پدیده حساسیت به صدا با شرایط دیگر مرتبط با صدا، مانند میسوفونیا (صدابیزاری) متفاوت است. میسوفونیا کاهش تحمل نسبت به برخی صداهای خاص مانند جویدن، صاف کردن گلو، ضربه زدن یا تیکتیک کردن است که احساس شدید انزجار یا خشم ایجاد میکند. حساسیت به صدا همچنین با پرشنوایی (هایپر اِکوسیس) نیز فرق دارد که در آن فرد صداها را بلندتر از حد واقعی میشنود و باعث درد یا ناراحتی شدید میشود.
حساسیت به صدا برعکس واکنش کلی نسبت به همه صداها بدون توجه به بلندی واقعی یا ادراکشده آنها است. در کمترین حالت، این افراد صدا را مزاحم میدانند و دچار ناراحتی، خشم، ترس یا اضطراب میشوند. شپرد میگوید: «یکی این حالت را شبیه پشهای توصیف کرد که دور سرتان میچرخد و نمیتوانید به آن بیتوجه باشید.»
بیشتر بخوانید
استفن استنسفلد، روانپزشک و استاد بازنشسته دانشگاه کویین مری لندن توضیح میدهد برای افرادی که از صدا میترسند، این وضعیت میتواند آنقدر استرسزا باشد که بدنشان وارد حالت جنگ یا گریز شود: ضربان قلب بالا میرود، فشار خون افزایش مییابد.
کیفیت خواب نیز ممکن است آسیب ببیند. مطالعهای در سال ۲۰۲۱ روی ۵۰۰ بزرگسال در چین و سطوح نویز شبانه در طول یک هفته نشان داد هرچند خود صدا بر کیفیت خواب تأثیر مستقیم نداشت، خواب برای افراد حساس به صدا خواب چندان سرحالکننده نبود و گزارش کردند که صبحها سرحال نیستند، در طول روز انرژی کمتری دارند و خلقوخویشان حالت مثبتی ندارد.
عوامل ژنتیکی، زندگی در محیطهای پر سر و صدا و برخی اختلالات روانی یا آسیبهای مغزی میتوانند در بروز حساسیت به صدا نقش داشته باشند
قرارگرفتن در معرض صدا همچنین با اثرات بلندمدت سلامتی مانند بیماری قلبی و دیابت مرتبط دانسته شده است و افراد حساس به صدا ممکن است بیشترین آسیب را از نظر روانی ببینند. استنسفلد و همکارانش در مطالعهای در ۲۰۲۱ روی ۲۳۹۸ مرد در شهر کایرفیلی ولز که در معرض سطوح متفاوتی از صداهای ترافیک بودند، دریافتند افراد حساس به صدا بیشتر دچار اضطراب و افسردگی مزمن میشوند.
ممکن است بخشی از این امر به این دلیل باشد که افراد مضطرب بیشتر به محیط خود توجه دارند و در نتیجه بیشتر متوجه صدا میشوند. اما احتمال دارد حساس بودن به صدا خود باعث تشدید اضطراب شود. همچنین، بررسی در ۲۰۲۳ روی ۱۲۴۴ بزرگسال ساکن نزدیک فرودگاهها در فرانسه نشان داد افرادی که از صدای هواپیما بهشدت آزرده میشدند، بهویژه برخی افراد حساس به صدا سلامت کلی خود را ضعیفتر ارزیابی میکردند.
اما چرا بعضی افراد به صدا واکنش منفیتری نشان میدهند؟ بررسی مغز این افراد سرنخهایی ارائه میدهد. شپرد و همکارانش وقتی فعالیت الکتریکی مغز افراد را اندازهگیری کردند، دریافتند افرادی که حساسیت به صدا ندارند، فقط هنگام شنیدن صداهای تهدیدکننده واکنش شدید نشان میدهند، اما در افراد حساس به صدا، مغز فارغ از تهدیدآمیز بودن یا نبودن صدا، به همان شدت واکنش نشان میدهد.
شپرد و الویرا براتیکو، عصبپژوه دانشگاه آرهوس دانمارک، هر دو شواهدی یافتهاند که نشان میدهد این امر به نحوه فیلترکردن اطلاعات صوتی غیرمهم توسط مغز مربوط است. تیم شپرد شواهدی یافت که در افراد حساس به صدا، تودهای خاص از سلولها در هسته زانویی میانی (ایستگاه انتقال اطلاعات صوتی در مغز) در این فیلتر کردن کارایی کمتری دارند.
حساسیت به صدا، برخلاف میسوفونیا و پرشنوایی، واکنشی فراگیر به انواع صداها ایجاد میکند
اکثر مردم میتوانند اطلاعات صوتی غیرمهم را فیلتر کنند و به زندگی ادامه دهند، اما افراد حساس به صدا این کار را بهراحتی انجام نمیدهند. این نوع فیلترکردن در خواب نیز مهم است. بیشتر مردم هنگام به خوابرفتن الگوهایی از فعالیت الکتریکی به نام دوکهای خواب دارند که به عادت کردن به صدای محیط کمک میکند، اما افراد حساس به صدا دوکهای کمتری دارند که توضیح میدهد چرا نسبت به صداهایی که برای دیگران بیاهمیت است، همچنان واکنش نشان میدهند.
اینکه مغز چگونه به وضعیتی میرسد که اطلاعات صوتی غیرمهم را فیلتر نمیکند، هنوز معماست. مطالعهای روی دوقلوها در فنلاند نشان میدهد حساسیت به صدا اغلب ارثی است، بنابراین برخی افراد ممکن است از بدو تولد مستعد آن باشند. اما براتیکو میگوید زندگی در محیطهای پر سر و صدا نیز میتواند این حساسیت را در طول زمان ایجاد کند.
احتمال بروز حساسیت به صدا در افراد مبتلا به اضطراب، اسکیزوفرنی و اوتیسم بالاتر است. برخی افراد نیز پس از آسیبهای تروماتیک مغزی دچار آن میشوند، اما در بیشتر موارد این وضع برای تمام عمر باقی میماند. استنسفلد میگوید: «برخلاف دیگران، برای این افراد بسیار سخت است که به صدا عادت کنند یا نسبت به آن بیتفاوت شوند.»
source