عصر ایران؛ رضا صائمی- برنامه «اکنون» هنوز نیامده سرنگون شد. به چه جرمی؟ نام بردن از نام قبلی برنامه در برنامه جدید! این اتفاق بیشتر به طنز سخیف می‌ماند تا مصداقی از ناظر بودن ساترا.
قصه از این قرار بود که ۶ آذر نخستین قسمت از برنامه جدید سروش صحت با عنوان «اکنون» از پلتفرم فیلیمو پخش شد و هنوز یک روز از انتشار آن نگذشته بود که ساترا (نهاد نظارتی صداوسیما بر شبکه نمایش خانگی) ادامه پخش آن را متوقف کرد.
دلیل این توقف در نامه ساترا این بود که برنامه «کتاب باز» از برنامه‌های با سابقه در سازمان صداوسیماست و با توجه به مکاتبه شبکه نسیم در خصوص لزوم رعایت حقوق مالکیت این برنامه، عدم تشابه مستقیم برنامه «اکنون» و لزوم استقلال این برنامه جزو مصوبات ابلاغ شده به سکوی فیلیمو است.
آنقدر دلیل این توقیف لج‌بازانه است که عدم ظرفیت تحمل رقیب از آن بیرون می‌زند. محمدجواد شکوری – مدیر فیلیمو – در یک توییت همراه با انتشار نامه ساترا اشاره کرد: «وقتی رقیب نقش داور و رگولاتور را داشته باشد همین می‌شود که به خود اجازه دهد چنین نامه‌ای بزند و «اشاره» را هم جزء حق مالکیت حساب می‌کند.».
گویی اگر اشاره ای به برنامه «کتاب باز» نمی‌شد مخاطب نمی‌فهمید یا نمی‌دانست که «اکنون» ادامه همان «کتاب باز» و فصل تازه آن است.حتی از منظر حقوق مالکیت معنوی هم این توقیف بی مورد است.
رعایت نکردن حقوق مالکیت یعنی این که از اسم و یا برند «کتاب باز» در لوگوی برنامه استفاده شده باشد حال آن که نشده. یا اینکه دکور برنامه و هویت بصری آن، دقیقا شبیه به برنامه کتاب باز باشد و آن هم نیست.
تنها عنصر مشترک، حضور خود سروش صحت به عنوان مجری برنامه است که آن هم به معنی نقض حقوق معنوی نیست چرا که حقوق معنوی برمامه متعلق به تمام کسانی است که در ساخت آن برنامه مشارکت داشته‌اند.
آنچه اما فراتر از مسائل حقوقی و معنوی مهم است نسبت بین هویت برنامه و سطح برند بودگی آن از منظر رسانه‌ای است. به این معنا که آنچه به برنامه «کتاب باز» سابق اعتبار بخشیده و آن را به یک برند رسانه‌ای تبدیل کرده نه مدیوم که مجری آن است.
معروفیت و محبوبیت برنامه های تاک‌شویی در هر ژانری، متکی به مجری آن است. گرچه محتوا و فرم ساختاری آن هم اهمیت دارد اما این مجری برنامه است که جاذبه یا دافعه آن را تعیین می‌کند.
در واقع در چنین برنامه هایی با مجری مولف سرو‌کار داریم که با تکیه بر توان‌مندی و کاریزمای شخصی، ضریب نفوذ آن برنامه بر مخاطب و تماشاگران را بالا می‌برند و باعث دیده شدن و بالطبع برند شدن آن می‌شوند. دقیقا مثل نسبتی که بین برنامه «نود» و «عادل فردوسی‌پور» وجود داشت. برنامه‌ای که می توانست بعد از او هم ادامه پیدا کند اما قطعا اگر ادامه می‌افت دیگر آن نود سابق نبود و مخاطبان انبوه نداشت.
برنامه «کتاب باز» هم با حضور و اجرای سروش صحت، تماشایی شد و مخاطبانش بالا رفت. چنانکه پیش از این و در فصل اول که با اجرای امیر حسین صدیق همراه بود، «کتاب باز» به برند تلویزیونی تبدیل نشده بود.
همچنان که برنامه «ماه عسل» با گره خوردن به نام «احسان علیخانی» به یک برند تلویزیونی تبدیل شد. گرچه این برنامه در مدیوم تلویزیون به روی آنتن رفتند اما دلیل آنکه بر دل نشستند نه مدیوم که کیفیت اجرای مجریان آن بود.
در واقع درون‌مایه و شناس‌نامه برنامه های تاک شویی و گفت‌و‌گومحور، فراتر از مختصات رسانه‌ای آن برساخته شده و به مناسبات ذهنی و زبانی و روانی بین مخاطب و مجری برنامه برمی‌گردد.
در واقع این سرمایه های انسانی و هنری و فرهنگی‌اند که به یک رسانه و برنامه هایش اعتبار بخشیده و آن را مخاطب پذیر می‌کند. بر این اساس برنامه «کتاب باز» به میانجی مجری آن به یک برند تبدیل شده و اگر کسی بخواهد مدعی باشد صاحب برنامه است او سروش صحت است نه صدا و سیما.
این موقعیت در سطحی از هویت‌مندی قرار گرفته که حتی اگر نام «کتاب باز» در برنامه «اکنون» به زبان مجری یا مهمان برنامه هم نیاید در ذهن مخاطب به عنوان متبادر می‌شود.
فارغ از این‌ها در میان انواع برنامه‌های پلتفرمی که اغلب‌شان نازل و سطحی اند، برنامه‌ای مثل «اکنون» را باید قدر دانست و بر صدر نشاند نه آنکه به بهانه واهی و در یک رقابت کینه‌وزانه قلع و قمع کرد. با ساطور سانسور نمی‌توان به سامان داد. همان گونه که با کلنگ نمی‌توان منبت کاری کرد.
source