این تکنولوژی، انسان‌ها را حتی از پشت دیوار هم شناسایی می‌کند

فناوری‌های نظارتی پیشرفته، شمشیری دولبه هستند. از یک‌سو جوامع برای شناسایی رفتارهای مشکوک و جلوگیری از تهدیدات امنیتی به ابزارهای هوشمند نیاز دارند، از سوی دیگر، حفظ حریم خصوصی افراد به همان اندازه اهمیت دارد. ایجاد تعادل میان امنیت عمومی و آزادی‌های فردی، چالشی همیشگی برای سیاست‌گذاران و پژوهشگران محسوب می‌شود.

چالش خریم خصوصی و امنیت با معرفی سیستم جدید محققان دانشگاه لا ساپینزا در رم بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده است. فناوری جدید با نام WhoFi می‌تواند افراد را فقط از طریق نحوه‌ی تأثیرگذاری آن‌ها بر سیگنال‌های وای‌فای شناسایی کند و نیازی به تصویر یا تماس فیزیکی ندارد.

برخلاف سیستم‌های بیومتریک سنتی مثل اسکن اثر انگشت یا تشخیص چهره، فناوری WhoFi نیازی به مشاهده‌ی مستقیم یا حضور فیزیکی ندارد و حتی می‌تواند افراد را در محیط‌هایی بزرگ‌تر از محدوده‌ی دید دوربین‌ها ردیابی کند، فقط با این شرط که شبکه‌ی وای‌فای در دسترس باشد.

تیم پژوهشی متشکل از دانیلو آوالو، دانیله پانونه، داریو مونتانیینی و عماد امام فناوری WhoFi را با استفاده از تکنیکی موسوم به Channel State Information یا CSI توسعه داده‌اند. این روش به بررسی نحوه‌ی تغییر سیگنال وای‌فای هنگام برخورد با افراد و اشیاء می‌پردازد و از همین تغییرات برای استخراج اطلاعات بیومتریک بهره می‌برد.

به‌نوشته‌ی Techxplore، سیستم WhoFi با کمک شبکه‌ی عصبی عمیق آموزش دیده است تا اختلالات در سیگنال وای‌فای را به‌عنوان اثر انگشت دیجیتالی منحصربه‌فرد هر فرد تفسیر کند. جالب‌تر آنکه این سیستم می‌تواند افراد را در موقعیت‌های مختلف مکانی هم شناسایی کند و طبق ادعای پژوهشگران، دقت آن به ۹۵/۵ درصد می‌رسد.

گروه تحقیقاتی دانشگاه لا ساپینزا در سال ۲۰۲۰ نیز روشی مشابه به نام EyeFi معرفی کرده بودند، اما WhoFi دقت و کارایی بسیار بالاتری دارد. اگرچه این فناوری نوین می‌تواند نظارت را به شکل قابل‌توجهی بهبود دهد، اما نگرانی‌های جدی درباره‌ی حریم خصوصی ایجاد می‌کند. برای مثال، امکان ردیابی افراد بدون اطلاع آن‌ها یا افشای الگوهای رفتاری‌شان، می‌تواند تهدیدی علیه آزادی‌های فردی باشد.

پژوهشگران نگرانی‌های مرتبط با فناوری WhoFi را پذیرفته‌اند اما تأکید می‌کنند که سیستم آن‌ها اطلاعات هویتی یا داده‌های شخصی افراد را ذخیره نمی‌کند. آن‌ها می‌گویند با استفاده از ویژگی‌های بیومتریک غیر بصری مبتنی‌بر CSI، روشی ایمن و حریم‌محور برای شناسایی افراد در محیط‌های وای‌فای ارائه کرده‌اند که می‌تواند زمینه‌ساز آینده‌ای نوین در پایش بیومتریک بی‌سیم باشد.

فناوری WhoFi درحال حاضر فقط در قالب پروژه‌ی دانشگاهی معرفی شده است و هیچ برنامه‌ی تجاری یا دولتی برای استفاده از آن وجود ندارد. بااین حال، باتوجه به مزایای فراوان فناوری مذکور در زمینه‌ی نظارت از جمله امکان عملکرد در تاریکی، عبور از دیوارها و نیاز نداشتن به دید مستقیم، احتمالاً به‌زودی شاهد نسخه‌های عملیاتی در حوزه‌های امنیتی باشیم.