28 تیر 1404 ساعت 17:12
فرمان دی کات (D-Cut) که در ابتدا در خودروهای مسابقه‌ای استفاده شد، اکنون در خودروهای معمولی نیز محبوبیت یافته است. اما کاربرد فرمان دی کات در خودرو چیست؟
شما احتمالاً فرمان دی کات را که در بخش پایینی خود به صورت تخت است، در خودروهای کوپه اسپرت، ابرخودروها یا حتی برخی خودروهای برقی دیده‌اید، اما کاربرد و دلیل استفاده از آن چیست؟
کاربرد فرمان دی کات در خودرو چیست؟
گرچه فرمان دی کات در نگاه نخست ظاهری تزئینی دارد، اما کاربرد آن در واقع چیزی فراتر از زیبایی‌شناسی صرف است. این فرمان‌ها نخستین بار در مسابقات اتومبیل‌رانی برای ایجاد فضای بیشتر در کابین‌های تنگ توسعه یافتند و به‌مرور زمان، با اهداف گوناگون وارد خودروهای معمولی شدند.
از مهم‌ترین مزایای این طراحی، فضای پای بیشتر است. به‌ویژه رانندگانی با قد بلند، خصوصاً آن‌هایی که موقعیت نشیمن پایین‌تری دارند یا در کابین‌های جمع‌وجور قرار می‌گیرند، ورود و خروج از خودروهایی با فرمان تخت در قسمت پایین را ساده‌تر می‌دانند. همین مقدار جزئی از فضای افزوده در بخش تحتانی فرمان می‌تواند ورود و خروج را بسیار راحت‌تر کند.
با این حال، نمی‌توان از جنبه اسپرت این نوع فرمان چشم‌پوشی کرد. حتی در خودروهایی که برای پیست طراحی نشده‌اند، وجود چنین فرمی در فرمان، نشان‌دهنده رویکرد عملکردی است. این طراحی یادآور ریشه‌های مسابقه‌ای آن بوده و حس دقت و تسلط را القا می‌کند. به همین دلیل، خودروسازان گاهی در مدل‌های با گرایش اسپرت یا نسخه‌های خاص از آن استفاده می‌کنند تا برند خود را با تأکید بر عملکرد معرفی کنند، حتی اگر ویژگی‌های دینامیکی خودرو تغییر چندانی نکند.
فرمان‌های دی کات، علاوه بر جلوه بصری و فضای بیشتر، در رانندگی پرهیجان مزایای عملکردی نیز دارند. بخش تخت آن بدون نیاز به نگاه کردن، بازخورد لمسی خاصی ارائه می‌دهد که به راننده برای تعیین وضعیت فرمان کمک می‌کند. هنگام انجام مانورهای سریع یا پیچ‌های تند که هر لحظه اهمیت دارد، این ویژگی می‌تواند مؤثر باشد. به همین دلیل است که فرمان‌های مسابقه‌ای از طراحی تخت و نواری راهنما بهره می‌برند، زیرا جهت‌یابی سریع در این شرایط اهمیت زیادی دارد و می‌تواند میان پیروزی و لغزش تفاوت ایجاد کند.
برخی رانندگان همچنین بر این باورند که این نوع طراحی در بهبود چسبندگی دست و وضعیت بدنی مؤثر است. بخش صاف پایین، به‌طور غیرمستقیم باعث می‌شود دست‌ها بیشتر در نیمه بالایی فرمان باقی بمانند، جایی که کنترل دقیق‌تر و موقعیت قرارگیری بدن بهتر است. اگرچه این موضوع برای استفاده روزمره تأثیر شگرفی ندارد، اما برای علاقه‌مندان به رانندگی، می‌تواند تجربه را بهبود بخشد.
جالب اینجاست که این گرایش به خودروهای لوکس رده‌بالا و مدل‌های برقی نیز، حتی در مواردی که عملکرد در اولویت نیست، راه یافته است. شرکت‌هایی که به جنبه زیبایی‌شناسی و حال‌وهوای پیشرفته طراحی توجه دارند، از این نوع فرمان به‌عنوان المانی بصری استفاده کرده‌اند. امروزه بسیاری از مشتریان این نوع طراحی را نه به خاطر راحتی، بلکه به‌عنوان نمادی از تمایز می‌خواهند.
چرا همه از فرمان دی کات استقبال نمی‌کنند؟
با وجود مزایای جزئی، فرمان‌های دی کات همیشه مورد توجه قرار نمی‌گیرند. برخی منتقدان معتقدند که این طراحی، حس دایره‌ای و طبیعی یک فرمان سنتی را از بین می‌برد و در پیچ‌های تنگ می‌تواند احساس ناراحتی یا سردرگمی ایجاد کند. رانندگان حرفه‌ای عنوان کرده‌اند که این مزیت‌ها بیشتر جنبه ذهنی دارد تا عملی، مگر در شرایط خاصی مانند ورود و خروج مکرر به کابین‌های کوچک یا رانندگی مداوم در پیست.
فرآیند ساخت چنین فرمانی ممکن است هزینه‌برتر نیز باشد، زیرا نیازمند قالب‌گیری متفاوت و احتمالاً استفاده از مواد گران‌تر است، به‌ویژه زمانی که عناصر لوکس نظیر پوشش چرمی، شیفترهای پشت فرمان یا سیستم گرمایشی نیز به آن افزوده شود. به همین دلیل، این نوع فرمان عمدتاً در خودروهای رده‌بالا دیده می‌شود، جایی که حس خاص بودن و ویژگی اسپرت با قیمت بالاتر هم‌خوانی دارد.
با این‌حال، محبوبیت فرمان‌های دی کات با کاهش روندهای مد روز دچار افت نشده است. این طراحی جایگاه خود را از نظر کاربرد، شکل و نمادگرایی اسپرت تثبیت کرده است. برای بسیاری از رانندگان، این یک انتخاب کوچک اما مهم است که بین بهبود ارگونومی، میراث مسابقه‌ای و جلوه بصری، تعادلی خاص برقرار می‌کند.
source