چهار سال پس از آنکه شرکت اپیک گیمز (Epic Games) از گوگل به دلیل اجرای انحصار غیرقانونی فروشگاه برنامههایش شکایت کرد -پروندهای که در دسامبر گذشته به نفع اپیک مختومه شد- دوباره شکایت میکند. توسعهدهنده بازی «فورتنایت»، دادخواست دومین پرونده ضد انحصاری را علیه گوگل و اکنون علاوه بر آن سامسونگ، تنظیم کرده است. آن هم با اتهام به توطئه غیرقانونی برای تضعیف فروشگاههای برنامههای شخص ثالث.
این دعوای حقوقی به ویژگی «مسدودکننده خودکار» سامسونگ مربوط میشود. امکانی که اکنون به صورت پیشفرض در گوشیهای جدید سامسونگ فعال شده است. در حالت فعال، به طور خودکار از نصب برنامهها توسط کاربران جلوگیری میشود، مگر اینکه آنها را از «منابع مجاز» دریافت کرده باشند. به عبارت دیگر، تنها اپلیکیشنهایی اجازه نصب میگیرند که از فروشگاههای گوگل و سامسونگ دریافت شده باشند. اپیک ادعا میکند که هیچ فرآیندی برای «مجاز» شدن هیچ فروشگاه رقیبی وجود ندارد.
وقتی شرکت اپیک در آگوست 2020 شکایت اولیه خود را علیه گوگل و اپل مطرح کرد، هنوز فروشگاه اپلیکیشن موبایل مخصوص به خود را نداشت. اما حالا دارد: در مرداد امسال، این شرکت فروشگاه بازیهای اپیک را در جهان روی اندروید و در اتحادیه اروپا روی آیفون راهاندازی کرد. جایی که قانون بازارهای دیجیتال اتحادیه اروپا اپل را مجبور به پذیرش فروشگاههای جایگزین کرد.
اما یک ماه قبل از اینکه اپیک گیمز بتواند فروشگاه خود را راهاندازی کند، سامسونگ ناگهان تصمیم گرفت تا بلاکر خودکار را تا حدودی به صورت پیشفرض فعال کند. این امر نصب اپلیکیشنهای رقیب توسط خریداران گوشیهای جدید را دشوارتر میکند.
پای سامسونگ به دادگاه باز میشود؟
شرکت اپیک ادعا میکند که اکنون برای دانلود یک فروشگاه برنامههای طرف سوم (Third-party) روی یک تلفن سامسونگ، نیاز به طی کردن «یک فرآیند 21 مرحلهای فوقالعاده دشوار» است. که این امر احتمال دست کشیدن کاربران در میانهی راه را بسیار بیشتر میکند.
در حالی که «21 مرحله» به نظر اغراقآمیز میآید (وبسایت خود اپیک ادعا میکند که خاموش کردن بلاککننده خودکار فقط چهار مرحله است!) اما وقتی روی یک گوشی سامسونگ امتحان میکنیم، منظور اپیک را میفهمیم. نه تنها بلاککننده خودکار از نصب فروشگاه جدید بازیهای اپیک جلوگیری میکند، بلکه پیغام «نمیتوان برنامه را نصب کرد» دیگر به ما نمیگوید چگونه بلاککننده خودکار را خاموش کنیم.
وقتی در نوار جستجوی یکپارچه گوشی سامسونگ خود عبارت «خاموش کردن بلاکر خودکار» را جستجو کنید، هیچ نتیجه مرتبطی پیدا نمیشود. وقتی عبارت «بلاکر خودکار» را جستجو کنید، باید از چندین صفحه اضافی عبور کنید تا آن را خاموش کنید. یکی از این صفحات میپرسد آیا واقعا مطمئن هستید و ادعا میکند که «بلاکر خودکار با مسدود کردن تهدیدات و فعالیتهای مشکوک دیگر، گوشی شما را ایمن نگه میدارد.»
بلاکر خودکار هیچ نقش امنیتی ندارد
امروز، شرکت اپیک ادعا میکند که وعده امنیت کاملا بیاساس است: «اتو بلاکر هیچ ارزیابی از امنیت یا ایمنی هیچ منبع خاص یا برنامه خاصی را قبل از مسدود کردن نصب انجام نمیدهد».
این چیز طراحی نشده است تا در برابر بدافزارها محافظت کند، که یک هدف کاملا مشروع محسوب میشود؛
تیم سوینی، مدیرعامل شرکت اپیک میگوید: «این چیز برای جلوگیری از رقابت طراحی شده است.»
در یک میزگرد با خبرنگاران، سویینی اعتراف کرد که هنوز مدرکی دال بر همکاری گوگل و سامسونگ ندارد. او امیدوار است که این موضوع در فرآیند قانونی آشکار شود، همانطور که بسیاری از موارد خجالتآور در دعوای حقوقی اپیک علیه گوگل به بیرون درز کرد. او همچنین اعتراف کرد که واقعا از سامسونگ نپرسیده که آیا این شرکت ممکن است در پی درخواست اپیک، فروشگاه بازیهای اپیک را به عنوان یک «منبع مجاز» بشناسد یا خیر.
یکی برای همه
همانند دعاوی حقوقی قبلی سوینی، او ادعا میکند که این کار را به خاطر تمام توسعهدهندگان برنامهها انجام میدهد، نه فقط اپیک.
سوینی میگوید:
اگر ما تنها بر اساس اینکه اپیک امتیازات ویژهای دریافت کند، با اپل و گوگل مبارزه میکردیم، شاید مذاکرات در ازای دریافت غرامت ثمربخش میشد. اما اگر ما این کار را میکردیم، در واقع سایر توسعهدهندگان را به اپل و گوگل فروخته بودیم.
او میگوید که در عوض به صورت خصوصی از سامسونگ خواسته تا یا مسدودکننده خودکار را تغییر دهد به طوری که به صورت پیشفرض خاموش باشد، یا اینکه «فرآیند مجازسازی صادقانهای» ایجاد کند که به طور خودکار اجازه دهد برنامههای امن از مانع جدید سامسونگ عبور کنند. وقتی سامسونگ و اپیک نتوانستند در مورد «اساس» آن فرآیند به توافق برسند، اپیک تهدید به اقدام قانونی کرده است. سوینی حتی نسخه پیشنویس شکایت حقوقی امروز را با سامسونگ به اشتراک گذاشته است.
سامسونگ زیر بار نمیرود
سامسونگ اینکه بلاکر خودکار، برنامهها را برای یافتن تهدیدها یا فعالیتهای مشکوک بررسی میکند یا خیر را تایید یا رد نکرده است. همچنین این شرکت این موضوع که آیا در ایجاد این ویژگی با گوگل همکاری داشته است یا خیر را تایید یا تکذیب نمیکند.
در عوض سامسونگ مدعی است که این ویژگی را به طور مخفیانه یا بی سر و صدا روشن نمیکند. بلکه اجازه انتخاب به کاربران میدهد. صفحه پشتیبانی شرکت یادآور میشود: «تنظیم پیشفرض برای بلاکر در راهاندازی اولیه گوشی روشن است. اما شما همچنین میتوانید این تنظیم را در طی راهاندازی اولیه به خاموش تغییر دهید».
بیانیه رسمی سامسونگ که توسط «کریس لانگلو» در اختیار ورج قرار گرفته را بخوانید:
برخلاف ادعاهای شرکت بازیسازی اپیک، سامسونگ به طور فعال رقابت در بازار را ترویج میکند، انتخاب مصرفکنندگان را افزایش میدهد و فعالیتهای خود را به صورت عادلانه انجام میدهد.
ویژگیهایی که در دستگاههای ما تعبیه شدهاند، مطابق با اصول اساسی سامسونگ در زمینه امنیت، حریم خصوصی و کنترل کاربر طراحی شدهاند و ما به طور کامل به حفاظت از دادههای شخصی کاربران متعهد هستیم. کاربران در هر زمانی امکان غیرفعال کردن بلاککننده خودکار را دارند.
ما برنامه داریم تا به شدت ادعاهای بیاساس اپیک گیم را به چالش بکشیم.
گوگل هم زیر بار نمیرود!
گوگل نیز تایید یا رد نکرد که آیا در ایجاد این ویژگی با سامسونگ همکاری کرده است یا خیر. در عوض این شرکت بیانیهای منتشر کرده که میگوید: «این شکایت بیاساس است. سازندگان دستگاههای اندرویدی مختار هستند که اقدامات خود را برای حفظ امنیت و ایمنی کاربرانشان انجام دهند».
هنوز مشخص نیست که آیا اپیک توسط Auto Blocker آسیب دیده است یا خیر. تنها دو گوشی جدید سامسونگ از زمانی که این ویژگی را به صورت پیشفرض فعال کرده، عرضه شدهاند. در حالی که سوینی ادعا میکند تلاشهای قبلی گوگل برای افزودن مانع به برنامههای طرف سوم (منابع ناشناخته) باعث شده نیمی از افرادی که روی «دانلود» کلیک کردهاند، در میانهی راه منصرف شوند. او اعتراف میکند که هنوز دادهای ندارد که نشان دهد ویژگی سامسونگ وضعیت را بدتر کرده است.
او میگوید که فروشگاه بازیهای اپیک اکنون به 10 میلیون نصب موبایلی رسیده است. آن هم در مقابل هدف «کاملا قابل دستیابی» 100 میلیونی تا پایان سال.
درخواست اپیک برای دادگاه با هیئت منصفه
در دعوای حقوقی اپیک علیه گوگل، شرکت اپیک استدلال کرد که فرآیند نصب منابع ناشناخته به قدری دشوار بود که جذب کاربران جدید به فروشگاه برنامههای رقیب را سخت میکرد. به طوری که سوینی در نهایت مجبور شد بازی فورتنایت را به فروشگاه گوگل بیاورد، با اینکه به سامسونگ قول داده بود که چنین کاری نخواهد کرد. هرچند هیئت منصفه از تصمیمگیری در مورد «منابع ناشناخته» به طور خاص خودداری کردند، اما در نهایت تصمیم گرفتند که رفتار کلی گوگل به ضرر اپیک بوده است.
اپیک این بار نیز خواستار دادگاه با حضور هیئت منصفه است.
در رابطه با پرونده اپیک علیه گوگل، ما منتظر هستیم که قاضی «جیمز دوناتو» هر لحظه حکم نهایی خود را صادر کند. تصور دنیایی که در آن تصمیمات او بر پرونده اپیک علیه سامسونگ تاثیر بگذارد، دشوار نیست. اگر او درخواستهای بزرگ اپیک را بپذیرد، فروشگاه گوگل پلی مجبور خواهد شد تا فروشگاه اپیک و سایر فروشگاههای برنامهها را در خود جای دهد. فروشگاههای برنامههای طرف سوم مانند اپیک نیز به کل کاتالوگ برنامههای گوگل پلی دسترسی پیدا خواهند کرد. در چنین دنیایی، اهمیت برنامه مسدودکننده خودکار کمتر به نظر میرسد.
اما اعتراض گوگل قطعی است. و اپیک شکایت جدید امروز خود را به عنوان راهی برای جلوگیری و منصرف کردن گوگل و شرکایش از دنبال کردن استراتژی «پیروی خرابکارانه از قوانین» در همین حین مطرح میکند. حتی میتوان ادعا کرد که این همان چیزی است که قاضی دوناتو خواسته بود: در پرونده اپیک در برابر گوگل، او به طور مکرر به وکلای اپیک گفت که درخواست آنها برای تصویب مقرراتی برای جلوگیری از دور زدن قوانین توسط گوگل را نخواهد پذیرفت تا از راهحلهای خلاقانه گوگل جلوگیری کند.
سوینی لزوما به شکایت از سایر شرکتهایی که موانعی برای فروشگاههای برنامههای طرف سوم ایجاد میکنند، متعهد نشده است. اما میگوید که اپیک به این موضوع «با دقت بسیاری» نظارت دارد.
خوشبختانه هیچ کس به جز سامسونگ این کار را نکرده است، و ما امیدواریم که این روند ادامه یابد.
جزئیات بیشتر درباره شکایت اپیک از گوگل و سامسونگ را در صورت ادامه این دعوای حقوقی در فارنت خواهید خواند.
source