بر اساس «قانون بازارهای دیجیتال» یا Digital Market Act که از اواخر سال 2022 میلادی به منظور افزایش رقابت¬پذیری و منصفانه شدن اقتصاد دیجیتال در اتحادیه اروپا اجرایی شد، شرکتهای بزرگ فناوری یا در اصطلاح online gatekeepers باید کسبوکار خود را در مرزهای این اتحادیه رقابتی سازند. کمیسیون اروپا به عنوان بازوی اجرایی اتحادیه، در ماه مارس اعلام کرد که شرکتهای اپل، آلفابت و متا را بر اساس مفاد این قانون مورد بررسی ویژه قرار خواهد داد. به این ترتیب به نظر میرسد در نتیجه این بررسیها، غول کوپرتینویی به نقض قوانین رقابتی در زمینه فروشگاههای آنلاین متهم شده است.
البته به گفته منابع مطلع، قانونگذاران قاره سبز در حال حاضر در مرحله یافتههای اولیه هستند و اپل همچنان میتواند اقداماتی را برای اصلاح رویههای خود انجام دهد که میتواند تصمیم احتمالی نهایی و زمانبندی اقدامات بیشتر علیه این شرکت را تغییر دهد. از سوی دیگر، ممکن است اتهامات مشابهی علیه دیگر غولهای فناوری نیز مطرح شود؛ چنان که استفاده گوگل از قدرت فروشگاه خود یا کاربرد دادههای شخصی توسط متا نیز از جمله دیگر موارد حساسیتبرانگیز به شمار میرود.
اگر اتحادیه اروپا در نتیجهگیری نهایی، اپل را ناقض قانون بازارهای دیجیتال قلمداد کند، ممکن است کمپانی آمریکایی به دلیل عدم انطباق، با جریمهای تا 5 درصد از میانگین گردش مالی روزانه خود در سراسر جهان مواجه شود که در حال حاضر چیزی در حدود 1 میلیارد دلار است.
این اقدام در حالی انجام می شود که ناظران بازار نظارت خود را بر مجموعههای بزرگ فناوری و میزان تسلط و تأثیر آنها بر رقابت میان شرکتها افزایش دادهاند. چنان که در ماه مارس امسال هم ایالات متحده یک پرونده ضد انحصار جدید علیه اپل تشکیل داده که در آن، استفاده از قدرت شرکت در بخش گوشیهای هوشمند برای سرکوب رقبا و محدود کردن انتخاب مصرفکنندگان به عنوان موارد اتهام مطرح شده است. به علاوه، مجموعه Epic Games هم که در سال 2020 میلادی از اپل به خاطر سیاستهای App Store شکایت کرده و در جلسات متعدد دست به اقدام قانونی علیه این شرکت زده بود، همچنان در انتظار تصمیم قاضی فدرال کالیفرنیا درباره نقض احتمالی قوانین آمریکا از سوی اپل است.
این در حالی است که غول کوپرتینوئی در اواخر ژانویه امسال از اِعمال برخی تغییرات در سیستمعامل iOS، فروشگاه اپلیکیشن Apps Store و مرورگر Safari برای همسویی با قوانین اتحادیه اروپا خبر داده بود. در این راستا، مدیران ابرشرکت آمریکایی برای همسویی با قانون بازارهای دیجیتال امکان دانلود اپلیکیشن از فروشگاههای رقیب و استفاده از مرورگری غیر از Safari را در اختیار کاربران قرار دادند. این تغییرات همچنین کاهش هزینه پرداختی توسط شرکتهایی را در بر داشت که از App Store برای فروش کالاها و خدمات دیجیتال خود استفاده میکنند و میزان پرداختی این توسعهدهندگان را از 30 به 17 درصد رساند.
اما با وجود تلاش اپل برای همراهی با خواستههای اروپا، مقامات اتحادیه به افزایش فشارها میاندیشند و در پی یافتن موارد دیگری از همسو نبودن هزینههای دریافتی اپل با قوانین دیجیتال جدید هستند. البته اپل نیز هزینههای جدیدی را برای توسعهدهندگان اپ در اروپا در نظر گرفته که از میان آنها میتوان به «هزینه فناوری مرکزی» یا core technology fee اشاره کرد که بر اساس آن توسعهدهندگانی که اپهای آنها بیش از یک میلیون نصب اولیه در سال دارند، بایستی به ازای هر بار نصب اول از سوی کاربران، 50 سنت پرداخت کنند. علاوه بر آن، 3 درصد هزینه اضافی هم از توسعهدهندگانی که از سیستم پردازشگر پرداخت اپل استفاده میکنند، دریافت میشود.
در نتیجه برخی توسعهدهندگان از احتمال تأثیر معکوس برنامه اتحادیه سخن گفته و احتمال افزایش هزینهها در پی تغییر کارمزدها را مطرح کردهاند. امری که ممکن است به موضوعی برای اقدامات قانونی جدید علیه اپل در اتحادیه اروپا منتهی شود. با این حال و بر اساس تحلیل کارشناسان Sensor Tower، هزینه مصرفکنندگان محصولات App Store در سهماهه دوم سال 2024 «نسبتا ثابت» باقی مانده است. به این ترتیب به نظر میرسد عملکرد اتحادیه اروپا هنوز تأثیر جدی بر میزان سود اپل نداشته است.
اپل در پی انتشار این اخبار، ضمن خودداری از اظهار نظر رسمی، صرفا به بیانیه قبلی خود اشاره کرده و نوشته است: «ما مطمئن هستیم که برنامه ما با قانون بازارهای دیجیتال مطابقت دارد و همچنان به تعامل سازنده با کمیسیون اروپا در عین انجام تحقیقات بیشتر ادامه خواهیم داد.» مقامات اتحادیه اروپا نیز تا این مرحله ترجیح دادهاند تا زمان قطعی شدن فرایند قانونی، سکوت اختیار کنند.
source