر از ویژگیهای مهم هاردهای اس اس دی را میتوان ماندگاری آنها دانست. تولیدکنندگان حافظهها، عمر آنها را با معیاری به نام ترابایتهای نوشته شده (TBW) یا نوشتههای روزانه (DWPD) نشان میدهند؛ با این وجود، بهترین هاردهای SSD از ویژگی صرفهجویی بهره برده و از طریق آن بخشی از فضای هارد را به منظور پشتیبانی، دستنخورده باقی میگذارند. با آغاز روند خرابی سلولهای اطلاعاتی، هارد اطلاعات را به این فضای خالی انتقال داده و ماندگاری خود را افزایش می دهد. بهترین هاردهای SSD عمری حدود ۳ الی ۵ سال دارند.
جمعبندی
حال که با تمامی جنبههای مختلف یک هارد اس اس دی آشنا شدید، به راحتی قطعه مورد نظر خود را انتخاب خواهید کرد. بهترین تصمیم در خرید یک هارد SSD برای استفادههای روزانه، مدلهای میانرده و مقرون به صرفه هستند. مدلهای گرانتر و سریعتر مناسب اجرای پروسههای سنگین بوده و تاثیر چندانی در تسریع مواردی چون اجرای بازیها یا گردش در اینترنت نخواهند داشت.
معرفی بهترین هاردهای SSD بازار
اما با توجه به مواردی که در این راهنمای انتخاب و خرید حافظه هارد اس اس دی (SSD) لپ تاپ و کامپیوتر به آنها اشاره کردیم، کدام یک از محصولات موجود در بازار بهترین هارد اس اس دی برای لپ تاپ و PC هستند؟
۱. سامسونگ ۹۹۰ پرو
- ظرفیتها: ۱، ۲ و ۴ ترابایت
- رابط: نسل چهار PCIe x4
- قیمت: از حدود ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان
نقاط قوت: سرعت فوقالعاده، پشتیبانی نرمافزار بسیار خوب، امکان خرید با هیتسینک و نورپردازی RGB، عملکرد پایدار و بدون بالا رفتن حرارت
نقاط ضعف: قیمت بسیار بالا
سامسونگ با عرضه هارد ۹۹۰ پرو توانست یک بار دیگر خود را بهعنوان بهترین تولید کننده هاردهای SSD در جهان مطرح کند. این مدل که جایگزین ۹۸۰ پرو شده است، از سختافزار جدید و امکانات تازهای مثل هیتسینک و نورپردازی RGB بهره میبرد و مهمتر از همه این که دارای یک ظرفیت جدید ۴ ترابایتی هم هست. عملکرد هارد نیز در تمامی تستها بینظیر است و از تمامی رقبا پیشی میگیرد.
۲. وسترن دیجیتال Black SN850X
- ظرفیتها: ۱، ۲ و ۴ ترابایت
- رابط: نسل چهار PCIe x4
- قیمت: از حدود ۹ میلیون تومان
نقاط قوت: عملکرد عالی، کش زیاد، پشتیبانی نرمافزار قدرتمند، دارای مدلهایی با هیتسینک و RGB است
نقاط ضعف: قیمت بسیار بالا
وسترن دیجیتال توانسته هارد محبوب مدل بلک SN850 را بهبود دهد و یک هارد با کنترلر بهتر و فلش جدیدتر بهنام SN850X را عرضه کند. عملکرد این مدل از همه نظر بهتر شده است و این هارد قابل رقابت با تمامی هاردهای مطرح و پرچمدار از شرکتهای رقیب است. وسترن دیجیتال همچنین مدلهای ۱ و ۲ ترابایتی را در نسخههای جداگانهای با هیتسینک نیز عرضه میکند و خود هارد را هم با گارانتی ۵ ساله میفروشد.
۳. هارد کروشیال P3
- ظرفیتها: ۵۰۰ گیگابایت و ۱، ۲ و ۴ ترابایت
- رابط: نسل سه PCIe x4
- قیمت: از حدود ۴ میلیون تومان
نقاط قوت: با ظرفیت بالا عرضه میشود، قیمت نسبتا مناسب، حرارت پایین، گارانتی پنج ساله
نقاط ضعف: فاقد DRAM است، با رابط نسل سه عرضه شده
هارد کروشیال P3 یک مدل با قیمت کمتر از مدلهای قبلی است. این مدل با توجه به بهرهمندی از نسل سوم PCIe، پهنای باند محدودتری دارد و در برخی سیستمها مثل پلیاستیشن ۵ نمیتواند گزینه مناسبی باشد. اما این هارد یکی از معدود مدلهای با پشتیبانی از نسل سوم است که در حافظه ۴ ترابایتی عرضه میشود. در کنار این موضوع، باید به عرضه آن با گارانتی ۵ ساله نیز اشاره کنیم.
۴. هارد کروشیال MX500
- ظرفیتها: ۲۵۰، ۵۰۰ گیگابایت و ۱، ۲ ترابایت
- رابط: ساتا ۳
- قیمت: از حدود ۳ میلیون تومان
نقاط قوت: عملکرد قابل قبول، قیمت مناسب، با نرمافزار عرضه میشود
نقاط ضعف: ظرفیت کم در مدل پایه
اگر نمیخواهید خرج خیلی زیادی کنید، یک هارد اقتصادی و میانرده مثل هارد کروشیال MX500 میتواند کارتان را راه بیاندازد. این هارد با بهرهمندی از رابط ساتا، عملکرد ضعیفتری از مدلهای NVMe دارد اما در عوض از لحاظ عملکرد، قابل مقایسه با هارد سامسونگ 860 EVO است و با توجه به قیمت نسبتا خوبی که دارد، برای سیستمهای معمولی میتواند یک انتخاب بسیار خوب بهحساب بیاید.
۵. سامسونگ ۹۸۰ پرو
- ظرفیتها: از ۲۵۰ گیگابایت تا ۱ ترابایت
- رابط: نسل چهار PCIe x4
- قیمت: از ۵ میلیون تومان
اگر هزینه برایتان مهم نیست، بهترین هاردی که در این راهنمای انتخاب هارد SSD به شما پیشنهاد میکنیم سامسونگ ۹۸۰ پرو است. این هارد یکی از سریعترین SSD های موجود در بازار است که با میتواند تا سالها خیال شما را از بابت حافظه راحت کند. به خصوص اگر مدل ۱ ترابایتی را خریداری کنید.
البته به خاطر داشته باشید که برای آنکه از نهایت سرعت بهترین هارد ssd m2 استفاده کنید باید یک درگاه نسل چهارم PCIe داشته باشید.
۶. سامسونگ ۹۷۰ ایوو پلاس
- ظرفیتها: از ۲۵۰ گیگابایت تا ۲ ترابایت
- رابط: نسل سوم PCIe x4 M.2
- قیمت: از ۳ میلیون تومان
سامسونگ سالهاست به عنوان بهترین سازنده هاردهای SSD سهم قابل توجهی از بازار این نوع هاردها را به خود اختصاص داده است. مدل ۹۷۰ ایوو پلاس نیز یکی از بهترینهای بازار است اما نکته قابل توجه این است که قیمت آن به نسبت رقبا بسیار عالی است و همین موضوع باعث شده این هارد توجه خیلی از کاربران را به خود جلب کند. برای مثال مدل ۲۵۰ گیگابایتی این هارد، حدود ۳ میلیون تومان قیمت دارد و به راحتی میتوان آن را به طیف گستردهای از کاربران پیشنهاد داد.
سخن پایانی
امیدواریم این مقاله راهنمای انتخاب و خرید حافظه هارد اس اس دی (SSD) خوبی برایتان بوده باشد و به شما در راستای انتخاب و خرید یک حافظه ذخیره سازی SSD با سرعت و کیفیت بالا کمک کند. شما میتوانید نظرات و پیشنهادات خود را درباره هارد SSD و همچنین مزیتهای آن را در بخش دیدگاهها با ما در میان بگذارید.
source