05 شهریور 1404 ساعت 20:39
منظومه شمسی پر از عجایب است. با هر راز شگفت انگیز منظومه شمسی که در این مطلب فاش می‌شود، نگاه شما به همسایگان کیهانی‌مان برای همیشه تغییر خواهد کرد.
منظومه شمسی با هشت سیاره، یک خورشید بزرگ و اجرامی بی‌شمار شناخته شده به نظر می‌رسد، اما این همسایگی کیهانی ما پر از اسراری است که کمتر به آنها پرداخته شده است.
این قلمرو به ظاهر آشنا، شگفتی‌هایی را در خود پنهان کرده که دانش ما را به چالش می‌کشند. از سیاراتی با گذشته‌ای متفاوت تا قمرهایی عجیب و غریب، هر گوشه از این منظومه داستانی ناگفته برای ما دارد. در ادامه به ۱۰ مورد از این اسرار می‌پردازیم.
۱۰ رمز و راز شگفت‌انگیز از منظومه شمسی
تصویری که در مدرسه از منظومه شمسی به ما نشان دادند، تنها یک طرح ساده از واقعیتی بسیار پیچیده‌تر و شگفت‌انگیزتر است. در این مطلب از کتاب‌های درسی فاصله می‌گیریم و به ۱۰ راز حقیقی و حیرت‌انگیز می‌پردازیم که نگاه شما را برای همیشه تغییر خواهند داد.
۱. سیارکی از یک دنیای باستانی و مرطوب
سیارک بنو که هر شش سال یک بار از نزدیکی زمین عبور می‌کند، یک تکه از تاریخ کیهان است. ناسا در سال ۲۰۲۳ با ماموریت OSIRIS-REx موفق شد نمونه‌ای از آن را به زمین بیاورد. بررسی‌ها نشان داد این سیارک از جرمی بزرگتر و سرشار از آب نشات گرفته است.
محققان مواد معدنی فراوانی یافتند که در اثر تبخیر آب شور شکل گرفته‌اند. وجود اسیدهای آمینه نیز نشان می‌دهد که جرم مادر بنو، زمانی آب مایع و عناصر بنیادین حیات را داشته است.
۲. معمای گرمای درونی اورانوس
اورانوس یک معمای حرارتی بزرگ دارد. داده‌های وویجر ۲ در سال ۱۹۸۶ نشان می‌داد این غول یخی گرمای درونی ندارد. این موضوع با توجه به نحوه تشکیل سیارات غیرممکن به نظر می‌رسید.
اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد اورانوس گرمای بیشتری نسبت به نور خورشید دریافتی از خود ساطع می‌کند. این حرارت باقی‌مانده از زمان شکل‌گیری آن در ۴.۵ میلیارد سال پیش است. این ویژگی عجیب ممکن است به دلیل ساختار داخلی متفاوت یا برخورد بزرگی باشد که در گذشته تجربه کرده است.
۳. شفق‌های قطبی عجیب نپتون
تلسکوپ جیمز وب علاوه بر رصد اعماق کیهان، نگاهی دقیق‌تر به همسایگان ما داشته است. این تلسکوپ به تازگی شفق‌های قطبی نپتون را با جزئیاتی بی‌سابقه آشکار کرده است.
برخلاف زمین و سایر سیارات غول‌پیکر، این نمایش نور در عرض‌های میانی نپتون رخ می‌دهد نه در قطب‌ها. علت این پدیده، میدان مغناطیسی کج و معوج نپتون است. این میدان ذرات پر انرژی خورشید را به سمت جو هدایت می‌کند و نمایشی زیبا از نور پدید می‌آورد.
۴. هم‌رقصی یک جرم یخی با نپتون
فراتر از مدار نپتون، دنیاهای یخی و عجیبی پنهان شده‌اند. یکی از این اجرام که 2020 VN40 نام دارد، حرکتی هماهنگ با نپتون دارد. این جرم کوچک ۹۰ کیلومتری به ازای هر ده بار چرخش نپتون به دور خورشید، یک بار مدار خود را کامل می‌کند.
این همگامی گرانشی در میان اجرام فرانپتونی یک پدیده نادر و جالب توجه برای ستاره‌شناسان است. کشف چنین اجرامی به ما در درک بهتر دینامیک مناطق بیرونی منظومه شمسی کمک می‌کند.
۵. اقیانوس یخ‌زده سرس
سیاره کوتوله سرس که بزرگترین جرم کمربند سیارکی است، زمانی دنیایی اقیانوسی بوده است. این جرم یخی و اسرارآمیز احتمالا یک اقیانوس زیر‌سطحی داشته که از بالا به پایین یخ زده است. یخ‌های سطح سرس رفتاری غیرعادی دارند، چون سرشار از خاک رس و نمک هستند.
این مواد یادگاری از اقیانوس باستانی آن هستند که اکنون به خاطره‌ای سرد و غبارآلود تبدیل شده است. هر کشف جدید، سرس را به هدفی جذاب‌تر برای ماموریت‌های فضایی آینده تبدیل می‌کند.
۶. مجموعه قمرهای مشتری
مشتری به خاطر چهار قمر بزرگ گالیله‌ای خود یعنی آیو، اروپا، گانیمد و کالیستو مشهور است. این چهار قمر ۹۹.۹۹۷ درصد از کل جرم قمرهای مشتری را تشکیل می‌دهند. با این حال، این سیاره غول‌پیکر دست‌کم ۹۰ قمر کوچک و نامنظم دیگر نیز دارد.
این قمرهای کوچک احتمالا سیارک‌های سرگردانی هستند که در گرانش مشتری اسیر شده‌اند یا بقایای اجرام بزرگتری هستند که متلاشی شده‌اند. این مجموعه متنوع، مشتری را به یک منظومه شمسی کوچک تبدیل کرده است.
۷. چهار قمر کوچک اما مهم مشتری
در مداری نزدیکتر از آیو، چهار قمر کوچک دیگر به نام‌های متیس، آدرستیا، آمالتیا و تبه قرار دارند. آمالتیا با قطر ۱۶۷ کیلومتر، بزرگترین آنهاست و شکلی شبیه به سیب‌زمینی دارد.
این قمر همچنین یکی از قرمزترین اجرام منظومه شمسی است و رنگ آن حتی از مریخ نیز قرمزتر به نظر می‌رسد. این قمرها به دلیل اندازه کوچکشان نمی‌توانند بر اثر گرانش گرد شوند و سرنوشت نهایی آنها سقوط به درون جو مشتری خواهد بود.
۸. تبدیل زهره به یک جهنم سوزان
سیاره زهره با اتمسفر فشرده، حرارت کشنده و باران‌های اسید سولفوریک، کابوسی جهنمی است. این سیاره که خواهر زمین نامیده می‌شود، از نظر اندازه و جرم شباهت زیادی به ما دارد. نزدیکی به خورشید یکی از دلایل شرایط وخیم آن است.
زهره ۱۹۱ درصد بیشتر از زمین انرژی خورشیدی دریافت می‌کند. اما عوامل دیگری مانند ساختار درونی، میدان مغناطیسی و چرخش آهسته نیز در این امر دخیل هستند. ناسا با دو ماموریت آینده خود قصد دارد این راز شگفت‌انگیز منظومه شمسی را کشف کند.
۹. مریخ همیشه سرخ نبوده است
رنگ سرخ مریخ به دلیل زنگ زدگی سطح آن است. در ابتدا تصور می‌شد این زنگ زدگی در شرایط خشک رخ داده است. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که اکسیدهای آهن سطح مریخ حاوی آب هستند. این یعنی زنگ زدگی سیاره در حضور آب خنک و به سرعت اتفاق افتاده است.
این کشف تصویری متفاوت از گذشته مریخ ارائه می‌دهد. سیاره سرخ امروزی، زمانی دنیایی خاکستری، صخره‌ای و مرطوب بوده که پتانسیل میزبانی از حیات را داشته است.
۱۰. عطارد، سیاره‌ای که روزی هم‌اندازه زمین بود
عطارد کوچکترین سیاره منظومه، ویژگی‌های بسیار عجیبی دارد. این سیاره نسبت به اندازه‌اش هسته‌ای بسیار بزرگ دارد و میدان مغناطیسی آن نشان‌دهنده وجود یک هسته داخلی مذاب است. برخی دانشمندان معتقدند عطارد امروزی تنها هسته باقی‌مانده از یک سیاره بزرگتر است.
این نظریه می‌گوید عطارد در گذشته سیاره‌ای هم‌اندازه زمین بوده که در مداری دورتر می‌چرخیده است. یک برخورد عظیم در میلیاردها سال پیش، بخش زیادی از جرم آن را از بین برده و آن را به مدار فعلی‌اش پرتاب کرده است.
source