چین با کشف ذخایر عظیم توریم در آستانه یک انقلاب انرژی قرار گرفته است. این عنصر رادیواکتیو میتواند آینده انرژی جهان را برای هزاران سال متحول کند.
چین با کشف یک منبع انرژی عظیم که در زیر خاک این کشور پنهان شده است میتواند آینده تولید برق را برای همیشه تغییر دهد. این اکتشاف شگفتانگیز به یک عنصر رادیواکتیو کمیاب مربوط میشود که پتانسیل آن فراتر از تصور است و میتواند انرژی کل کشور را برای دهها هزار سال تامین کند. قلب این اکتشاف در مجموعه معدنی بایان اوبو در مغولستان داخلی قرار دارد. بررسیهای جدید نشان میدهد حجم ذخایر این منطقه بسیار بیشتر از برآوردهای اولیه است و راهکاری بالقوه برای تقاضای روزافزون انرژی در جهان ارائه میدهد.
توریم چیست و چگونه کار میکند؟
توریم یک عنصر طبیعی با رنگ نقرهای است که در پوسته زمین یافت میشود. این ماده اغلب بهعنوان محصول جانبی استخراج فلزات خاکی کمیاب به دست میآید. برخلاف اورانیوم که سوخت اکثر راکتورهای هستهای جهان را تامین میکند توریم بهطور مستقیم قادر به حفظ واکنش هستهای نیست. با این حال این عنصر بهعنوان یک ماده بارور طبقهبندی میشود. یعنی میتوان آن را از طریق بمباران نوترونی در یک راکتور نمک مذاب (MSR) به اورانیوم-۲۳۳ که یک ماده شکافتپذیر است تبدیل کرد.
در این راکتورهای پیشرفته توریم در مخلوطی از نمکهای مذاب حل شده و تا حدود ۱۴۰۰ درجه سانتیگراد گرم میشود. این فرآیند اجازه میدهد اورانیوم-۲۳۳ تشکیل شود و تحت شکافت هستهای قرار گیرد. در نتیجه این واکنش گرمای عظیمی آزاد میشود که میتوان آن را به الکتریسیته تبدیل کرد. راکتورهای نمک مذاب مزایای متعددی مانند کاهش زبالههای رادیواکتیو، افزایش ایمنی با کاهش خطر ذوب شدن و طراحی فشردهتر دارند.
چین، پیشگام در فناوری انرژی توریم
چین گامهای مهمی برای بهرهبرداری از پتانسیل توریم برداشته است. سال گذشته دولت این کشور مجوز ساخت اولین نیروگاه راکتور نمک مذاب توریم جهان را در صحرای گبی صادر کرد. به گفته موسسه تحقیقات و طراحی مهندسی هستهای شانگهای این تاسیسات قرار است تا سال ۲۰۲۹ با ظرفیت تولید ۱۰ مگاوات برق به بهرهبرداری برسد. مقامات چینی این پروژه را گامی کلیدی در جهت دستیابی به استقلال انرژی توصیف کردهاند.
سرمایهگذاری چین در این فناوری در بحبوحه رقابت جهانی گستردهتر در توسعه انرژی هستهای صورت میگیرد. در حالی که ایالات متحده و روسیه به حفظ و ارتقای تواناییهای هستهای خود ادامه میدهند چین با جدیت در حال گسترش زیرساختهای انرژی هستهای غیرنظامی خود است و قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ حدود ۲۴ نیروگاه هستهای جدید بسازد.
ابعاد شگفتانگیز ذخایر کشفشده
بر اساس گزارشها بررسیهای اخیر ۲۳۳ منطقه غنی از توریم را در سراسر چین شناسایی کرده است. این مناطق از منطقه داخلی سینکیانگ تا استان ساحلی گوانگدونگ پراکنده شدهاند. نکته قابل توجه این است که معدن بایان اوبو در مغولستان داخلی بهتنهایی میتواند حدود یک میلیون تن توریم تولید کند. محققان تاکید کردهاند که توریم موجود در زبالههای معدنی با وجود پتانسیل عظیم آن دستنخورده باقی مانده است.
فان هونگهای مهندس ارشد و نویسنده اصلی این مطالعه میگوید این منابع توریم در باطلههای معدنی کاملا بکر هستند. او و همکارانش تخمین میزنند که زبالههای پنج سال استخراج از یک معدن سنگ آهن در مغولستان داخلی به اندازهای توریم دارد که بتواند تقاضای انرژی خانگی کل ایالات متحده را برای بیش از یک هزاره تامین کند.
چالشها و اهداف استراتژیک چین
اگرچه این کشف امیدها را برای آیندهای با انرژی پاکتر و پایدارتر افزایش میدهد استخراج و استفاده از توریم چالشهای بزرگی نیز به همراه دارد. فرآیند خالصسازی به مقادیر زیادی اسید و انرژی نیاز دارد و منجر به تولید فاضلاب قابل توجهی میشود. با این حال کارشناسان معتقدند محصولات جانبی این عنصر برای ساخت سلاحهای هستهای مناسب نیستند.
جاهطلبیهای چین در زمینه توریم فراتر از تولید برق زمینی است. این کشور اخیرا از KUN-24AP اولین طرح کشتی کانتینری هستهای با سوخت توریم رونمایی کرده است. این اقدام بر برنامههای پکن برای استفاده از توریم در نیروی محرکه دریایی تاکید دارد. علاوه بر این محققان در حال بررسی استفاده از راکتورهای توریم برای پشتیبانی از پایگاههای آینده در ماه هستند که نشاندهنده نقش گستردهتر این عنصر در اکتشافات فضایی است.
source