تصاویر جدید از جنگنده J-20S؛ اژدهای رادارگریز دو کابینه چین آماده نبرد می‌شود

شایعات مربوط به توسعه نسخه دو سرنشینه J-20 نخستین‌بار در اوایل سال 2018 مطرح شد و وجود این جنگنده در سال 2021، هنگامی‌که نمونه اولیه آن در حال انجام آزمایش‌های تاکسی با سرعت بالا مشاهده شد، بدون تردید تأیید گردید. برای جای‌دادن خدمه دوم، بدنه جلویی J-20 بازطراحی شده است. همچنین سطوح عمودی عقب هواپیما بزرگ‌تر شده و از ابتدا با موتورهای توربوفن داخلی WS-10C به‌کار گرفته شده است.

با توجه به عدم وجود جنگنده پنهان‌کار دو سرنشینه در زرادخانه کشورهای غربی، هدف دقیق J-20S همواره محل بحث بوده است. در ارزیابی‌های ابتدایی، نقش جنگ الکترونیک برای این نسخه مطرح بود، اگرچه این مأموریت اکنون بیشتر به عهده J-16D، نسخه‌ای چینی از جنگنده چندمنظوره سوخو فلانکر، واگذار شده است. با این حال، احتمال تغییر این نقش در آینده وجود دارد. پیشنهاد دیگری نیز مبنی بر ایفای نقش J-20S به‌عنوان نوعی هواپیمای کوچک فرماندهی و کنترل هوابرد ارائه شده بود.

گزارش‌ها حاکی از آن است که بخش قابل توجهی از مأموریت این جنگنده پنهان‌کار ممکن است پشتیبانی از ناوگان رو‌به‌افزایش پهپادهای PLAAF باشد. در این چارچوب، خدمه دوم ممکن است کنترل پهپادهای گروهی را به‌عهده داشته باشد؛ پهپادهایی که در کنار J-20های سرنشین‌دار و سایر هواپیماها وارد میدان نبرد می‌شوند. این پهپادها قادرند عمیق‌تر به فضای دشمن نفوذ کرده و مسیر را از طریق عبور از سامانه‌های دفاعی باز کنند یا از دارایی‌های سرنشین‌دار پشتیبانی نمایند. به‌نظر می‌رسد همین مفهوم هم‌اکنون با استفاده از جنگنده‌های J-16 اصلاح‌شده در حال آزمون است. ایالات متحده نیز با جدیت تمام، برنامه‌های مربوط به پهپادهای جنگی مشترک یا Collaborative Combat Aircraft (CCA) را دنبال می‌کند.

از زمان نخستین پرواز نمونه اولیه J-20S در سال 2021، دست‌کم پنج نمونه آزمایشی دیگر مشاهده شده‌اند که جدیدترین آن‌ها در اسفندماه پدیدار شد. با فرض اینکه تصاویر تازه از J-20S نمونه نهایی تولیدی این هواپیما را نشان می‌دهند، چند ویژگی شاخص قابل توجه است.

ویژگی‌های متمایز جنگنده J-20S

نخست آن‌که، دماغه هواپیما نسبت به نسخه‌های پیشین J-20S بازطراحی شده که نشان می‌دهد احتمالاً اکنون همان راداری را در خود جای داده که در نسخه تک‌سرنشینه ارتقاءیافته J-20A نیز به‌کار رفته است. اگرچه تأیید نشده، اما شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه رادار آرایه فازی فعال (AESA) در J-20A ممکن است دارای نیمه‌هادی‌های گالیوم نیترید (GaN) باشد. در مقایسه با فناوری‌های پیشین، GaN حرارت کمتری تولید کرده، قابلیت عملکرد در ولتاژهای بالاتری را دارد، و این موضوع منجر به افزایش توان خروجی و کاهش ابعاد اجزا می‌شود.

علاوه بر رادار جدید، J-20S به نوعی بهبود یافته از سامانه اپتیکی-الکترونیکی در زیر دماغه مجهز شده است. این سامانه، شباهت زیادی به سیستم هدف‌گیری اپتیکی-الکترونیکی (EOTS) جنگنده F-35 دارد و امکان پوشش 360 درجه را فراهم می‌سازد. احتمال دارد این سامانه مشابه نسخه‌ای باشد که در J-20A نیز تعبیه شده است. سامانه ابتدایی J-20 میدان دید محدودی داشته و از توانمندی‌های کمتری برخوردار بود. در تصاویر نمای نزدیک، نسخه اصلاح‌شده EOTS بر روی J-20S قابل مشاهده است. همچنین نمای دیگری از همین سامانه اصلاح‌شده نیز وجود دارد.

در نهایت، J-20S اکنون دارای طرح استتاری جدیدی در رنگ تیره خاکستری مایل به سیاه است که بیشتر بخش‌های بدنه را پوشش داده، اما در لبه‌های پیشرو و پشتی سطوح کنترلی، لبه‌های ورودی هوا و رادوم اعمال نشده است. اگرچه تأیید نشده، این موضوع می‌تواند نشانگر نوعی پوشش جاذب امواج راداری جدید برای بهبود ویژگی‌های پنهان‌کاری جنگنده باشد.

مجموع این پیشرفت‌ها بیانگر آن است که چین در حال بهینه‌سازی J-20S برای ورود به خدمت عملیاتی و پیش از آغاز تولید انبوه آن است، هرچند هنوز مشخص نیست ترکیب نیروی مورد نظر میان نسخه‌های تک‌سرنشین و دو سرنشین J-20 چگونه خواهد بود، چه برسد به نسخه کوچک‌تر J-35A.

در حالی که تمرکز بسیاری روی جنگنده‌های نسل ششم چین قرار گرفته که اکنون دو نمونه از آن‌ها در حال آزمایش هستند، J-20 همچنان مهم‌ترین برنامه جنگنده تاکتیکی برای PLAAF باقی مانده و مسیر آینده J-35 نیز رفته‌رفته روشن‌تر می‌شود. دست‌کم این تصاویر جدید، بار دیگر نشان می‌دهند که J-20 همچنان در مرکز جاه‌طلبی‌های فزاینده این نیرو قرار دارد.