آشنایی با لباس محلی اقوام مختلف ایرانی از گذشته تا به امروز

با لباس محلی اقوام مختلف ایرانی بیشتر آشنا شوید

ایران با تنوع فرهنگی و قومی غنی خود، یک کشور با تاریخچه طولانی و پر از رنگ‌ها و نقش‌های متنوع است. یکی از جلوه‌های زیبا و نمایانگر این تنوع، لباس‌ محلی اقوام مختلف ایرانی است که هر کدام داستان‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی لباس‌های محلی آذری، کردی، لری، بلوچی، بندری، گیلکی و ترکمن می‌پردازیم.

آشنایی با لباس آذری

لباس‌های محلی زنانه در آذربایجان شرقی شامل سرپوش، چارقد گل‌دار، پیشانی‌بند، پیراهن و روپوش چاک‌دار است که به‌ویژه در مناطق عشایری به شیوه لباسهای محلی ایران در گذشته حفظ شده‌اند. لباس آذری عمدتا شامل پیراهن بلند، دامن چین‌دار بلند و چارقد (روسری بزرگ) هستند. رنگ‌های مورد استفاده در این پوشاک معمولا روشن و گل‌دار بوده و پارچه‌ها، دوخت‌ها و تزئینات متنوعی دارند.

لباس مردانه محلی در آذربایجان شرقی به نام دوزملی آرغالیخ شناخته می‌شود که به معنی لباس چین‌دار است و نیم‌تنه‌ای از کمر به پایین به شکل دامن دارد. شلوارهای مردانه سنتی این منطقه در ساق پا تنگ و بالاتر گشاد هستند. اکسسوری‌های رایج شامل جوارب محلی و سرپوش‌های متنوعی مثل پاپاخ، دری بورکی، سرداری، پهلوی و قزاقی هستند. چادر شب‌های بافته‌شده در سردرود و بناب و لباس چوپانان کوهستان سهند از دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد پوشاک آذربایجان شرقی است که همچنان در عشایر و روستاهای جنوب سهند استفاده می‌شوند.

لباس کردی زنان و مردان چیست؟

لباس کردی به عنوان یکی از زیباترین لباس‌های سنتی جهان شناخته می‌شود و در چندین جشنواره بین‌المللی مقام اول را کسب کرده است. لباس مردان کرد شامل چوخه که نیم‌تنه‌ای ساده و پشمی است و شلواری به نام رانک که همان شلوار کردی معروف با پاچه‌های تنگ است. شال راه‌راهی به طول حدود ده متر که پشت وین یا شال نام دارد نیز به کمر بسته می‌شود و مردان مسن‌تر آن را به گونه‌ای می‌بندند که سه گره عمودی روی لباس‌ محلی نمایان شود که نماد سه باور زرتشتی است. سربند مردان کرد سروین نام دارد که به جای کلاه استفاده می‌شود و پاپوش آنها کلاش است.

پوشش زنان کرد شامل پیراهن بلندی به نام کراس است که با جلیقه‌ای کوتاه به نام کُلَنجه یا سوخمه تکمیل می‌شود. جنس کراس معمولا از حریر، تور، مخمل یا ساتن و گیپور است. کوا پوشش بلندی است که روی کراس پوشیده می‌شود و هم آستین‌دار و هم بدون آستین است. زنان در برخی شهرها مانند بانه و سقز شالی پشمی به کمر می‌بندند و زنان ثروتمند روی این شال سکه طلا می‌زنند. سروین همراه با کلاو روسری زیبایی است که زنان به سر می‌کنند و شلوار کردی که دمپای تنگ دارد را به پا می‌کنند.

لباس محلی: بررسی لباس لری

لباس لری زنانه و مردانه از جمله پوشاک سنتی ایران است که نشان‌دهنده هویت و فرهنگ قوم لر است. لباس زنانه لری شامل جُومَه یا پیراهن بلند است که معمولاً تا مچ پا می‌رسد و با رنگ‌های زنده و شاداب تزئین شده است. این پیراهن با شلیته که نوعی دامن چین‌دار و پرچین است، همراه می‌شود. سرپوش یا روسری‌های بلند و رنگارنگ نیز از اجزای مهم این لباس است که زنان بر سر می‌گذارند. دوخت لباس عروس نیز در این میان معمولا محلی انجام می‌شود.

لباس مردانه لری شامل چوقا و شال است. چوقا نوعی بالا پوش پشمی سفید و سیاه با طرح‌های خاص است که معمولا به صورت نوارهای عمودی دیده می‌شود. شال نیز کمربندی پهن و بلند است که دور کمر بسته می‌شود. این لباس‌ها با کلاه نمدی که نمادی از قدرت و استقامت مردان لر است، تکمیل می‌گردد. این لباس‌ محلی نه تنها جنبه زیبایی دارند بلکه نشان‌دهنده فرهنگ، تاریخ و شیوه زندگی مردم لر هستند.

لباس بلوچی زنانه و مردانه چیست؟

لباس بلوچی زنانه و مردانه یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی و تاریخی قوم بلوچ در جنوب شرق ایران و مناطق هم‌جوار است. این لباس‌ها با طراحی‌های خاص و رنگ‌های زنده و متنوع، نمایانگر زندگی سنتی و ارزش‌های فرهنگی این قوم هستند.

لباس محلی زنانه بلوچی

لباس زنانه بلوچی شامل پیش‌پیراهن یا جامک و پاجامک است. پیش‌پیراهن، پیراهن بلندی است که تا مچ پا می‌رسد و با هنرهای دستی زیبا همچون سوزن‌دوزی‌های پیچیده و ریزه‌کاری‌های خاص تزئین شده است. این سوزن‌دوزی‌ها معمولا بر روی سینه، آستین‌ها و پایین پیراهن انجام می‌شود. پاجامک، شلواری گشاد و راحت است که با الگوهای مختلف و زیبا تزئین می‌شود. زنان بلوچ نیز معمولا از روسری یا چادر با طرح‌های خاص و رنگ‌های روشن برای پوشاندن سر خود استفاده می‌کنند. در آموزش صفر تا صد خیاطی به سبک بلوچی باعث می‌شود تا شما زیباترین لباس‌ها را خلق کنید.

لباس مردانه بلوچی

لباس مردانه بلوچی شامل پیراهن و شلوار است. پیراهن مردانه بلوچی به نام جامک شناخته می‌شود که بلند و گشاد است و تا زانو می‌رسد. این پیراهن معمولا با جیب‌های بزرگ در جلو و یقه‌ای ساده طراحی می‌شود. شلوار مردانه بلوچی به نام پاجامک یا پاتلون شناخته می‌شود که بسیار گشاد و راحت است و برای انعطاف‌پذیری بیشتر در حرکت طراحی شده است.

لباس بندری برای زنان و مردان

لباس بندری یکی از نمادهای فرهنگی و زیبایی‌های محلی مناطق جنوبی ایران به‌ویژه در استان‌های هرمزگان، بوشهر و قسمت‌هایی از خوزستان است. این لباس‌ محلی با رنگ‌ها و طراحی‌های خاص خود، نشان‌دهنده فرهنگ غنی و تنوع قومیت‌های ساکن در این مناطق است.

لباس محلی زنانه بندری

لباس زنانه بندری شامل چندین قطعه است که هر کدام دارای ویژگی‌های خاص خود هستند:

• پیراهن بندری: این پیراهن بلند و گشاد است که تا مچ پا می‌رسد و با طرح‌ها و نقش‌های سنتی و رنگ‌های زنده و شاداب تزئین شده است. این پیراهن‌ها معمولا با پارچه‌های نازک و خنک مانند کتان یا پنبه تهیه می‌شوند که مناسب آب و هوای گرم و مرطوب جنوب هستند.
• شلوار بندری: شلوارهای بندری که به نام پاجامه یا تنبان معروفند، بسیار گشاد و راحت هستند و تا مچ پا امتداد دارند. این شلوارها نیز با الگوهای زیبا و خاص تزئین می‌شوند و اغلب دارای نواردوزی‌های طلایی یا نقره‌ای در قسمت پایین شلوار هستند.
• روسری و چادر بندری: زنان بندری از روسری‌های بزرگ و رنگارنگ با طرح‌های زیبا و جذاب استفاده می‌کنند. چادر بندری نیز نوعی چادر نیمه‌بلند است که به شکلی خاص دور بدن پیچیده می‌شود و جلوه‌ای زیبا و منحصر به فرد به پوشش زنان بندری می‌بخشد.
• پاپوش‌ها: زنان بندری اغلب از صندل‌های سنتی و دست‌دوز با تزئینات خاص استفاده می‌کنند که به راحتی در هوای گرم کمک می‌کند.

لباس مردانه بندری

لباس مردانه بندری نیز شامل چندین قطعه مهم است:

• دشداشه: دشداشه یا کندوره یک پیراهن بلند و گشاد است که تا مچ پا می‌رسد. این لباس اغلب سفید یا رنگ‌های روشن دیگر است و برای راحتی در هوای گرم طراحی شده است. دشداشه معمولاً از پارچه‌های نخی و خنک تهیه می‌شود.
• شلوار بندری: شلوار مردانه بندری معمولا ساده و گشاد است و از پارچه‌های سبک و راحت تهیه می‌شود
• عقال و غتره: عقال یک نوار مشکی روی لباس‌ محلی است که روی سر قرار می‌گیرد و غتره پارچه‌ای سفید یا رنگی است که دور سر پیچیده می‌شود. این اجزا نه تنها جنبه زیبایی دارند بلکه برای محافظت از سر در برابر آفتاب نیز استفاده می‌شوند.
• پاپوش‌ها: مردان بندری نیز از صندل‌های سنتی استفاده می‌کنند که راحت و مناسب برای هوای گرم هستند.

آشنایی با لباس گیلکی

لباس گیلکی یکی از نمادهای فرهنگی مردم گیلان در شمال ایران است.

لباس زنانه گیلکی

لباس زنانه گیلکی شامل جلیقه، چادرشب، پیراهن بلند و شلیته است. پیراهن بلند معمولا از پارچه‌های رنگارنگ تهیه می‌شود و تا مچ پا می‌رسد. شلیته، دامن کوتاه و پرچینی است که روی پیراهن پوشیده می‌شود. زنان همچنین از چادرشب‌های رنگی و جلیقه‌های دست‌دوز استفاده می‌کنند.

لباس محلی مردانه گیلکی

لباس مردانه گیلکی شامل چوقا، شلوار و کلاه است. چوقا نوعی پیراهن بلند و ساده است که معمولا از پارچه‌های سفید یا تیره تهیه می‌شود. شلوار نیز از پارچه‌های ضخیم و راحت تهیه می‌شود. مردان گیلکی اغلب از کلاه‌های نمدی یا پشمی استفاده می‌کنند که نمادی از فرهنگ و سنت محلی است. این لباس‌ها نمایانگر هویت و تاریخ غنی مردم گیلان هستند و در جشن‌ها و مراسم‌های خاص و آموزش دوخت لباس مجلسی گیلانی استفاده می‌شوند.

بررسی لباس ترکمن زنانه و مردانه

لباس ترکمن زنانه شامل پیراهن‌های بلند و گشاد با رنگ‌های زنده و الگوهای گلدوزی شده است. این پیراهن‌ها معمولاً از پارچه‌های ابریشمی یا پنبه‌ای دوخته می‌شوند. زنان ترکمن شال یا روسری‌های ابریشمی رنگارنگ بر سر می‌گذارند و جواهرات سنگین از جمله گردنبند، دستبند و گوشواره‌های بزرگ را به عنوان تزئینات استفاده می‌کنند. زنان همچنین از کفش‌های دست‌دوز سنتی به نام چاروق استفاده می‌کنند.

لباس محلی مردان ترکمن شامل پیراهن‌های بلند سفید یا رنگی و شلوارهای گشاد است. این پیراهن‌ها معمولا با جلیقه‌های گلدوزی شده تکمیل می‌شوند. مردان ترکمن کلاه‌های بلند و نمدی یا شال‌های پیچیده بر سر می‌گذارند که به آن‌ها «بوریک» می‌گویند. این کلاه‌ها در تابستان برای محافظت از آفتاب و در زمستان برای گرم نگه داشتن سر استفاده می‌شوند. مردان نیز از چاروق‌های سنتی به عنوان کفش استفاده می‌کنند.

این لباس‌ها نشان‌دهنده هویت فرهنگی و تاریخی ترکمن‌ها هستند و در جشن‌ها و مراسم‌های خاص با افتخار پوشیده می‌شوند.