این گزارش دانشگاه‌های برتر ایران در نوآوری را به‌ترتیب دانشگاه صنعتی شریف (با امتیاز ۳۲.۴۰ در رتبه‌ی ۳۳۴)، دانشگاه تهران (با امتیاز ۳۰.۷۰ در رتبه ۳۶۰) و دانشگاه امیرکبیر (با امتیاز ۲۹.۵۰ در رتبه‌ی ۳۷۵) معرفی می‌کند.
این منبع همچنین نشان می‌دهد که ایران در سال ۲۰۲۴ همانند سال گذشته دارای یک خوشه در بین ۱۰۰ خوشه برتر علمی و فناوری در شاخص نوآوری جهانی است و در زمینه اختراع در فناوری پزشکی و رشته علمی برتر مهندسی، در میان برترین خوشه‌های علمی و فناوری جهانی دارای رتبه‌ی ۳۸ است.
شاخص‌های بهبودیافته و تضعیف‌شده
ردیاب جهانی نوآوری ردیاب جهانی نوآوری ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که وضعیت فعلی نوآوری در ایران چگونه است، فناوری با چه سرعتی در حال پذیرش است و تأثیرات اجتماعی ناشی از آن چیست؛ بر این اساس در ایران ۵ شاخص در کوتاه‌مدت بهبود یافته‌اند و ۵ شاخص وضعیت بدتری پیدا کرده‌اند.
پنج شاخص بهبودیافته از این قرارند: بهبود «پذیرش فناوری» نشان‌دهنده افزایش استفاده از فن‌آوری‌های نوین است. «بهداشت ایمن» هم بر ارتقای شرایط بهداشتی و سلامت عمومی تأکید دارد. طبق این بررسی «اتصالات» با ارتقای زیرساخت‌های دیجیتال بهبود یافته است. همچنین، استفاده از «وسایل نقلیه برقی» و شبکه‌های «5G» نیز نشان‌دهنده پیشرفت در تکنولوژی‌های جدید است.
اما در کنار این پیشرفت‌ها، سه شاخص هم بدتر شده‌اند. این شاخص‌ها شامل «بازدهی نیروی کار» است که حاکی از کاهش کارایی در تولید و فعالیت‌های اقتصادی است. همچنین، «امید به زندگی» نیز با کاهش مواجه شده که بر مشکلات اجتماعی و بهداشتی دلالت دارد. در نهایت، «تغییرات دمایی» نیز نشان‌دهنده چالش‌های محیط زیستی و اثرات منفی ناشی از تغییرات اقلیمی است که نیازمند اقدام فوری هستند.
شاخص‌های پذیرش فناوری در بخشی دیگر به دو حوزه‌ی اتصالات و همچنین ربات‌ها می‌پردازد.
در بخش اتصالات به این موارد اشاره شده است:
- از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲، شاهد افزایش ۱.۷ درصدی اینترنت پرسرعت ثابت در ایران بوده‌ایم.
- فناوری 5G از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ با رشد ۱۱.۱ درصدی روبه‌رو شده است.
- در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲، افزایش ۹.۶ درصدی در استفاده از خطوط ثابت اینترنت مشاهده شده است.
- در سال ۲۰۲۲، تعداد ۱۲.۳ کاربر به ازای هر ۱۰۰ نفر ارتباطات ثابت وجود داشته است.
در بخش دیگر، ربات به ربات‌هایی که در اتوماسیون صنعتی به کار برده می‌شوند، اشاره دارد و می‌گوید: «بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲، کاهش ۹ درصدی در استفاده از ربات‌ها اعلام شده است.» این بررسی در دو بخش «وسایل نقلیه برقی» و «بهداشت و ایمنی» اطلاعاتی نیافته است. درنهایت این بررسی روندهای مثبت را در برخی حوزه‌ها مانند ارتباطات و بهره‌وری نیروی کار نشان می‌دهند، در حالی که در حوزه‌های دیگر مانند استفاده از ربات‌ها چالش‌هایی وجود دارد.
کشورهای دیگر در چه جایگاهی قرار دارند؟
بر اساس این گزارش سوئیس برای چهاردهمین سال متوالی در شاخص جهانی نوآوری (GII) در رتبه اول قرار گرفته است. این کشور همچنان در حوزه خروجی‌های نوآوری جهانی پیشرو است و در هر دو بخش خروجی‌های دانش و فناوری و خروجی‌های خلاقانه رتبه اول را دارد و علاوه بر این‌ها در تمامی ارکان دیگر شاخص جهانی نوآوری جزو پنج کشور برتر است. البته به‌جز بخش زیرساخت که در رتبه هفتم قرار دارد. سوئد و ایالات متحده نیز برای دومین سال متوالی به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم باقی مانده‌اند.
source